De grote oorlogen zijn voorbij. Alleen de taal is er nog. Woorden als gebalde vuisten van Barack Obama naar Bashar al-Assad. Er is een grens overschreden. Een giftige lijn. Het is echter gesputter in de marge.
Iedereen weet dat het voor alle belanghebbenden beter is om de situatie te houden zoals die is. Het gaat immers om het grote geopolitieke spel om het Midden-Oosten zo zwak mogelijk te houden. Dat is cynisch voor de bevolking van Syrië.
Wapens
Robert Kaplan schreef daarover in o.a. de Volkskrant een mooi stuk. Hij refereerde naar de Irak-Iran oorlog uit de jaren tachtig. Ronald Reagan steunde Irak, keek weg toen Sadam Hoessein chemische wapens inzette en steunde vervolgens ook Iran met wapens. De boodschap is duidelijk: niemand moest winnen.
Twee machtige staten die zich met elkaar bezig houden, was op dat moment wel zo prettig, vooral voor Israël.
Dictator
Daar draait het nu ook op uit. De eventuele strafexpeditie naar Syrië zal er niet komen, omdat het niet in Amerika’s belang is Assad te verzwakken. Als dat zogenaamde ‘vrije’ Syrische leger wint, is de westerse wereld slechter af dan met Assad.
Om diezelfde reden steunden ze ook Hosni Mubarak van Egypte. Liever een (bevriende) dictator dan een door islamisten geleid land dat Amerika als de grote satan ziet.
Onderbuik
In dit debat heb je geopolitici en idealisten. De eerste groep trekt meestal aan het langste eind met een pragmatische (en som cynische) houding. Idealisten reageren meestal vanuit de onderbuik. Dat zijn de lijntrekkers. Zij zullen zeggen: we staan erbij en we laten het gebeuren. Dat kan niet.
Je ziet Obama nu schakelen tussen de geopoliticus en de idealist die hij ook is. Ik was de president die oorlogen beëindigde, niet één die ze begint. Dat hoeft ook niet.
Sudderen
Er moet een kronkelweg bewandeld worden om hier uit te komen. Die lijkt gevonden. Hij komt van minister John Kerry van Buitenlandse Zaken. Als Syrië alle chemische wapens afzweert, doet Amerika ook niets. Assad lijkt dat te accepteren.
Vladimir Poetin ziet het allemaal glimlachend aan en vist (met ontbloot bovenlijf) vrolijk verder. Dan blijft die Syrische burgeroorlog voort sudderen en dat vinden de geopolitici het prettigst. Ergens in de kelders van het Pentagon wordt die cynische conclusie getrokken.