Laat de jihadisten stikken in hun religieuze retoriek. Zij zijn uit op een godsdienstoorlog met het Westen, maar wij willen slechts een vrije samenleving.
In Afrika is de jihad een bloeiende bazaar waar mensenlevens worden verhandeld. Alleen op de Noordpool maakt niemand zich zorgen over jihadisten, want daar willen ze niet zijn. Waar de zon zelden schijnt, weet je niet wanneer je de salat, het gebed moet verrichten.
IJsberen hebben geluk, ze worden niet bedreigd door rondtrekkende fanatici, die de rest van de wereld helaas in hun greep hebben. Het begint langzamerhand tot iedereen door te dringen dat het jihadisme een mondiaal probleem is. Eraan ontsnappen is onmogelijk.
Kafir
Afgelopen weekend richtte terreurgroep Al-Shabaab een bloedbad aan in de Keniaanse regio Mandera, nabij de grens met Somalië. Vroeg in de ochtend werd een bus op weg naar de Keniaanse hoofdstad Nairobi aangehouden door terroristen.
De gewapende mannen vroegen de passagiers of ze een vers uit de Koran konden reciteren. Wie dat niet kon, was in hun ogen een ongelovige die mocht worden gedood. Het bloed van een kafir is halal, en mag worden vergoten.
Militair antwoord
De gedode passagiers werden vermoord omdat ze christen zijn. In het decembernummer van Juist verschijnt mijn essay over de islam en christus waarin ik zal proberen licht te werpen op de tegenstelling tussen het christendom en de islam.
De Keniaanse autoriteiten waarschuwen voor een godsdienstoorlog. Er bestaat een kans dat ooit van de zijde van Afrikaanse christenen een militair antwoord komt op het geweld van het islamitische terrorisme. Dat is een nachtmerrie waarin geen verstandig mens wil belanden. Een godsdienstoorlog lost niets op. Het zou alleen maar meer geweld en ellende teweegbrengen.
Reeks aanslagen
Het is niet de eerste keer dat de islamitische terroristen een bloedbad aanrichten onder de christenen of andersgelovigen: we zagen het al in Syrië, Afghanistan (onder sjiieten), Irak en Saudi-Arabië.
Al in 2003 pleegde in de Saudische hoofdstad Riyad Al-Qa’ida een reeks aanslagen op westerlingen. Bij een van die aanslagen werd de slachtoffers gevraagd of ze moslims waren. Wie dat niet was, werd onmiddellijk vermoord.
Er is een godsdienstoorlog gaande tussen moslims in Irak en Syrië. Ook willen de jihadisten dat een wereldwijde oorlog komt tussen de christenen en joden enerzijds, en moslims anderzijds. In beginsel zijn alle westerlingen een mogelijk doelwit voor de jihadisten.
Derde Wereld
Er is geen godsdienstoorlog gaande tussen de jihadisten en het Westen, omdat in het Westen godsdienst niet regeert. De terroristen vechten tegen de seculiere regimes in het Westen, en dat weten ze maar al te goed.
Waarom plegen ze dan wrede aanslagen op christenen in Kenia of Syrië? De terroristen hopen dat in de Derde Wereld wel een godsdienstoorlog kan worden ontketend. Tegen het Westen is dat onmogelijk, maar in ontwikkelingslanden kan het wel. Dit is een zorgwekkend proces.
Ook op dit gebied kunnen we het conflict niet vergelijken met de Europese godsdienstoorlogen. De oorlog tussen protestanten en katholieken was een conflict binnen een en dezelfde familie, aangaande de heerschappij van bepaalde dogma’s.
Bemiddelen
Maar nu gaat het om een politieke religie die de heerschappij over de wereld nastreeft, terwijl het christendom reeds lang geleden het gewelddadige streven naar de wereldheerschappij opgaf. Het christendom is nergens aan de macht.
Het Westen moet zich buiten de theologische twistpunten plaatsen. Het kan niet bemiddelen tussen de sjiieten en soennieten in Irak of Syrië; het valt buiten de westerse rationaliteit.
Daarnaast is het Westen elders in conflict met beide partijen: namelijk via de strijd tegen het jihadisme en het conflict met het sjiitische Iran. Uiteindelijk gaat het om de idealen van het Westen: mensenrechten, de rechtsstaat en de democratie.
Dogma
Het concept ‘vrije samenleving’, dat door het Westen wordt gehanteerd, is in het geding. Daar moet het om gaan. In een vrije samenleving is sprake van godsdienstvrijheid: vrijheid om te geloven en om niet te geloven, en de vrijheid van geloof te veranderen.
Daarnaast gaat het om het principe van de scheiding tussen de religie en de staat. Voor deze idealen vecht het Westen, en niet voor een religieus dogma.
Het klinkt allemaal vanzelfsprekend. Toch is het van belang om te blijven benadrukken dat de essentie van het conflict tussen het Westen en de politieke islam niet gaat om de heerschappij van een westers religieus concept.
Frans Timmermans
Afgelopen zondag las ik met verbijstering op de Facebook-pagina van de Eurocommissaris Frans Timmermans: ‘In de islamitische wereld van vandaag kom je vergelijkbare processen tegen: op godsdienst gebaseerde politiek kan helpen vastgeroeste, onderdrukkende maatschappelijke structuren te doorbreken en emancipatie van grote groepen tot stand te brengen.’
Dat was de reactie van Timmermans op de afsplitsing van de Ottomaanse afdeling van de PvdA.
De politieke propaganda van het Westen – de juiste toon is nog niet gevonden – moet gaan over drie samenhangende begrippen: mensenrechten, de rechtsstaat en de democratie.
Laat de tegenstanders stikken in hun religieuze retoriek. Voor het Westen staat het rationalistische humanistische wereldbeeld centraal.
Durf de idealen van de Verlichting uit te dragen in de strijd tegen het onverlichte jihadisme. Zij willen een godsdienstoorlog, maar wij willen de vrije samenleving.