De Duitse bondskanselier Angela Merkel dreigt het Verenigd Koninkrijk naar de EU-uitgang te begeleiden. Daarmee komt Nederland verder alleen te staan.
Schrijver Cees Nooteboom zei het afgelopen zondag nog maar eens in televisieprogramma Buitenhof: Duitsers, Fransen en Britten kennen elkaar nauwelijks. Zo hebben de Duitsers nauwelijks begrip voor de positie van de Britse premier David Cameron, die klaagt over de Europese Unie.
Zo mogen mensen uit landen die lid zijn van de Unie zich vrij vestigen in alle Unie-landen. Het Verenigd Koninkrijk is een populaire bestemming.
Uitzetten
Cameron wil een quotum instellen voor laaggeschoolde EU-immigranten, en hij wil immigranten uitzetten die na drie maanden in het Verenigd Koninkrijk niet voor zichzelf kunnen zorgen. Hiervoor moeten de Europese regels voor vrij verkeer en vestiging worden aangepast.
Maar Merkel wil de regels niet veranderen, waardoor de kans toeneemt dat de Britten de Unie verlaten. Merkel heeft laten weten niet meer alles te doen om dat tegen de houden.
Cameron heeft een punt. Het Verenigd Koninkrijk was in 2004 het eerste Europese land dat de grens openstelde. Sindsdien zijn er 2,5 miljoen mensen binnengekomen. Vooral de Britse lagere klassen lijden onder de komst van Oost-Europeanen.
De vele laaggeschoolde arbeidskrachten drukken hun salarissen en uitkeringen en voorzieningen moeten met steeds meer mensen worden gedeeld. In de Britse steden zie je de verpaupering van de onderklasse. Als verstandig premier luistert Cameron naar de zorgen van zijn burgers – hij moet wel, anders verliest hij de verkiezingen in 2015.
Verpauperd
Merkel zou daaraan een voorbeeld kunnen nemen. Veel Duitse steden zijn een puinhoop geworden door de komst van Oost-Europeanen. Tussen de kantoren van de Europese Centrale Bank in Frankfurt hangen talloze dronken figuren rond.
En ook in Duitsland daalt de koopkracht van arbeiders door de toegenomen concurrentie. Keurige Duitse families zien hun buurt verpauperen maar kunnen nergens terecht met hun grieven.
Merkel wil dat niet zien. Ze is tegen restricties van vrij verkeer en vestiging omdat ze gelooft in een federaal Europa, opgegroeid is in de toen afgegrendelde DDR, omdat lage lonen goed zijn voor de Duitse industrie en omdat ze vindt dat Europa – vooral Duitsland – een ereschuld heeft ten opzichte van Oost-Europa. Maar haar overtuigingen hoeven niet voor iedereen te gelden.
Naast de Britten hebben ook Nederland en Denemarken, landen die in tegenstelling tot Duitsland een liberale cultuur hebben, gerechtvaardigde zorgen over EU-immigratie.
Ontwijken
Dat Merkel daar geen oog voor heeft, is zorgelijk. Het Verenigd Koninkrijk heeft de euro niet en kan relatief eenvoudig uit de Unie stappen en zo de last van de Duitse geschiedenis deels ontwijken. Voor Nederland is dat minder eenvoudig.
Het te hopen dat Merkel alles doet om de Britten in de Unie te houden. Anders raakt het liberale Nederland verder geïsoleerd. Maar Nootebooms observatie doet vermoeden dat het anders zal gaan.