In de militaire en politieke wereld bestaat er altijd een exit-strategie. Bij religieuze ordes ligt dat helaas anders.
Het is goed dat elke weg een uitweg kent. In de militaire en politieke wereld heet dat exit-strategie. Dat geldt ook voor verenigingen. Je kunt bij elke politieke partij of andere ideologische vereniging je lidmaatschap opzeggen. Meestal is dat in de statuten geregeld.
Dit is helaas niet het geval met religieuze ordes. Toch hoeft dat niet een probleem te zijn, als er geen fanaten waren, die met afvalligen met de dood zouden bedreigen. Dat is helaas al te vaak het geval met ex-moslims.
Overlopers
Een openlijk afvallige moslim is in de regel zijn leven niet zeker. De islam houdt niet van overlopers. Agnosten en atheïsten worden als ernstige bedreiging gezien voor het geloof.
De meeste moslims worden als moslims aangeduid, omdat beide ouders of de vader moslim waren. Het is in de meeste gevallen niet aangeleerd maar aangeboren. Je kunt makkelijk tot de islam toetreden, maar het is ontzettend gevaarlijk of ongemakkelijk om er uit te treden.
Links
Een aantal jaren geleden begon een groep moslims in Duitsland en Groot-Brittannië met een opzienbarend initiatief: ex-moslimcomités. Ze kregen in delen van Duitsland steun van niet-moslims.
De meeste activisten kwamen uit Iran, Turkije, vooral Koerden. In Duitsland en Groot-Brittannië waren ze overwegend links. Later werd ook een comité gevormd in België en nog een aantal andere landen.
In 2007 kwam Ehsan Jami, toen 22 jaar oud en gemeenteraadslid voor de PvdA, bij mij langs. Hij wilde een ex-moslimcomité oprichten in Nederland. Ik heb hem uitgelegd dat dit een problematisch en gevaarlijk avontuur was. Met gevaar voor eigen leven richtte Jami een comité op voor ex-moslims. Hij werd ook nog uit de PvdA gezet. Hij werd een dubbele afvallige: islam en de PvdA.
Aangevallen
Na een paar mediaoptredens werd hij op klaarlichte dag in het bijzijn van zijn zus aangevallen door een aantal boze jonge moslims. Zij werden opgespoord, berecht en veroordeeld.
Jami werd zo hevig bedreigd dat hij onder het stelsel van bewaking en beveiliging werd geplaatst. Hij was nog altijd 22 jaar oud. De student Jami moest zijn studie nog afmaken. Intussen werd hij hevig onder vuur genomen door dezelfde figuren uit de gevestigde orde die eerder ook Ayaan Hirsi Ali aanvielen.
Wel kreeg hij steun van de PVV en ook van de VVD, van Mark Rutte en Uri Rosenthal, respectievelijk de factievoorzitters van de VVD in de Tweede en de Eerste Kamer. Zij steunden het initiatief van Ehsan Jami: het recht om op geweldloze wijze de islam te mogen verlaten.
Documentaire
Uiteindelijk stopte Jami met het ex-moslimcomité. In Nederland kwam dat niet van de grond wegens ernstige dreigingen. Omroep HUMAN van de Humanistische Omroep komt binnenkort met een documentair over de ex-moslims.
Naar aanleiding hiervan publiceerde Janny Groen in de Volkskrant een intrigerend interview met een Tunesische ex-moslim. Mohammed Karim Labidi (49) vertelt dat atheïsme onder Europese moslims een nog groter taboe is dan in Tunesië: ‘De islamisten gebruiken Europa als springplank voor de fundamentalisering van Noord-Afrika, ik werk andersom, gebruik Europa om die regio te seculariseren.’
Merkwaardig leven
Labidi heeft al een merkwaardig leven achter de rug. Hij werd op jonge leeftijd in Parijs gerekruteerd door Iraanse sjiitische fundamentalisten. In Iran kreeg hij met zo’n vijfhonderd andere rekruten een militaire en ideologische training in de buurt van Teheran.
Onder het mom van culturele activiteiten rekruteerde Iran in Parijs (en nog steeds) buitenlanders voor de Quds-divisie, de buitenlandse arm van de Revolutionaire Garde. De rekruten zijn nuttig voor spionage in andere landen, maar ook voor het opzetten van inlichtingencellen en voor terreuraanslagen.
Uiteindelijk zag hij geen heil meer in het fundamentalisme. Ook het soefisme bod geen uitweg: de islam kent geen uitweg. Maar wat is de uitweg wanneer je niet meer in de islam gelooft? Zwijgen. Hij keerde terug naar Tunesië.
Verdraagzaamheid
Labidi richtte een organisatie op die op neutrale wijze de verdraagzaamheid wil propageren. Deze seculiere boodschap werd niet in dank afgenomen door de fundamentalisten. Weer werd hij bedreigd. Daarom woont hij nu als politiek vluchteling in Nederland. Hier wil hij zich inzetten voor afvallige moslims. Dat is ook heel gevaarlijk.
Wettelijk gezien kent Nederland wel een uitweg voor de afvalligen. De godsdienstvrijheid: de vrijheid om in openbaarheid te geloven en dat te belijden, niet te geloven of van geloof te veranderen.
De godsdienstvrijheid garandeert niet alleen het recht op het fundamentalisme, maar ook het recht om anders te geloven of niet te gaan geloven. Zonder tolerantie voor afvalligheid is godsdienstvrijheid betekenisloos.