Na maanden van betrekkelijk vreedzaam protest ging het de afgelopen dagen helemaal mis in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Waarom is de situatie opeens geëscaleerd?
Al maanden bezetten actievoerders het centrale Maidan-plein in Kiev. Begin december werd de sfeer al een keer grimmig toen president Viktor Janoekovitsj voor het eerst de Mobiele Eenheid inzette om de opstandelingen uit de bezette overheidsgebouwen te halen.
Doden
Eind januari ontspoorde de situatie opnieuw en vielen bij gevechten tussen politie en actievoerders de eerste doden. Om de menigte tot kalmeren te brengen, legde premier Mykola Azarov zijn functie neer.
Maar de actievoerders willen meer. Ze willen dat Janoekovitsj vertrekt en dat in ieder geval de grondwet wordt gewijzigd. De voorstellen van de oppositie moeten door parlementsvoorzitter Aleksander Rybak op de agenda worden gezet. Maar Rybak, een bondgenoot van president Janoekovits, weigert dat stelselmatig.
Wijziging grondwet
In de voorstellen staan onder meer een terugkeer naar de grondwet van 2004, maar daarmee zou de macht van de president ernstig worden beperkt. Ook wil de oppositie dat er een interim-regering wordt aangesteld.
Maar omdat Rybak maar blijft weigeren de voorstellen op de agenda te zetten, besloot de oppositie een mars te organiseren op het parlement. Deze mars ging met veel geweld gepaard waarop de ordetroepen ingrepen.
Veldslag
Janoekovitsj besloot vervolgens ook gelijk het Maidan-plein te ontruimen waar al maanden betrekkelijk vreedzaam werd gedemonstreerd. Die confrontatie eindigde in een veldslag waarbij aan beide kanten doden vielen.
Overleg tussen oppositie en regering leverde tot nog toe niets op, omdat beide groepen naar elkaar wijzen. Daarbij lijken zowel de oppositieleden als de regering geen grip meer te hebben op het geweld in de straten van Kiev.
Sancties
De Europese Unie (EU) en Rusland reageren zeer bezorgd en roepen de partijen op het geweld te staken. Alleen ziet Rusland ‘nazi-achtige’ groeperingen als oorzaak van het geweld en legt de EU de schuld vooral bij de regering.
Donderdag zal in Brussel worden gesproken over mogelijke EU-sancties die zowel het regime van Janoekovitsj als de oppositie zouden moeten raken.
Om goede wil te tonen, heeft Janoekovitsj zijn legerchef op non-actief gezet. Maar het geweld in Kiev gaat vooralsnog door.