Na het nieuws dat Amerikaanse bedrijven de komende jaren 500 miljard dollar willen investeren in AI-infrastructuur, is er opnieuw opschudding rondom kunstmatige intelligentie. Uit China deze keer.
Het Chinese DeepSeek onthulde een AI-model dat moet concurreren met het Amerikaanse OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT. Dit ondanks maatregelen van de Verenigde Staten om de nieuwste technologieën uit Chinese handen te houden.
Het model van DeepSeek werkt met opensource-software: iedereen kan ermee aan de slag en heeft toegang tot de broncode.
DeepSeek zegt het te hebben ontwikkeld met verouderde chips. De Verenigde Staten probeert met strenge exportrestricties namelijk te voorkomen dat China de meest geavanceerde chips in handen krijgt. Maar experts vragen zich af of het bedrijf via omwegen niet toch meer rekenkracht heeft kunnen gebruiken.
Volgens het Chinese bedrijf waren er helemaal geen grote investeringen nodig zoals in de Verenigde Staten: de ontwikkeling van DeepSeek zou slechts 6 miljoen euro hebben gekost.
De koersen van Nederlandse chipbedrijven zoals ASML, ASMI en Besi daalden hard door het nieuws. De angst is dat er straks minder chips nodig zijn om generatieve AI te maken dan verwacht. Ook onder Amerikaanse chipbedrijven heerst paniek.
‘Deepseek R1 is AI’s Sputnik moment,’ schrijft investeerder Marc Andreessen op X. Sputnik is de naam van de satelliet die de Sovjets in 1957 in een baan om de aarde kregen, waarmee ze eerder waren dan de Amerikanen.
DeepSeek is gratis te gebruiken en inmiddels de meest gedownloade app in Apple’s Appstore.
Amerikanen pompen miljarden in AI
Vorige week al maakten OpenAI, Oracle en het Japanse SoftBank bekend komende jaren 500 miljard dollar te willen investeren in AI-infrastructuur in de Verenigde Staten. Te beginnen met 100 miljard dollar.
Daartoe wordt een nieuw bedrijf opgericht: Stargate. De Amerikaanse president Donald Trump presenteerde Stargate als het grote baanbrekende AI-project van de Verenigde Staten.
Trump en de techbedrijven willen dat Amerika een enorme voorsprong boekt op het vlak van generatieve AI. Dat is kunstmatige intelligentie die op basis van een menselijke vraag of opdracht zelf nieuwe content creëert, zoals teksten en afbeeldingen. Het Chinese DeepSeek brengt dat doel nu aan het wankelen.
🔴 EW’S VISIE: Een wake-upcall
Het Chinese AI-model is een wake-upcall voor de Amerikanen. Maar ook voor Europa, dat een plek moet vinden in de AI-race en worstelt met investeringen in kunstmatige intelligentie.
Europa moet nuchter blijven. Het moet onderzoeken waar kansen liggen en zelf bouwen aan een sterke AI-industrie. Bedrijven hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden, en kunnen voortbouwen op wat er is. En er zijn al initiatieven.
Onlangs werd aangekondigd dat er verspreid door Europa zeven AI-fabrieken komen, een investering van 1,5 miljard euro. Dat komt niet in de buurt van de honderden miljarden die de Amerikanen willen investeren, maar het is een begin.
China toont bovendien dat met weinig middelen indrukwekkende technologie kan worden ontwikkeld. Dan zijn er wel goede randvoorwaarden nodig, bijvoorbeeld goedkopere energie.
Versimpelen regels moet Europese bedrijven helpen
Terwijl de Amerikanen meer gascentrales gaan bouwen, zijn de energieprijzen in Europa structureel hoger dan in de Verenigde Staten en China. Het bouwen en laten draaien van AI-datacenters is in Europa daardoor een stuk duurder. De Europese Unie presenteert in februari een plan om energie goedkoper te maken.
Bovendien komt de Europese Commissie woensdag 29 januari met maatregelen om het Europese concurrentievermogen te verbeteren. In het al uitgelekte Competitiveness Compass stelt de commissie dat het ‘tijd is voor actie’.
Regelgeving voor start-ups en innovatieve bedrijven moet bijvoorbeeld worden versimpeld. Bovendien moet er bij openbare aanbestedingen voortaan vooral worden gekozen voor Europese bedrijven. Dat moet het Europese bedrijfsleven stimuleren.
Het plan bevat elementen van het eerdere verschenen rapport van Mario Draghi. De voormalig voorzitter van de Europese Centrale Bank waarschuwde dat de EU flink moet investeren om de Verenigde Staten en China bij te kunnen houden.
Europa zal de AI-race misschien niet winnen, maar heeft alles in huis om een relevante speler te blijven. Dan zijn wel meer inspanningen nodig, van zowel het bedrijfsleven als de overheid. Tijd dat de relevante Europese techbedrijven, zoals Mistral, SAP en ASML, met elkaar om de tafel gaan en een eigen AI-project beginnen.
🔴 WAT ZEGGEN EXPERTS?
Technologie-expert Jarno Duursma vraagt zich op LinkedIn af of de paniek op de beurs wel terecht is. ‘Het klopt dat er straks waarschijnlijk meer goedkope chatbots komen die best goed werken’, schrijft hij op LinkedIn. ‘Maar ChatGPT kan veel meer dan DeepSeek. GPT’s maken, zoeken op het web, schrijven met canvas, omgaan met afbeeldingen en je computer laten bedienen met ‘operator’. In die zin is er al verschil tussen gratis en betaald.’
Haroon Sheikh, hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam en onderzoeker bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, zegt in NRC over Stargate: ‘Ik geloof niet dat de Europese regels ons op achterstand zetten. Het grotere probleem is de schaal van de investeringen, die kan Europa niet evenaren.’
Hij vervolgt: ‘Maar AI is een redelijk open veld, waarop nog onverwachte dingen kunnen gebeuren. Dat er bijvoorbeeld een andere manier komt om taalmodellen te trainen. Als dat gebeurt, kunnen wij misschien over een paar jaar zeggen: mooi dat zij zoveel geld hebben geïnvesteerd, zodat wij dat later voor minder geld kunnen nabouwen.’
Volgens Marleen Stikker, internetpionier en directeur van Waag Futurelab en Digitale Stad, is haast zelden goed. Ze zegt op NPO radio 1 dat Europa eerst moet nagaan wat de effecten van AI zijn. ‘We kunnen ook zeggen dat we niet willen meedoen aan de wedstrijd van Amerika.’
Techmiljardair Elon Musk claimt op zijn sociale medium X dat de bedrijven in het Stargate-project de benodigde honderden miljarden niet hebben, en dat het project voorlopig dus niet van de grond zal komen.
They don’t actually have the money
— Elon Musk (@elonmusk) January 22, 2025
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."