Trumps decreet: Golf van Mexico wordt Golf van Amerika
Wat voorheen bekendstond als de Golf van Mexico, moet voortaan de Golf van Amerika heten.
En de hoogste berg van de Verenigde Staten dient weer Mount McKinley te worden genoemd in plaats van Denali. In 2015 werd onder toenmalig president Barack Obama die naam heringevoerd, omdat oorspronkelijke bewoners van Alaska de berg zo noemden.
Beide wijzigingen staan in het decreet dat president Donald Trump op 20 januari ondertekende. Met het document getiteld Herstel van namen die Amerikaanse grootsheid eren beoogt Trump de kennis over ‘het uitzonderlijk Amerikaanse erfgoed en de Amerikaanse helden’ te bevorderen onder toekomstige generaties.
De U.S. Board on Geographic Names, die de geografische benamingen zijn vastlegt, heeft laten weten gevolg te geven aan Trumps opdracht. Ook Google Maps kondigde dat aan voor Amerikaanse gebruikers de zee tussen de Verenigde Staten, Mexico en Cuba voortaan Gulf of America zal heten.
De reacties: leidt ‘Golf van Amerika’ tot ‘Mexicaans Amerika’?
CNN, AP en de VolkskrantEen wereldwijde instantie die geografische namen bepaalt of vastlegt, is er niet. Het meest in de buurt komt van zo’n autoriteit komt de Groep van Experts over Geografische Namen van de Verenigde Naties, maar die heeft slechts een adviserende rol.
Amerikaanse overheidsdiensten lijken zich intussen zonder veel morren geheel of deels te schikken naar het nieuwe beleid. Zo heeft de National Weather Service, het Amerikaanse KNMI, het bij stormwaarschuwingen inmiddels over zowel de Golf van Amerika als de Golf van Mexico.
En als een van de eerste grote bedrijven ging Chevron overstag. Het energiebedrijf gebruikt in een kwartaalrapport de nieuwe benaming voor de zee waaruit het jaarlijks voor vele miljarden dollars aan olie oppompt.
Verenigde Staten heten voortaan ‘Mexicaans Amerika’
In Mexico is het sentiment logischerwijs anders. President Claudia Sheinbaum opperde dat haar land voortaan de Verenigde Staten volgens Trumps logica dan maar moet betitelen als ‘Mexicaans Amerika’.
‘Voor ons en voor de wereld is het nog steeds de Golf van Mexico,’ zei ze tegen persbureau Associated Press, wijzend op het feit dat die naam een geschiedenis van ruim vier eeuwen kent.
Ook in toekomstige edities of drukken van de Grote Bosatlas zal de lezer de ‘Golf van Amerika’ vermoedelijk niet aantreffen. Aan de Volkskrant liet de uitgever van het standaardwerk weten zijn geografische aanduidingen af te stemmen op de Taalunie, die dan weer kijkt wat de mate waarin de (Nederlandse) samenleving een nieuwe naam omarmt.
EW’s visie: ‘Golf van Amerika’ kan averechts werken voor Trump
Redacteur Joppe GloerichTrump is niet de eerste die geografie gebruikt als middel om politiek te bedrijven. Het Zuidoost-Aziatische deel van de Grote Oceaan staat in China bekend als Zuid-Chinese Zee, in de Filipijnen als West-Filipijnse Zee en in Vietnam als Oostzee.
Telkens dient de naam duidelijk te maken waartoe het gebied volgens een bepaald land oorspronkelijk behoort. Daaruit voortvloeiend proberen landen via een bepaalde benaming hun territoriale claims vanzelfsprekend te laten lijken.
Om vergelijkbare redenen schrijven westerse landen Kiev (de Russische spelling) tegenwoordig als Kyiv (de Oekraïense spelling). En in tegenstelling tot (het niet-Arabische) Iran en de rest van de wereld spreken veel Arabische landen niet van de Perzische Golf, maar van de Arabische Golf.
Dichter bij huis is er het Kanaal dat door de Fransen het Nauw van Calais wordt genoemd en door de Britten de Straat van Dover. Minstens zo beladen zijn de diverse namen voor betwiste gebieden in en rondom Israël.
Naamgeving is een manier om waarde toe te kennen aan een bepaalde plaats. In die zin is de manoeuvre van golfliefhebber Trump allesbehalve uniek.
Het verschil met andere naamswijzigingen schuilt erin dat daar doorgaans een lange geschiedenis aan voorafgaat, of op zijn minst een serieuze maatschappelijke discussie. In het geval van de Golf van Mexico/Amerika is dat niet zo.
Niemand hoeft zich iets aan te trekken van ‘Golf van Amerika’
Critici zien er dan ook een bewijs in van de impulsiviteit van Trumps beleidsbeslissingen. Een pennenstreek van de nieuwe president, daarmee was het gedaan. Binnen de Verenigde Staten althans.
Want dat is de ironie: daarbuiten hoeft niemand zich iets aan te trekken van de nieuwe benamingen. De rest van de wereld kan consequent blijven spreken van de Golf van Mexico, en daar ziet het voorlopig naar uit.
Zeker wanneer ook in de Amerikaanse volksmond de oude benaming dominant blijft, heeft die naamsverandering toch iets potsierlijks. En dan leidt deze daad, waarmee Trump binnen en buiten zijn grenzen de grootsheid van zijn land wilde onderstrepen, eerder tot het tegenovergestelde.
Golf van Mexico of Golf van Amerika: wat zeggen de cijfers?
Ten slotte zijn er de nuchtere cijfers, die kunnen helpen bij de vraag welk land het meeste aanspraak maakt op de benaming van de Golf.
Getallen verschillen per bron, maar volgens de U.S. Fish and Wildlife Service is de Amerikaanse kustlijn langs de Golf 2.636 kilometer lang. Het Mexicaanse deel is volgens de Spaanse krant Diario AS aanzienlijk langer: 3.293 kilometer.
Daar staat tegenover dat de Verenigde Staten een groter deel van de Golf tot hun Exclusieve Economische Zone mogen rekenen – een gebied waarbinnen landen het alleenrecht hebben op visserij, wetenschappelijk onderzoek en exploitatie van grondstoffen.