De feiten: Pro-regeringsmilities vermoorden honderden burgers in Syrië, vooral alawieten
Bron: AFPSinds vrijdag zijn in het westen van Syrië vele honderden tot zelfs enkele duizenden mensen vermoord door troepen van HTS, de jihadistische rebellengroepering die in december de macht overnam.
De aanvallen zouden zijn begonnen nadat regeringstroepen in een hinderlaag werden gelokt door Assad-getrouwen, maar verreweg de meeste slachtoffers waren burgers die geen bedreiging vormden.
Bij de massaslachting werden vooral alawieten gedood, de religieuze minderheid waartoe de verdreven president Bashar Al-Assad behoort. Ook zijn bij het geweld ‘vele onschuldige christenen gedood’, zeggen plaatselijke christelijke leiders tegen persbureau AFP.
Precieze aantallen zijn moeilijk te verifiëren. Volgens het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten gaat het om zeker 1.300 slachtoffers.
Beelden op sociale media tonen massale slachtpartijen op voornamelijk mannen, maar ook vrouwen en kinderen, op straat en bij appartementencomplexen in de kustprovincies Latakia en Tartous.
EW’s visie: Moordpartijen waren te verwachten, optimisme na val Assad was naïef
Door: Matthijs van Schie, redacteur BuitenlandDe slachtpartijen op alawieten zijn gruwelijk, maar helaas niet verrassend. HTS, dat voortkwam uit Al-Qa’ida, zit vol met radicale jihadisten die een verleden hebben van religieuze terreur. Het was te verwachten dat die na de machtsovername van HTS-leider Ahmed Al-Sharaa opnieuw zou oplaaien.
Te verwachten was ook dat de toorn van de overwegend soennitische moslims in het nieuwe regeringsleger zich vooral zou richten op alawieten, die een vertakking van de sjiitische islam aanhangen. Zeker gezien het feit dat deze minderheid, die uit zo’n 10 procent van de Syriërs bestaat, wordt geassocieerd met het brute regime van Assad.
Nieuwe Syrische machthebbers streven naar een shariastaat
Dat veel Syriërs begin december juichten om de val van de brute dictator, was begrijpelijk. Maar dat ook veel westerse politici en commentatoren meegingen in die vreugde, was bijzonder naïef.
Wie de in 2011 begonnen Syrische burgeroorlog enigszins had gevolgd, had kunnen weten dat veel tegenstanders van Assad minsten zo gewelddadig en machtsbelust zijn als de dictator tegen wie ze streden.
Daarbij komt dat HTS en aanverwante pro-regeringsmilities streven naar een shariastaat, waarin amper ruimte is voor religieuze minderheden. Om over de positie van vrouwen nog maar te zwijgen.
HTS-leider en interim-president Al-Sharaa was in het vorige decennium onder nom de guerre Abu Mohammed al-Julani actief bij terreurgroepen Jabhat al-Nusra, het verwante Al-Qa’ida en zelfs even bij Islamitische Staat (IS).
Hoe betrouwbaar is de metamorfose van Ahmed Al-Sharaa?
Al-Sharaa presenteerde zich de afgelopen maanden slim als herboren man die terreur zou hebben afgezworen en minderheden wilde beschermen. Door een maatpak te dragen en te ijveren voor een ‘inclusief’ Syrië, overtuigde hij ministers en ambtenaren uit onder meer Frankrijk, Duitsland en Brussel. Twee weken geleden schortte de Europese Unie zelfs al een deel van de sancties tegen Syrië op.
De vraag hoe geloofwaardig de metamorfose van Al-Sharaa is, is alleen maar urgenter geworden door de massamoorden door zijn troepen de afgelopen dagen. Zijn eerste reactie was erg lauw en wekt weinig vertrouwen.
‘Wat er momenteel in Syrië gebeurt, valt binnen de verwachte uitdagingen,’ zei de interim-president in een moskee in Damascus. Later kondigde hij een onderzoek aan en beloofde hij dat de verantwoordelijken voor het bloedbad zullen worden vervolgd.
Zelfs als Al-Sharaa dat echt meent, valt te betwijfelen of hij de terroristen die in naam van zijn regering vechten wel kán terugfluiten. Op sociale media wemelt het van de video’s van HTS-strijders die ertoe oproepen alle alawieten te doden of opscheppen over hun moordpartijen.
Alawieten, maar ook andere Syrische minderheden als de christenen en Druzen, zullen het ergste vrezen.
Syrische minderheden vrezen de jihadistische rebellen van HTS
Direct na de val van Assad uitten deze minderheden al hun vrees voor wat er zou gaan komen als de jihadistische rebellen van HTS het in Syrië voor het zeggen zouden krijgen. De gruwelijkheden van de afgelopen dagen tonen aan dat die vrees gegrond was.
Veel Europese politici vertrouwden er direct na de val van Assad op dat er een toekomst zou aanbreken van ‘vrede, vrijheid en eenheid’ (de Franse president Emmanuel Macron) en ‘rust, vrede en democratie voor álle Syriërs’ (D66-leider Rob Jetten). Die woorden klonken mooi, maar zijn hopeloos naïef gebleken.
Dit zegt de internationale gemeenschap over het geweld in Syrië
- De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp schreef op X dat hij ‘diep bezorgd is over de recente escalatie van geweld in Syrië’. Hij riep op ‘de rechten van alle gemeenschappen’ te respecteren, zonder daarbij daders of slachtoffers expliciet te noemen.
- De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio deed dat wel. ‘De Verenigde Staten veroordelen de radicale islamitische terroristen, onder wie buitenlandse jihadisten, die de afgelopen dagen mensen in West-Syrië hebben vermoord,’ zei Rubio in een verklaring. Zijn land ‘steunt de religieuze en etnische minderheden in Syrië, waaronder de christelijke, druzische, alawitische en Koerdische gemeenschappen.’
- De Europese dienst voor extern optreden (EEAS), die onder leiding staat van hoge buitenlandvertegenwoordiger Kaja Kallas, wekte verbazing met een statement waarin de regeringstroepen als slachtoffer worden neergezet: ‘De Europese Unie veroordeelt met klem de recente aanvallen, naar verluidt door pro-Assad-elementen, op interim-regeringstroepen in de kustgebieden van Syrië en alle geweld tegen burgers.’
Kamervragen over Syrische influencer die alawieten 'in stukken gesneden' wil zien
Asil Kashef, een Syrische asielzoekster die in Den Bosch woont, heeft op TikTok een video gedeeld waarin ze oproept tot meer geweld tegen de alawieten in Syrië.
De influencer (270.000 volgers op TikTok) zegt in het Arabisch dat hun lichamen in stukken moeten worden gesneden en in zee gegooid, ‘zodat de vissen geen honger hebben’. De video is verwijderd na al 2,6 miljoen keer te zijn bekeken.
Tweede Kamerleden Pieter Omtzigt, Jesse Six Dijkstra (NSC) en Derk Boswijk (CDA) hebben maandag 10 maart Kamervragen gesteld over de oproepen tot geweld in Syrië vanuit Nederland aan minister van Justitie en Veiligheid David van Weel (VVD). De politie Oost-Brabant is op de hoogte van de video en doet onderzoek.