De feiten: Regering-Trump noemt Europa ‘pathetic’ in omstreden appgesprek
Bron: The Atlantic, Trouw, ReutersHoge Amerikaanse regeringsfunctionarissen hebben deze maand aanvalsplannen tegen de Houthi’s besproken in een chatgroep op Signal waaraan ook hoofdredacteur Jeffrey Goldberg van The Atlantic lid was toegevoegd.
In de appgroep werd een aanval op de Houthi’s besproken, gepland voor 15 maart.
Signalgate: Europa is ‘pathetic’
De toon van de berichten, gepubliceerd door The Atlantic, is zeer anti-Europees.
Europa wordt zielig gevonden, pathetisch, omdat het geen wezenlijke bijdrage levert aan de strijd tegen de Houthi’s, die met aanhoudende aanvallen op koopvaardijschepen op de Rode Zee de wereldhandel verstoren.
De berichten van JD Vance en Pete Hegseth
Vicepresident ‘JD Vance’ stuurde 13 maart een bericht naar Pete Hegseth, minister van Defensie: ‘Als je denkt dat we het moeten doen, laten we dan gaan. Ik vind het gewoon vreselijk om Europa weer te moeten redden.’
Hegseth reageerde snel: ‘VP: Ik deel je afkeer van Europese profiteurs volledig. Het is PATHETIC. Maar Mike [Nationaal Veiligheidsadviseur Michael Waltz, red.] heeft gelijk, wij zijn de enigen op de planeet (…) die dit kunnen doen. Niemand anders komt ook maar in de buurt.’
Economisch profiteren
De Amerikaanse regering vindt dat de Europese bondgenoten van Amerika economisch profiteren van de offensieve bescherming van internationale scheepvaartroutes door de Amerikaanse marine.
De Rode Zee geeft in het noorden toegang tot het Suezkanaal en is daarmee de snelste doorvaart van het (verre) oosten naar Europa en Noord-Amerika.
Waltz heeft inmiddels toegegeven dat hij – per ongeluk – de journalist aan de appgroep heeft toegevoegd.
EW's visie: Heeft de regering-Trump een punt over Europa's rol in Houthi-strijd?
Door: René van Rijckevorsel, correspondent BrusselNatuurlijk is het behoorlijk amateuristisch van de entourage van president Donald Trump om dit soort informatie te delen via een kanaal als Signal. En dan ook nog eens per abuis een journalist toe te voegen.
Maar kloppen de Amerikaanse beweringen? Profiteert vooral Europa van de Amerikaanse inspanningen op de Rode Zee?
Europese reders
De meeste schepen die doelwit waren, zijn eigendom van Europese reders. Minstens acht behoorden toe aan Amerikaanse bedrijven. Exacte cijfers over het percentage schepen dat Europese havens als bestemming heeft, zijn er niet. Maar alle deskundigen gaan ervanuit dat dat geldt voor het overgrote deel van de schepen. Dat pleit voor een grotere, leidende rol voor Europa.
De Belgische geopolitieke deskundig Sven Biscop zegt in Knack: ‘Inhoudelijk hebben de Amerikanen geen ongelijk. De scheepvaartroute via de Rode Zee is voor Europa veel belangrijker dan voor de Verenigde Staten. Eigenlijk zijn de Houthi’s veel meer ons probleem, dat we zelf hadden moeten oplossen.’
Prosperity Guardian
De Verenigde Staten geven leiding aan de multinationale militaire operatie Prosperity Guardian (hoeder van de welvaart) die in december 2023 is gevormd om te reageren op de Houthi-aanvallen.
Deze coalitie telt meer dan twintig leden, waaronder van Europese kant de Britten, Grieken, Finnen, Denen, Noren én Nederlanders. Ook Australië, Nieuw-Zeeland, Canada, Bahrein, Singapore en Sri Lanka doen mee.
Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje – de vier grootste EU-landen – hebben geweigerd om zich aan te sluiten bij deze missie, die een offensief karakter heeft en geregeld raketten afvuurt op de Houthi’s in Jemen.
De gezamenlijke bevolking van Spanje, Duitsland, Frankrijk en Italië bedraagt zo’n 281 miljoen mensen (de EU heeft in totaal 450 miljoen inwoners). De vier dragen samen voor 68 procent bij aan het bruto binnenlands product (bbp) van de Europese Unie. Maar dus niet aan het schoonvegen van een cruciale handelsroute.
Operatie Aspides
De Europese Unie lanceerde in februari 2024 zelf Operatie Aspides, die alleen beschermt tegen Houthi-aanvallen. Deze missie heeft een puur defensief karakter. Ze biedt escorte aan koopvaardijschepen en verdedigt ze tegen aanvallen.
Aspides (Grieks voor schild) werkt wel samen met Prosperity Guardian.
In januari 2024 schreef EW: ‘De Europese Unie wil naar eigen zeggen een geopolitieke unie zijn. Economie en dus handel zijn ook geopolitiek. Om de eigen belangen te beschermen, moet je vuile handen durven maken. Als je dat niet doet, dreig je een onbeduidend, nuffig hoekje van de wereld te worden. En dan moet de mogelijke tweede ambtstermijn van Donald Trump nog beginnen.’
Verdere verdieping: Wie zijn de Houthi-rebellen nog maar weer?
De Houthi’s zijn een door Iran gesteunde terroristische organisatie met als motto: ‘God is groot, dood aan Amerika, dood aan Israël, vloek op de Joden, overwinning aan de islam’.
Ze beweren op te komen voor de Palestijnen in Gaza.
Sinds november 2023 hebben de Houthi’s meer dan honderd aanvallen uitgevoerd op schepen voor de kust van Jemen.
De aanvallen zorgden ervoor dat het verkeer door het Suezkanaal in 2024 met 75 procent daalde en de transittijden met gemiddeld zeven tot veertien dagen toenamen, omdat rederijen langere alternatieve routes nemen.
Onbegrijpelijk dat EU-landen de strijd tegen de Houthi’s mijden