De feiten: Gazanen demonstreren: ‘Hamas eruit’
Bron: X, sociale mediaSinds dinsdag 25 maart gaan vele honderden tot duizenden Gazanen in zeker drie steden de straat op. Op sociale media circuleren beelden vanuit de noordelijke steden Beit Lahia en Jabalia en de zuidelijke stad Khan Younis.
Daarin scanderen groepen mannen en jongens leuzen als ‘In godsnaam, Hamas eruit’, ‘We hebben genoeg van Hamas’, ‘Hamas, terroristen’ en ‘Stop de oorlog’. Sommigen hijsen spandoeken en witte vlaggen.
De protesten begonnen dinsdag na een Israëlisch evacuatiebevel voorafgaand aan luchtaanvallen in Beit Lahia. Vanaf daar had de terreurgroep Palestijnse Islamitische Jihad raketten afgevuurd op Israël.
Eerste grote protest tegen Hamas sinds 7 oktober 2023
Het is voor het eerst sinds Hamas de oorlog tegen Israël begon dat Gazanen in groten getale tegen de terreurgroep demonstreren.
Afgelopen anderhalf jaar doken af en toe beelden op van enkelingen die zich uitspraken tegen hun machthebbers. Maar grootschalig verzet tegen Hamas bleef tot voor kort uit, mogelijk uit angst voor harde represailles.
Die angst is begrijpelijk. Gemaskerde en gewapende Hamas-strijders dreven de huidige demonstraties deels uiteen. Sommige demonstranten werden mishandeld, onder meer met stokken.
Toch gingen ook woensdag Gazanen de straat op. Op sociale media deden oproepen de ronde om in zeker negen plaatsen in Gaza opnieuw tegen Hamas te demonstreren.
In Al-Shujaiya en Beit Lahia, beide in Noord-Gaza, was dat woensdag al het geval.
EW’s visie: Vertrek Hamas noodzakelijk voor einde aan geweld
Door: Matthijs van Schie, redacteur BuitenlandDe demonstraties getuigen van grote wanhoop en dapperheid, want Hamas rekent doorgaans op meedogenloze wijze af met dissidenten.
Dat deze Gazanen toch in grote aantallen de straat opgaan, toont dat zij beseffen dat hun lijdensweg alleen kan eindigen als het schrikbewind van de terreurgroep eindigt.
Hervatting oorlog vergroot wanhoop Palestijnen
Dat Israël anderhalve week geleden de oorlog hervatte, zal de wanhoop hebben vergroot bij de Palestijnen. Na het in januari gesloten staakt-het-vuren konden die juist eindelijk even op adem komen.
Israël is vastberaden de aanvallen pas te staken zodra alle gijzelaars zijn vrijgelaten én Hamas zich heeft overgegeven. Voor de wanhopige Gazanen die snakken naar het einde van de oorlog zit er dus weinig anders op dan daartoe op te roepen.
Die oproep had wereldwijd al veel langer moeten klinken, zowel uit de mond van politici als bij de talloze demonstranten tegen Israël die sinds 7 oktober 2023 wekelijks de straat op gingen.
Waarom blijft Hamas telkens buiten schot in het Westen?
Vrijwel alle woede richtte zich bij die demonstraties in westerse steden op Israël. Het is begrijpelijk dat de vele duizenden burgerdoden en de grootschalige verwoesting zoveel emoties opriepen, maar vreemd genoeg blijft Hamas telkens buiten schot.
Terwijl het toch echt de terreurgroep was die op 7 oktober 2023 de oorlog begon, en willens en wetens de eigen burgers in gevaar bracht door zich tussen hen schuil te houden.
De vele miljarden euro’s aan westers hulpgeld die Hamas afgelopen decennia ontving, had de terreurgroep kunnen besteden aan schuilkelders zoals iedere Israëliër die wel onder zijn huis heeft. Maar liever bouwde ze tunnels om zelf in te schuilen en gijzelaars gevangen te houden.
Hamas gebruikt Gaza vooral als basis voor aanvallen
Het is de tragiek van Gaza in een notendop sinds Israël zich er in 2005 terugtrok. Hamas, dat twee jaar later de macht greep, gebruikte het gebied vooral als basis om raketaanvallen en terreuraanslagen te plegen en Israëliërs te gijzelen.
Met ook al vóór 7 oktober 2023 diverse verwoestende oorlogen met Israël (2008, 2012, 2014, 2021) als gevolg, die vooral veel Palestijnse levens kostten.
Om eindelijk een einde te maken aan al dat geweld, is het vertrek van Hamas dus een noodzakelijke eerste voorwaarde. De dappere demonstranten in Gaza hebben dat begrepen. Nu de demonstranten in het Westen nog.
Wie zegt wat over de demonstraties in Gaza?
- Hamas beweert dat de protesten eigenlijk tegen Israël gericht zijn. ‘De mensen roepen op de agressie te stoppen. Maar de vijand en andere partijen met politieke agenda’s leiden de aandacht daarvan af, om de agenda van de bezetting te dienen. Ze proberen de demonstranten af te schilderen alsof die tegen het verzet [Hamas] zijn,’ zegt hoge Hamas-functionaris Basem Naim tegen de Qatarese zender Al Araby.
- De zogenoemde Vergadering van Zuid-Gazaanse clans riep dinsdag in een verklaring op tot een grote opstand tegen Hamas: ‘Genoeg is genoeg – een volksopstand tegen onrecht. Niet langer spelen met onze levens, de toekomst van onze kinderen, of ons lijden negeren. Gaza is niemands gijzelaar: de wil van het volk zal Gaza bevrijden.’
- De christelijke Palestijnse activist Ihab Hassan doet uitgebreid verslag van de demonstraties: ‘Hamas’ nachtmerrie in Gaza is begonnen: duizenden demonstreren en roepen “Weg met Hamas, we hebben genoeg van jullie!”‘
- De Amerikaanse onderzoeker en pro-Palestijnse activist Ahmed Fouad Alkhatib schrijft op X dat westerse media de omvang van de demonstraties onderschatten: ‘Ze zeggen “honderden demonstranten in Gaza”, terwijl beelden tonen dat het gaat om tienduizenden in veel steden en buurten door de hele Gazastrook – bij elkaar waarschijnlijk honderdduizenden.’
- Volgens Alkhatib ontstonden de demonstraties spontaan, en zijn ze niet van buitenaf aangestuurd door Hamas-rivalen als de Palestijnse Autoriteit. ‘Het zijn organische, door het volk geleide en volledig authentieke uitingen van frustratie, woede en vermoeidheid door een volk dat wordt gegijzeld door de meedogenloze terreur en criminaliteit van Hamas.’
- Howidy Hamza, naar eigen zeggen een ‘verbannen Palestijn’, schrijft op X dat hij hoopt dat het geluid van de demonstranten ook buiten Gaza weerklank vindt: ‘Hopelijk zie ik hier in het Westen pro-Palestijnse demonstranten straks hetzelfde eisen. Luister naar de Palestijnen en niet naar degenen die hen gebruiken,’ doelend op Hamas.
- Hillel Neuer, de pro-Israëlische directeur van de ngo UN Watch, schrijft op X: ‘Zeldzame protesten tegen Hamas zijn nu gaande in Gaza. Nog zeldzamer: een demonstratie tegen Hamas in een westerse stad.’
Verdere verdieping: Kritiek op rol Al Jazeera: ‘Ineens gestopt met verslaggeving uit Gaza’
Bron: Al Jazeera, The Atlantic, XDemonstranten halen niet alleen uit naar Hamas, maar ook naar Al Jazeera. De door Qatar gefinancierde zender doet al de hele oorlog verslag vanuit Gaza.
In tal van protestmarsen scandeerden zij leuzen als ‘Weg met Al Jazeera’,’Wij willen geen Al Jazeera’ en ‘Waar is Al Jazeera?’.
Veel critici op X wijzen erop dat de Qatarese staatszender geen aandacht besteedt aan de protesten. Al Jazeera-journalist Anas al-Sharif toont wel beelden van demonstranten, maar schrijft erbij dat ‘de marsen in Beit Lahia een einde eisen aan de oorlog en de genocide’.
In de berichtgeving van Al Jazeera wordt de onvrede over Hamas niet gemeld.
Activist uit Gaza: Al Jazeera is ‘mediatak van Hamas’
De Palestijnse activist Howidy Hamza schrijft op X dat ‘Al Jazeera ineens is gestopt met berichtgeving over Gaza’. De uit Gaza afkomstige onderzoeker Ahmed Fouad Alkhatib spreekt van ‘nepjournalisten die hun islamistische machthebbers dienen en Hamas van instorting willen redden’.
Volgens hem is de zender ‘de mediatak van Hamas’.
Israël verbood in mei vorig jaar Al Jazeera om nog langer in het land te werken. Een rechter zei een maand later dat ‘Hamas de zender als propaganda- en inlichtingentak ziet’.
Het verbod leidde vorig jaar tot veel kritiek op Israël. Onder meer de Verenigde Naties veroordeelden het verbod als schending van de vrijheid van meningsuiting.
Ook Palestijnse Autoriteit verbood Al Jazeera
Een half jaar later verbood ook de Palestijnse Autoriteit (PA) op de Westelijke Jordaanoever diverse digitale platforms van de zender. Dit uit onvrede over hoe Al Jazeera verslag deed van militaire clashes tussen de PA en gewapende militante groeperingen in Jenin.
Ook in andere landen krijgt Al Jazeera geregeld kritiek. Afgelopen decennia weerden onder meer Saudi-Arabië, Bahrein, Egypte, Jordanië en de Verenigde Arabische Emiraten tijdelijk de Qatarese zender. Het Amerikaanse weekblad The Atlantic publiceerde in 2017 dit verhaal over landen in de regio die Al Jazeera hebben verbannen.
Minister: ‘Israël zal na 7 oktober geen sjekel betalen voor wederopbouw Gaza’