Trump en RFK jr. wijten ‘autisme-epidemie’ aan paracetamol

25 september 2025
Trump & Kennedy. (Foto: ANP)

In dit artikel

De feiten: Witte Huis wijt autisme aan pijnstillers, maar onderbouwt die bewering niet

Bron: AP, Reuters

De Amerikaanse president Donald Trump heeft, samen met de minister van Volksgezondheid Robert F. Kennedy jr., tijdens een persconferentie op 22 september gezegd dat er een ‘autisme-epidemie’ is. De toename van het aantal gevallen van autisme in de Verenigde Staten wordt geweten aan het gebruik van de pijnstiller Tylenol door zwangere vrouwen. Hij adviseerde hen het middel niet te nemen.

Tylenol is een Amerikaans merk pijnstiller met paracetamol als voornaamste bestanddeel.

‘Geen autisme bij de Amish-gemeenschap’

Trump onderbouwde die uitspraak door erop te wijzen dat onder de streng gelovige bevolkingsgroep Amish geen autisme voorkomt, dankzij het niet slikken van de pijnstillers.

Ook trok Trump het vaccinatieprogramma voor baby’s in twijfel. Hij adviseerde ouders om niet alle vaccins in één keer te laten geven, maar vaccinatie te spreiden over vier of vijf keer.

Gezondheidsinstanties zijn vele terughoudender dan Trump

De CDC, het Amerikaanse equivalent van het RIVM, houdt vooralsnog vast aan de bestaande adviezen en meldt niets over Tylenol en autisme. De Food & Drug Administration gaat in een brief aan artsen veel minder ver dan Trump tijdens zijn persconferentie.

EW's visie: Kwakzalverij in Amerikaans gezondheidsbeleid

Door: Bram Hahn, redacteur Gezondheid

Veel medici hielden hun hart vast toen voormalig presidentskandidaat RFK jr. door Trump werd aangewezen als machtigste man op het gebied van gezondheid in de Amerikaanse regering.

Tijdens de verhoren voorafgaand aan zijn benoeming probeerde RFK jr. nog het wantrouwen weg te nemen door te stellen dat hij het vaccinatieprogramma ongemoeid zou laten en dat hij alleen zou handelen op basis van gedegen wetenschappelijk onderzoek.

Kennedy’s kruistocht tegen wetenschap

Maar eenmaal in het zadel doet hij de ene na de andere ongefundeerde claim. Ook kondigt hij voortdurend maatregelen aan die voortkomen uit zijn persoonlijke visie en niet gebaseerd op wetenschappelijke inzichten.

Kennedy kondigde maanden geleden al aan dat hij zou laten uitzoeken waar de stijging in het aantal autisme-diagnoses in de Verenigde Staten vandaan komt.

Stijgende autismecijfers staan los van gebruik paracetamol

Tylenol, het bekendste merk paracetamol (de werkzame stof wordt in Amerika doorgaans acetaminofen genoemd), kwam in de jaren zestig op de markt en wordt sinds de jaren zeventig op grote schaal gebruikt als zelfmedicatiemiddel.

De sterke stijging van het aantal autisme-diagnoses dateert van veel later. In de jaren zeventig werd autisme vastgesteld bij circa 0,4 op de 1.000 kinderen, in de jaren negentig steeg dat vrij scherp naar 2 tot 7 op de 1.000, en in de jaren 2000 tot nu steeg het hard door naar 1 op de 35 kinderen.

Onderzoek wijst geen enkele stof als oorzaak aan

Wetenschappers gaan ervan uit dat die stijging vooral het gevolg is van veel aandacht voor het thema, ruimere screening en bredere criteria waardoor meer kinderen — ook vaker meisjes — binnen de diagnose passen.

Uit grootschalig onderzoek is nooit een voedingsbestanddeel, geneesmiddel of andere stof naar voren gekomen die de oorzaak zou kunnen zijn van autisme. Noch uit een grote Deense studie uit 2015, noch uit een vergelijkbaar onderzoek van afgelopen jaar uit Zweden.

Wel zijn er kleine studies geweest en individuele gevallen waaruit het vermoeden rees dat er mogelijk een verband was tussen het gebruik van Tylenol tijdens de zwangerschap en autisme bij het kind. Maar bij nader onderzoek bleef er nooit iets van deze hypotheses overeind.

Artsen waarschuwen: gevaarlijke gevolgen van misleidend advies

Toch bleven mensen als RFK jr. die hypothese aanjagen. En nu hij in het centrum van de macht zit, maakt hij misbruik van die positie door kwakzalverij te verheffen tot medisch advies van de overheid.

Medische organisaties en individuele artsen spreken hun afschuw en ongeloof uit over de vergaande uitspraken uit het Witte Huis.

Advies Witte Huis een gevaar voor gezondheid Amerikanen

Zij wijzen er onder meer op dat paracetamol juist belangrijk kan zijn als een zwangere vrouw hoge koorts heeft, omdat die ook de ongeboren vrucht kan schaden. Tylenol (of een ander merk paracetamol) werkt koortsverlagend en is bovendien de veiligste pijnstiller tijdens de zwangerschap.

De Food & Drug Administration bevestigt dat min of meer. De instantie die onder meer gaat over de beoordeling van medicijnen stuurde op 22 september een brief aan artsen, waarin de vermeende link tussen Tylenol en autisme inderdaad wordt genoemd. Maar er staat duidelijk in dat er studies zijn die een correlatie tonen en studies die die correlatie niet tonen. En belangrijker: dat er geen studies zijn die een causaal verband aan het licht brengen.

Het advies om terughoudend te zijn met het voorschrijven van Tylenol tijdens de zwangerschap, is al de praktijk in de Verenigde Staten.

Dat laat onverlet dat er de laatste maanden tal van dubieuze medische adviezen uit het Witte Huis komen, die zijn gebaseerd op onderbuikgevoel en selectief shoppen in ondermaats onderzoek. Het zijn adviezen die het vertrouwen in de wetenschap, de medische stand en de gezondheid van Amerikanen daadwerkelijk kunnen schaden.

 

Verdere verdieping: RFK jr. op ramkoers

Sinds zijn aantreden heeft minister van Volksgezondheid Robert F. Kennedy jr. tal van uitspraken gedaan en maatregelen genomen die niet in overeenstemming zijn met wetenschappelijke inzichten.

In maart 2025 gebruikte Kennedy zijn Make America Healthy Again-platform om publiekelijk fastfoodketens te prijzen die zaadoliën vervangen door rundervet, omdat dat gezonder zou zijn. Het riep stevige kritiek op van voedingsdeskundigen.

Symboolpolitiek rond kleurstoffen

In april kondigden RFK jr. en de Food and Drug Administration aan dat synthetische kleurstoffen gemaakt uit aardolie uit voeding moeten worden gehaald. Wetenschappers bestempelden het als symboolpolitiek die geen bijdrage zou leveren aan de Amerikaanse volksgezondheid.

Kennedy ontsloeg in juni alle 17 leden van de vaccinadviescommissie van de CDC en verving hen door adviseurs van wie enkele te boek staan als fervente anti-vaxxers. Artsenverenigingen typeerden de stap als politieke beïnvloeding van wetenschappelijke advisering.

Ontslag CDC-directeur na druk over vaccinaties

Eind augustus ontsloeg RFK jr. CDC-directeur Susan Monarez, die pas in januari van hetzelfde jaar door Donald Trump was benoemd.

Zij verklaarde achteraf later dat Kennedy haar onder druk zette om kindervaccinaties te wijzigen zonder wetenschappelijke onderbouwing.

Verder lezen: Meer over RFK Jr. en gezondheid