Donderdag begint de Chinese president Xi Jinping aan een tweedaags bezoek aan de Verenigde Staten. Daar maakt hij kennis met ambtgenoot Donald Trump. Het is vooral voor de Amerikaanse president een spannende ontmoeting, schrijft Fred Sengers.
De twee wereldleiders ontmoeten elkaar ver van Washington in het Mar-a-Lago Resort in Palm Beach, Florida. Het is een thuiswedstrijd voor Trump; hij brengt hier veel vrije tijd door om te golfen.
De ontmoeting speelt zich af in een informele setting waar de twee wereldleiders elkaar rustig kunnen leren kennen. Vergelijkbaar met de kennismaking van de kersverse president Xi met Barack Obama in juni 2013. Daarvoor was het van de buitenwereld afgesloten privé-landgoed Sunnylands in Californië geregeld; u herinnert zich misschien de foto’s van de twee leiders in hemdsmouwen in de tuin.
Speciale editie: Trumps wereldAlles over zijn opmerkelijke presidentschap, zijn stijl, plannen en tactieken, de intimi van de president en zijn zakelijke imperium. Bestel de speciale editie hier >
Hotel in de buurt afgehuurd
Of het er dit keer ook zo ontspannen aan toegaat, is de vraag. Topontmoetingen als deze worden inhoudelijk tot in de puntjes voorbereid. Maar de Chinezen zullen nerveus zijn over de opstelling van Trump, die zij als een onervaren, impulsieve en onbehouwen staatsman beschouwen. Een barbaar die door de flegmatieke Xi moet worden getemd.
Ze maken zich nu al zorgen over de handdruk tussen de twee. Trump heeft de neiging die handdruk te domineren, zodat zijn gast er als een ongemakkelijke figurant bij staat. Dat is geen goed plaatje voor een Chinese president. Veelbetekenend is dat Xi en zijn delegatie niet op Mar-a-Lago slapen. Er is een hotel in de buurt afgehuurd. Dat biedt de mogelijkheid voor Xi om zich op enig moment terug te trekken als de kennismaking minder soepel verloopt dan gehoopt.
Meer over Trump: Blijft Bannon ook na degradatie ‘Trump-fluisteraar’?
Hoewel de kennismaking vooral in het teken staat van het winnen van elkaars vertrouwen, is er inhoudelijk genoeg te bespreken. Handel staat boven aan de agenda. Trump heeft zich diverse malen negatief over China uitgelaten. Het land zou de yuan kunstmatig laag houden om zo zijn export te ondersteunen. Zo zou China de Verenigde Staten ‘verkrachten’ en ‘miljoenen Amerikaanse banen stelen’.
Xi heeft weinig te vragen, veel te bieden
Het verwijt van koersmanipulatie en de woordkeus zegt meer over de adviseurs van Trump dan over de feitelijke situatie. Maar de Amerikaanse president heeft zich in een hoek gemanoeuvreerd waarin hij zijn achterban resultaten moet laten zien. Gezien het geringe succes tot dusver als het om het nakomen van verkiezingsbeloftes gaat, kan hij wel een opsteker gebruiken. Daarmee is het bezoek voor Trump veel spannender dan voor Xi, die weinig te vragen en veel te bieden heeft.
De Chinezen zullen slim genoeg zijn om niet met lege handen te komen en Trump een succesje gunnen. Het zal opdrachten regenen voor Amerikaanse bedrijven. China zal wellicht ook over productievestigingen in de Verenigde Staten spreken, zoals de Chinese treinmaker CRRC, die in Chicago een fabriek voor metrostellen opent. 169 American jobs.
En China zal aanbieden de scheve handelsbalans in evenwicht te brengen door meer hoogwaardige technologische producten in de Verenigde Staten te kopen. Als Trump dat tenminste wil, want zijn voorganger Obama heeft daaraan uit strategische overwegingen altijd beperkingen gesteld. Mogelijk worden er enkele toezeggingen gedaan om de toegang van Amerikaanse bedrijven tot de Chinese markt te verbeteren.
Vergroten van de taart
Als het om handel gaat, is er vooruitgang te boeken. China blijft benadrukken dat de eerste en tweede economie ter wereld elkaar nodig hebben. In Chinese terminologie: beide landen kunnen zich beter richten op het vergroten van de taart, dan te kibbelen over de verdeling ervan. Meer mondialisering en vrijhandel dus en zeker geen handelsbelemmeringen.
Er zijn ook onderwerpen waar overeenstemming ver weg is. Zoals het beteugelen van het Noord-Koreaanse kernwapenprogramma. China maakt zich daar net als de Verenigde Staten grote zorgen over. Anders dan de Amerikanen hebben de Chinezen een praktisch belang: zij willen geen gedoe aan hun eigen grens. Nog meer economische sancties zou een humanitaire ramp kunnen veroorzaken. China zit niet te wachten op een destabilisatie van Noord-Korea en een vluchtelingenstroom. Zij zullen benadrukken dat economische sancties niet hebben gewerkt en aandringen op rechtstreekse onderhandelingen met het stalinistische bewind.
Xi kan internationaal schitteren
Mogelijk komen ook klimaatverandering, Amerikaanse wapenleveranties aan Taiwan, de Zuid-Chinese Zee en cyberspionage aan de orde. Maar overeenstemming valt hier niet te verwachten. Hooguit zullen beide leiders afspreken hier later over door te praten of dat aan een lager niveau over te laten.
Als iedereen zich aan het script houdt, zullen beide leiders vrijdag benadrukken dat zij een open en constructieve discussie hebben gehad die de basis vormt voor verdere samenwerking. Trump kan vlaggen met wat economisch strooigoed dat de Chinezen hebben meegebracht.
In ruil voor die handreiking zal Trumps anti-Chinese retoriek smelten als sneeuw voor Florida’s zon. Waar Trump zich vooral op nationale belangen zal concentreren, kan Xi internationaal schitteren als de verantwoordelijke wereldleider die opkomt voor vrijhandel en mondialisering.