Zei hij het echt, of was het een slip of the tongue? Dat was de vraag nadat Donald Trump in Riyad, ten overstaan van bijna vijftig leiders van moslimlanden, zijn Midden-Oostenbeleid had ontvouwd.
De meest besproken passage was deze: ‘Er is nog veel werk te doen. Dat betekent dat het probleem van islamitisch extremisme serieus te lijf moet worden gegaan, en de islamistische terreurgroepen die hier door worden geïnspireerd.’
In de vooraf vrijgegeven tekst stond ‘islamistisch extremisme’ in plaats van ‘islamitisch extremisme’, zoals Trump het uiteindelijk uitsprak in Saudi-Arabië. Amerikaanse media doken er boven op, want met ‘islamistisch’ wordt een politieke ideologie bedoeld, met ‘islamitisch’ wordt deze religie in het algemeen in verband gebracht met extremisme.
Controverse ontneemt zicht op betekenis toespraak
Met andere woorden: Trump zou ‘live’ nog harder zijn geweest dan de meer gematigde uitgeschreven tekst. Een woordvoerder van het Witte Huis weet het aan vermoeidheid van de president. De kleine controverse hierover is aardig voor de fijnproevers, maar ontneemt het zicht op de betekenis van Trumps toespraak, en de breuk met de afgelopen acht jaar.
Iran spreekt van een maskerade: ‘Trump speelt toneelstukje met de Arabieren’
Eveneens aan het begin van zijn presidentschap, sprak Barack Obama in 2009 in Caïro ook de moslimwereld toe. Hij reikte moslims de hand en toonde nadrukkelijk begrip voor het wantrouwen tegenover de Verenigde Staten. Ingrijpend was zijn wens tot verzoening met Iran, waarmee hij, zo bleek in de acht jaren erna, de bondgenootschappen met Arabische landen ondermijnde.
Trump daarentegen verontschuldigde zich niet voor zijn land. Hij bood de Arabische landen een nieuw partnerschap aan, om samen te vechten tegen terrorisme. En Iran is volgens de opvolger van Obama ‘de bron van instabiliteit in de regio’. Welbeschouwd is dit, sinds de Islamitische Revolutie in Teheran van 1979, altijd de Amerikaanse positie geweest. De neiging bestaat om alles wat Trump doet ‘radicaal anders’ te noemen, maar onder Trump keert Washington in het Midden-Oosten juist terug naar de tijd voor Obama.