Hoge prijzen aan de pomp maken Amerikaanse presidenten impopulair. Daarom is president Joe Biden woest op de OPEC, de organisatie van olie-exporterende landen. Door de olieproductie te verminderen helpt de OPEC Rusland en drijft zij de Amerikaanse benzineprijzen op, vlak voor de tussentijdse verkiezingen. Biden moet het kartel slopen, schrijft Victor Pak.
Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks op zaterdag blogt hij over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.
Eind juli bereikte de populariteit van Joe Biden een dieptepunt. 57 procent van de Amerikanen vond dat hij zijn presidentschap slecht uitvoerde. Die sterke afkeuring viel samen met torenhoge brandstofprijzen. De prijs aan de pomp kwam eind april boven de vier dollar per gallon, ongeveer een euro per liter. Op dat moment begon Bidens populariteit te zakken.
Hoge benzineprijs bezorgt presidenten lage populariteit
Voor consumenten is de vier dollar- grens een mentale barrière. Staat de benzineprijs daarboven, dan ontstaat bij veel burgers de indruk dat de economie er slecht aan toe is. Uit onderzoek blijkt dat de president daar vaak de schuld van krijgt. Bidens populariteit steeg pas weer begin augustus, toen de prijs tot onder de vier dollar daalde.
Het verband tussen populariteit en benzineprijzen verklaart de woede van Biden toen de organisatie van olie-exporterende landen (OPEC) onlangs besloot de olieproductie terug te schroeven. De OPEC produceert bijna 30 procent van het wereldwijde olieaanbod.
Het verlagen van de productie drijft de olieprijs op, en dat leidt weer tot hogere benzineprijzen. Zelfs de Verenigde Staten, netto een olie-exporteur, is
daarvoor niet immuun. Voor Rusland is de hogere prijs wel erg gunstig. De olieproducerende schurkenstaat heeft hard geld nodig om de oorlogsmachine tegen Oekraïne draaiende te houden.
Amerikaanse banden met Saudi-Arabië zijn stroef
Lees ook: Een woordvoerder van de president zei dat de OPEC de kant van Rusland koos met de verlaging van de olieproductie. Dat toont hoe serieus de Amerikanen de maatregel opnemen. De regering-Biden kondigde aan zich te gaan bezinnen op de banden met ’s werelds grootste olieproducent Saudi-Arabië. Het land is een wispelturige bondgenoot voor de Amerikanen.
De Saudiërs kopen voor miljarden Amerikaans wapentuig in. Tussen 2017 en 2021 ging 23 procent van de totale wapenexport van de Verenigde Staten naar Saudi-Arabië. Voor de Amerikanen kunnen die wapenleveringen en bijbehorende onderhoudscontracten een effectief drukmiddel zijn. Ze kunnen de Saudiërs dwingen de olieproductie te verhogen, wat in Amerikaans voordeel werkt.
Hun grote olieproductie maakt de Saudiërs tot een aantrekkelijk doelwit voor pressie. De Saudische stem telt zwaar binnen de OPEC. Met OPEC-landen als Venezuela en Iran onderhouden de Amerikanen nauwelijks of geen banden.
Wetgeving tegen OPEC is in de maak
De OPEC kan steviger worden bestreden. De Amerikaanse Senaat werkt aan de reanimatie van NOPEC-wetgeving. NOPEC staat voor No Oil Producing and Exporting Cartels en zou de OPEC en haar lidstaten kunnen blootstellen aan vervolging wegens kartelvorming.
Lees ook: Het is duidelijk dat de OPEC een kartel is. Productieafspraken worden afgestemd op de politieke belangen. De OPEC verzwakt de vrije marktwerking, die landen onderling laat concurreren in olieproductie.
Biden staat steviger dankzij hoge Amerikaanse olieproductie
Wetsvoorstellen om de OPEC als kartel te bestempelen zijn sinds 2000 al meer dan tien keer ingebracht in de Amerikaanse politiek. De presidenten George W. Bush en Barack Obama verzetten zich ertegen, terwijl Obama als senator juist vóór was. Ze waren bang dat zo’n wet een grote oliecrisis zou ontketenen, zoals in de jaren zeventig.
Dat was toen een terechte angst. Maar nu hadden de Verenigde Staten in 2020 en 2021 een negatief olie-importsaldo. Zij voerden dus twee jaar achter elkaar meer olie uit dan in, voor het eerst sinds 1949. De Verenigde Staten staan sterker dan ooit tegenover het OPEC-kartel. Biden moet het niet laten bij stevige taal alleen.