Op 3 januari wordt het nieuwe Amerikaanse Congres beëdigd. Chaos dreigt door de kleine marges. Tegelijk heeft president Biden maar een handvol Republikeinen nodig om wetgeving erdoor te krijgen, schrijft Victor Pak.
Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks blogt hij op zaterdag over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.
De laatste drie weken van december waren mogelijk een voorproefje van wat het nieuwe Congres vanaf januari te wachten staat. Het 117de Amerikaanse Congres moest nog een nieuwe begroting aannemen. In de Amerikaanse Senaat en het Huis van Afgevaardigden werd tot diep in de nacht onderhandeld.
Democratische meerderheid
in de Senaat is wankel
Ternauwernood werd overeenstemming bereikt. Zonder dat compromis zou de Amerikaanse overheid voorzieningen als bibliotheken en parken hebben moeten sluiten wegens een gebrek aan financiering. De kans op zo’n sluiting blijft de komende twee jaar groot. Zeker doordat de macht in beide Kamers is verdeeld over de twee partijen en de marges erg klein zijn.
Na de beëdiging hebben de Republikeinen een nipte meerderheid van vijf zetels in het Huis van Afgevaardigden. De Democraten hebben de Senaat in handen met slechts één zetel verschil. Die Democratische meerderheid is bovendien wankel.
Dissidenten hangen als donkere wolk boven beide partijen
Senator Kyrsten Sinema verliet officieel de Democratische Partij, maar vergadert nog wel mee met de Democratische Senaatsfractie. Sinema voelde zich niet gewaardeerd binnen de partij.
Lees ook: Geregeld was er kritiek op haar gematigde standpunten. Soms kwam het zelfs tot intimidatie. Zo werd Sinema eens door linkse activisten lastiggevallen bij een bezoek aan de wc. Als onafhankelijk politicus hoopt ze meer kans te maken om in 2024 te worden herkozen in Arizona.
In het Huis van Afgevaardigden moet Republikeinse fractieleider Kevin McCarthy zijn 222 partijgenoten als blok bijeen zien te houden: hij kan zich bij elke stemming slechts vijf dissidenten permitteren. Op 3 januari hoopt McCarthy te worden verkozen als voorzitter van het Huis, maar vijf partijgenoten hebben al laten weten beslist niet op hem te zullen stemmen. Dat zou de eerste grote verrassing van de nieuwe congrestermijn kunnen worden.
Ziekte of sterfte kan de machtsbalans zomaar verstoren
Bovendien kan het noodlot een grote rol spelen in dit 118de Congres. Vrijwel elke stem is cruciaal om een meerderheid te behalen. Langdurige ziekte of sterfte kan de machtsbalans zomaar verstoren in Washington D.C. Sinds de eerste vergadering van het Congres in 1789 zijn meer dan 1.160 zittende parlementariërs overleden tijdens hun ambtsperiode.
Lees ook: De kiezer volgt het nieuwe Congres met argusogen. Uit een peiling van Pew Research bleek dat slechts
8 procent van de Amerikanen denkt dat de verhoudingen tussen de twee partijen zullen verbeteren. Meer dan 60 procent verwacht dat geen van beide partijen erin zal slagen om partijplannen in wetgeving om te zetten.
Mogelijk kijkt slechts één Amerikaan met hoge verwachtingen uit naar een onvoorspelbaar Congres. President Joe Biden beloofde tijdens zijn campagne dat hij weer met de Republikeinen zou samenwerken. Dat wordt een stuk makkelijker met zulke kleine marges vanaf januari.
In zijn eerste twee jaar als president kreeg Biden enkele grote hervormingen gedaan met steun van beide partijen. Biden hoeft in het nieuwe Congres slechts een handvol Republikeinen aan zijn zijde te krijgen om dat te kunnen voortzetten.