Het bezoek van de Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken aan China bevestigt hoe ernstig de situatie tussen de Verenigde Staten en China is. Jonathan Holslag constateert dat er nog weinig manoeuvreerruimte tussen beide landen is.
Voor de eerste keer in vijf jaar ging een Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken op bezoek in China. Toch bleef de ontvangst van Tony Blinken dit weekeinde op de regeringsluchthaven in Peking ijzig. Geen rode loper. Geen ontvangstcomité. Slechts een directeur van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Veel meer dan de bevestiging van de bereidheid om te blijven praten, heeft het bezoek dan ook niet opgeleverd.
Amerikanen zijn bezig aan een ongekende machtsopbouw
De week ervoor had Peking de verwachtingen over het bezoek al bijgesteld. China beticht Washington ervan een wurgstrategie toe te passen. De Amerikanen zijn bezig aan een ongeziene machtsopbouw. Japan wordt tot de tanden bewapend. De defensiesamenwerking met de Filippijnen is opnieuw fors. Zowat alle mogelijke poorten tot de Stille Oceaan worden nu bewaakt. En in die Stille Oceaan heeft Amerika nu bijna twee derde van zijn vloot liggen.
Omgekeerd blijft China een militaire omsingeling van Taiwan inoefenen en zijn aanwezigheid in de betwiste Zuid-Chinese Zee opdrijven. President Xi Jinping blijft dreigen en benadrukken dat de wederopstanding van het moederland niet op de lange baan kan worden geschoven. Zelfs de meest pro-Amerikaanse stemmen in het Chinese debat geloven niet meer dat het goed komt.
Weinig manoeuvreerruimte door dubbel dilemma tussen China en Amerika
Velen in China zetten zich schrap voor een blijvende verslechtering. De presidentsverkiezingen komen eraan en Biden staat onder zware druk om de Amerikaanse belangen te verdedigen. ‘Deze maand alleen al hebben de Chinezen een Amerikaans schip en een vliegtuig bedreigd,’ fulmineerde een Republikeins parlementslid. ‘Nu bouwt het ook nog een spionagebasis in Cuba en president Biden blijft gewoon duimen draaien.’
Er bestaat een dubbel dilemma tussen de twee titanen. Eén betreft de strijd om internationale invloed. De ander betreft de strijd die zowel Xi Jinping als Biden voert voor het behoud van hun binnenlandse aanzien. Hoewel beiden een confrontatie willen vermijden, verzetten nationalisten aan beide kanten van de Stille Oceaan de bakens steeds verder. De meerderheid van de Chinezen en Amerikanen beschouwen elkaars land nu als onvriendelijk of vijandig.
In het beste geval zullen Washington en Peking opnieuw kanalen openen om militaire incidenten te voorkomen. Toch bevestigt het bezoek van Blinken vooral hoe ernstig de situatie wordt en hoe weinig manoeuvreerruimte er nog is.