VVD: Stop met sturen van belastinggeld naar Uganda

In twintig jaar gaf Nederland bijna 400 miljoen euro aan Uganda. Bizar, al die miljoenen naar een dictatuur die qua waarden steeds verder van ons wegdrijft. Zeker nu het een strenge anti-LHBTI-wet invoert, schrijft VVD-Kamerlid Jan Klink in een ingezonden opinie.

De Ugandese dictator Yoweri Museveni heeft een zeer strenge en verwerpelijke anti-LHBTI-wet goedgekeurd. Uganda is een van de twaalf landen waar Nederland een brede ontwikkelingssamenwerking mee heeft. In de afgelopen 20 jaar is door Nederland bijna 400 miljoen euro overgemaakt naar Uganda.

Dit is bizar. Waarom geven we jaarlijks tientallen miljoenen euro’s Nederlands belastinggeld weg aan een land dat qua waarden steeds verder van ons afdrijft? En waarom doen we dit al vele jaren?

Vanwege de omstreden LHBTI-wet heeft het kabinet al toegezegd om een deel van de ontwikkelingsgelden op te schorten. Wat de VVD betreft stoppen we echter met het overmaken van alle ontwikkelingsgelden aan Uganda.

Op het ‘promoten van homoseksualiteit’ staat vanaf nu een celstraf van maximaal twintig jaar. Dit zet de deur open naar het bestraffen van belangenbehartiging van de LHBTI-gemeenschap. Daarnaast staat vanaf nu de doodstraf op ‘verergerde’ vormen van homoseksualiteit, zoals seksuele handelingen terwijl een persoon besmet is met hiv.

Leven voor minderheden in Uganda wordt onaangenamer

Het aannemen van de anti-LHBTI-wet door Museveni is een vreselijk symptoom van een groter probleem. Het is aannemelijk dat zijn regime de democratie verder zal saboteren en minderheden harder zal onderdrukken. Het zittende bestuur heeft er alle belang bij om de oppositie klein te houden.

Museveni – al sinds 1986 aan de macht – won in 2021 de presidentverkiezingen van Bobi Wine, door middel van grootschalige fraude en politiegeweld. Ik sprak oppositieleider Wine toen hij afgelopen jaar in Nederland was, en juist met hem lijken we afspraken te kunnen maken over zaken als migratie en handelsbevordering.

Zolang dit bewind er zit, komen er geen veranderingen in Uganda. Ook zal het leven voor bijvoorbeeld minderheden steeds onaangenamer worden. Dit is niet in het belang van het merendeel van de bevolking, maar ook niet in het belang van Nederland. We moeten daarom alles eraan doen om niet langer Nederlands belastinggeld naar Uganda te sturen, waarmee dictator Museveni feitelijk in het zadel wordt gehouden.

Uganda kan andere Afrikaanse leiders inspireren

We moeten nu heel duidelijk uitspreken dat we dit Ugandese beleid, waarbij de doodstraf niet wordt geschuwd, onacceptabel is. Als we dat niet doen, zal dit beleid leiders van andere Afrikaanse landen inspireren nieuwe verwerpelijke wetgeving te maken.

Zo is Ghana – één van de veertien landen waar Nederland zowel een handels- als  ontwikkelingsrelatie mee heeft – ook bezig met een anti-LHBTI-wet. Als we niet duidelijk zijn naar Uganda door rigoureus alle publieke geldstromen te stoppen, zullen andere Afrikaanse landen vrolijk doorgaan met het instellen van nieuwe wetten zoals de Ugandese anti-LHBTI-wet.

Niet accepteren dat Uganda voorbeeld zal vormen

Het kabinet moet een hardere lijn trekken tegenover Uganda en andere Afrikaanse landen die afhankelijk zijn van ons ontwikkelingsgeld. Een pragmatische, realistische visie is gewenst bij belangrijke handelspartners, maar met landen waarnaar we eenzijdig ons belastinggeld overmaken, moeten we concrete positieve resultaten zien.

We kunnen niet tolereren dat een regime als dat van Uganda met ons ontwikkelingsgeld een deel van zijn bevolking onderdrukt. En we kunnen al helemaal niet accepteren dat Uganda een voorbeeld zal vormen voor andere landen in Afrika.

Gelukkig is zojuist de nieuwe Afrikastrategie van het kabinet uitgebracht. Een goed moment om te reflecteren, en om daadwerkelijk in te zetten op een nieuw strategisch handels- en ontwikkelingsbeleid.