In de Volkskrant stond dinsdag een oproep aan Joden om maar terug te keren naar Europa en Israël op te heffen. De auteur heeft er weinig van begrepen, vindt Arendo Joustra. ‘Natuurlijk zouden Joden zich overal ter wereld veilig moeten voelen. Maar de historische praktijk is anders.’
In haar leerzame en lucide memoires Mijn leven schrijft Golda Meïr hoe ze eens met andere kinderen in een steegje van haar Joodse dorp speelde, toen opeens kozakken opdoken die hun paarden naar het groepje dirigeerden en over ‘de in elkaar gedoken, sidderende lichaampjes galoppeerden’.
Het was niet de eerste of laatste pogrom die de latere premier van Israël meemaakte. Haar eerste herinnering dateert uit Kiev, waar ze op 3 mei 1898 was geboren. Een pogrom dreigde in de stad en haar vader en de buurman barricadeerden haastig de voordeuren.
Geen wonder dat Golda’s vader zijn heil in de Verenigde Staten ging zoeken en later zijn gezin liet overkomen. Eenmaal volwassen, vertrok Golda naar het Britse mandaatgebied Palestina – de staat Israël bestond nog niet – en kreeg ze een Palestijns paspoort. Terug naar de geboortegrond van de Joden.
Een land waar niemand je vreemd aankijkt omdat je Jood bent
Natuurlijk zouden Joden zich overal ter wereld veilig moeten voelen. Maar de historische praktijk is anders. In het beschaafde Europa werden halverwege de vorige eeuw in een paar jaar zes miljoen Joden vermoord. De zoektocht naar een eigen land – Madagaskar, Suriname en wat niet al – was al eerder begonnen, maar Israël lag – historisch – na 1945 het meest voor de hand.
Een land waar niemand je vreemd aankijkt omdat je Jood bent. Waar je vanzelfsprekend bent. Waar je over straat kunt lopen zonder nagekeken en nageroepen te worden. Zonder openlijk of sluimerend of stiekem antisemitisme. Een land ook waar duizenden jaren geleden je verre voorvaderen woonden.
Sinds de stichting van Israël – met toestemming van de Verenigde Naties – is het vanaf dag één aangevallen door zijn buurlanden. En al die 75 jaren was het duidelijk dat Joden nooit zonder gevaar van buiten zouden kunnen leven in hun eigen land. Maar, en dat is de essentie van Israël, van elkaar in elk geval niets te vrezen hebben.
In de film Golda die nog in de bioscopen draait, vertelt premier Golda Meïr tegen de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger dat Israel een ‘geheim wapen’ heeft in zijn oorlogen met Arabische buurlanden: ‘We hebben geen alternatief’.
Dus nee, terugkeren naar Europa zit er niet in.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."