De Amerikaanse drugsepidemie verwoest steden, dorpen en kleine gemeenschappen. Een nieuw, bekroond boek draagt bij aan bewustwording van het probleem, schrijft Victor Pak.
Hun loerende ogen zijn zo glazig als het ronde uiteinde van een basepijp. Hele stratenblokken in veel Amerikaanse steden zijn overgenomen door verslaafden die met de pijpjes hun drugs inhaleren, of met naalden fentanyl en andere middelen injecteren.
De verslavingscrisis in de Verenigde Staten blijft haar tol eisen. Van april 2022 tot april 2023 stierven 111.355 Amerikanen aan een drugsoverdosis, blijkt uit voorlopig cijfers van de nationale gezondheidswaakhond CDC. Dat zijn duizend meer doden dan in de twaalf maanden daarvoor. Een nieuw record.
Gezondheidsexperts hadden juist een daling verwacht, nu het normale leven weer is hervat na de coronacrisis. Toen steeg het aantal overdoses fors. Maar voorlopig weet Amerika zich niet te ontworstelen aan de pijnstillers, ondanks de inspanningen van president Joe Biden en zijn voorganger Donald Trump.
Lees ook dit verhaal van correspondent Emile Kossen over hoe een stad in Florida vecht tegen een oneindige golf pijnstillers
In de Appalachen begon drugsepidemie
Deze houdgreep wordt schitterend beschreven in het boek Demon Copperhead van Barbara Kingsolver. De moderne vertelling van Charles Dickens’ David Copperfield won dit jaar de prestigieuze Pulitzerprijs voor beste fictieboek. Het boek rehabiliteert de Appalachen – de armoedige regio waar de opioïdenverslaving begon – en haar verslaafde inwoners.
Kingsolver beschrijft hoe het leed van armoede en drugsverslaving van generatie op generatie wordt overgedragen. De Appalachen raakten in verval toen de mijnen sloten en de industrie verdween. De arbeiders die werkloos achterbleven, hadden genoeg kwaaltjes om als ideale proefdieren te dienen voor de nieuwste opioïden van farmaceuten. De gebruikscijfers behoren er nog altijd tot de hoogste van de Verenigde Staten. Het uitzicht op een beter leven is schaars.
Lees ook: Opioïden-crisis: overspoeld door spookdrugsDrugsprobleem overstijgt politieke scheidslijnen
Kingsolvers prijswinnende boek heeft meer begrip voor het probleem opgeleverd. De Appalachen zijn een Republikeinse regio, maar Kingsolver portretteert de regio op inlevende wijze. Haar boek overstijgt de politieke verschillen, net als de opioïdencrisis. Zowel op het Republikeinse platteland als in de Democratische steden is verslaving een hardnekkig probleem.
Een goed middel ertegen is de neusspray Narcan. Dat bevat het middel naloxon, dat de werking van opiaten in het lichaam tegengaat. Sinds september is deze neusspray net zo makkelijk verkrijgbaar als een paracetamol. Amerikanen mogen het nu zonder recept aanschaffen in supermarkten en apotheken. Het is een nieuwe zet in een slepende strijd, die nog lang niet is gestreden.