Met lede ogen beziet de Amerikaanse president Joe Biden de escalatie van de oorlog in Gaza. Alle waarschuwingen aan zijn voormalige vriend Benjamin Netanyahu ten spijt, zet de Israëlische premier de oorlog voort. Het splijt de Democratische Partij, schrijft Victor Pak.
Met buitenlandse thema’s win je geen verkiezingen, luidt een bekende wet in de Amerikaanse politiek. Kiezers malen weinig om buitenlands beleid. Zelfs bij de presidentsverkiezingen in 1968 baseerden velen hun stem niet op de standpunten over de Vietnamoorlog, die de Amerikaanse samenleving verdeelde.
Het is een gedachte die Biden enige troost biedt. Net als tijdens de Vietnamoorlog is zijn partij hopeloos verdeeld over een buitenlands onderwerp – de oorlog in Gaza – waarop hij bovendien weinig greep heeft.
Zo staat de Democratische Senator John Fetterman pal achter Israël. Hij eist de vernietiging of permanente verbanning van Hamas uit de Gazastrook én de vrijlating van de Israëliërs. Aan de andere kant staat het Democratische Congreslid Rashida Tlaib, die Palestijnse ouders heeft. Eind vorig jaar beweerde Tlaib dat Biden ‘genocide’ op de Palestijnen faciliteert. Zij en haar medestanders willen dat Biden stopt met de verkoop van wapens aan Israël.
Tlaib spoorde de Democraten bij de voorverkiezingen in haar thuisstaat Michigan aan niet op Joe Biden te stemmen. Het is een waarschuwing aan Biden dat hij ook haar kiezers nodig heeft om op 5 november van Donald Trump te winnen.
Biden in spagaat
Biden dient zowel Fetterman als Tlaib tevreden te houden – en vooral hun achterban. Biden moet Fettermans thuisstaat Pennsylvania beslist winnen om Donald Trump te verslaan. Maar ook Tlaibs thuisstaat Michigan is zo’n cruciale staat bij de presidentsverkiezingen.
Vanwege de toenemende linkse kritiek legt het Witte Huis een ander accent. Zo lekte uit dat Biden op ‘woedende’ toon premier Netanyahu zou hebben vermaand vanwege het Israëlische optreden in Gaza. Zulke berichten tonen tegelijk de onmacht van Biden: Netanyahu luistert niet naar hem.
In al die maanden boekten de Amerikanen nauwelijks diplomatieke vooruitgang. Hamas laat nog steeds niet alle Israëlische gijzelaars vrij, terwijl de oorlog doorgaat. Deze week werd een klein succesje geboekt: extra humanitaire hulp naar de Gazastrook.
Andere koers Israël zou Biden helpen
Biden heeft voorlopig het nakijken. Netanyahu trekt zijn eigen plan, en laat vooral binnenlandse overwegingen een rol spelen. De Democraten willen dan ook stiekem een andere leider in Israël. Het is een wens die de leider van de Democraten in de Senaat, Chuck Schumer, begin maart hardop uitsprak. Schumer, zelf Joods, wil dat Israël nieuwe verkiezingen houdt.
Dat zou Biden niet slecht uitkomen, in de hoop dat Israël onder nieuw leiderschap zijn koers wijzigt in Gaza. Maar het bevestigt eens te meer de machteloosheid van Biden. Die bovendien weet dat Vietnam in 1968 electoraal dan niet belangrijk was, maar dat de Democraten dat jaar alsnog de macht moesten overdragen aan de Republikein Richard Nixon.