De wereld van een autist als overdonderend theater

Foto's: BrinkhoffM+Âgenburg

Een toneelstuk als een escape room: met de prijswinnende West End-productie The Curious Incident of the Dog in the Night-Time heeft Carré innovatief theater naar Amsterdam gehaald.

De binnenwereld van een vijftienjarige autistische jongen in een brekend gezin – er zijn thema’s die zich makkelijker laten uitwerken in een roman. De Britse auteur Mark Haddon waagde een poging, en niet zonder succes. Van zijn boek The Curious Incident of the Dog in the Night-Time werden sinds het verschijningsjaar 2003 ruim twee miljoen exemplaren verkocht. Inmiddels heeft Haddon, zo schreef hij een paar jaar geleden in The Guardian, meer herinneringen aan het praten over het boek dan aan het schrijven ervan.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Aan het Londense West End ontstonden al snel na de publicatie plannen voor een toneelversie. Maar pas toen zich een team vol gelauwerde namen rond de productie formeerde, kreeg het project de zegen van de auteur. Het toneelstuk werd overladen met prijzen, wat te danken is aan de geslaagde wijze waarop de karakterstructuur van de slimme, maar tamelijk onhandelbare hoofdpersoon onderwerp is gemaakt van meeslepend theater.

Het verhaal

Een mysterieuze moord op de hond van de buren vormt voor de vijftienjarige jongen Christopher het begin van een duizelingwekkende speurtocht. Aanvankelijk hoopt hij de moord op te lossen, gaandeweg komen steeds meer eigenaardigheden over zijn eigen leven aan het licht. Wat volgt is een vlucht per openbaar vervoer naar het grote onbekende Londen – een tocht die  Christopher, die allerlei verschijnselen uit het autisme-spectrum vertoont, maar ternauwernood overleeft. Dit alles speelt tegen de achtergrond van zijn grenzeloze fascinatie voor wis- en sterrenkunde.

The Curious Incident of the Dog in the Night-Time is tot en met 1 oktober te zien in Carré. Meer informatie >

In het kader van ‘Broadway aan de Amstel’ haalde Carré The Curious Incident of the Dog in the Night-Time naar Amsterdam, waar de voorstelling tot en met 1 oktober in de originele uitvoering en met de gehele Britse cast wordt opgevoerd.

Storm in een kubus

Van minstens even groot belang voor de lovende kritieken is het baanbrekende audiovisuele spektakel in de toneelversie van The Curious Incident. Daarbij wordt dankbaar gebruikgemaakt van het gegeven dat de autistische Christopher een fascinatie koestert voor wis- en sterrenkunde, voortdurend zoekt naar ordening en alleen houvast vindt in de regelmaat van de fysica.

Het decor bestaat in feite uit een driedimensionaal rasterpatroon. Zo moet het geestelijke universum van Christopher er ongeveer uitzien: als de binnenkant van een perfecte kubus, waarin het behoorlijk kan stormen. Begeleid door heftige licht- en geluideffecten beweegt de hoofdpersoon zich in alle richtingen door de ruimte, gedragen door kleuren, klanken en neurotische gedachten.

Keten van licht en geluid

‘Bij het maken van de voorstelling stelden we ons ten doel de techniek te vieren,’ vertelt ontwerper Bunny Christie, die het decor van The Curious Incident of the Dog in the Night-Time ontwierp. ‘De mogelijkheden waren in technisch opzicht bijna onbegrensd. Als belangrijkste beperking gold dat alles wel relatief eenvoudig moet kunnen worden opgebouwd en afgebroken.’

Elke voorstelling is anders, benadrukt Christie, en geen theater is gelijk. ‘Het meest bevredigend vind ik dat het ons is gelukt om spel, decor en techniek perfect synchroon te laten lopen. Eén voetstap kan het signaal zijn waarop een hele keten van lichten, geluiden en bewegingen in werking treedt.’

Bovenal, zegt ze, moest het toneelstuk vrolijk en grappig zijn, net als de roman. ‘Het boek is a good place to be, we wilden er hoe dan ook voor zorgen dat de voorstelling dat ook is.’