Werk van graficus M.C. Escher is volstrekt uniek

‘Er zijn niet veel kunstenaars die verwantschap voelen met beta-onderwerpen, maar Escher juist wel,’ zegt Judith Kadee (30). ‘Aan wiskunde, meetkunde en kristallografie.’ Kadee is conservator van het museum Escher in Het Paleis, dat ’s werelds grootste museale Escher-collectie tentoonstelt, namelijk die van het Kunstmuseum Den Haag. Op 17 juni is het 125 jaar geleden dat Escher werd geboren, wat voor de Haagse musea aanleiding is voor een serie exposities over de graficus, die zich ontpopte tot meester van de optische illusies.

Escher speelde met oneindigheid en met vlakverdelingen, met zich mysterieus herhalende patronen en met vormen die hij op onnavolgbare wijze in elkaar liet overvloeien. Een eenpersoonskunststroming, wordt hij wel genoemd. Kadee: ‘Met de moderne kunst uit zijn tijd wilde hij in elk geval niets te maken hebben. Hij stippelde volledig zijn eigen weg uit.’ Het Britse Time Magazine concludeerde in 1951 vol bewondering dat Eschers werk weliswaar strikt genomen geen ‘echte’ kunst is, maar dat de maker wel degelijk de ‘horizon van de kunst verbreedt’.

Escher had het geluk dat zijn werk nog tijdens zijn leven uiterst populair werd. Hij gold als een bescheiden, humorvolle man, die hard werkte, maar vele vriendschappen koesterde. Door de eigengereidheid die hij niettemin behield, sprak hij een zeer breed publiek aan. Geliefd was Escher onder zowel wiskundigen als hippies. ‘Zijn toegankelijkheid is zijn grote kracht,’ vindt Kadee. ‘Er is geen jarenlange studie nodig om van hem te genieten. Je hoeft alleen maar te kijken. Hij speelt met je oog, of je nu wilt of niet.’ In haar museum ziet ze dat ook ongeoefend museumpubliek Eschers werk waardeert. ‘Aan veel kunst kleeft, terecht of onterecht, iets ingewikkelds. Maar Escher geeft plezier.’