In Oldeholtpade creëren fotograaf Ruurd Jelle van der Leij (38) en zanger Ruben Hein (40) hun eigen natuurgebied.
Een tuin is het niet, meer een klein natuurgebied. En dat midden in het Friese dorp Oldeholtpade, waar Ruurd Jelle van der Leij woont. Hij is er speciaal naar verhuisd vanuit Oosterwolde, waar hij nog maar drie jaar woonde met zijn gezin en alles net had zoals hij het wilde. Maar ja, toen kwam dit langs. Drie hectare weiland, een huis en paardenstallen. Het was Van der Leij, die ecologie studeerde in Leeuwarden en nu fotografeert en films maakt, vooral om die grond te doen: 3 hectare. Hij had een tuin van 1.600 vierkante meter, maar, zegt hij, ‘het kan mij niet groot genoeg zijn’. In die tuin maakte Van der Leij al de ‘gekste fotoprojecten’, dus wilde hij weleens zien wat hij kon doen met 3 hectare.
De grond zag er twee jaar geleden, toen hij het kocht, uit als een standaard weiland met een rechte sloot in het midden en aan de achterkant een bos. Van der Leij wist meteen wat hij ging doen.
‘Ik wilde het zo inrichten dat het voor zoveel mogelijk soorten interessant zou zijn. En vaak is de basis water. Die iele sloot moest anders, die maakte er twee percelen van. Ik tekende een slingerende beek en toen was dat opgelost. Het werd een eenheid. Ik wilde ook een grotere vijver.’ In de zomer zwemt hij er. Het waterpeil regelt hij zelf, met een eigen sluisje.
Ruurd Jelle van der Leij (1984, Heerenveen) studeerde ecologie in Groningen, werkt als fotograaf en wildlife-filmer. Maakte met Ruben Smit de film Grutto (2022).
Ruben Hein (1982, Bemmel) is zanger, pianist en componist van pop- en jazzmuziek. Maakte zeven albums, waarvan Oceans (2022) het laatste is. Samen hebben ze aanpoten.nu opgericht.
Zes weken is er gegraven, door Van der Leij en zijn kraanmachinist, die elkaar met een half woord begrijpen. De rechte sloot maakte geleidelijk plaats voor een meanderende beek, zo geleidelijk dat alle dieren ruimschoots de tijd hadden om van de oude in de nieuwe sloot te komen. ‘Er zit zeelt in, snoeken, salamanders, stekelbaarsjes en grote modderkruipers,’ vertelt Van der Leij.
Binnen vijf minuten was het plan aanpoten.nu geboren
Zijn vriend, zanger Ruben Hein (40), volgde de ontwikkelingen op de voet. Hij had zijn eigen plannetje voor natuurherstel. Hein en Van der Leij leerden elkaar kennen tijdens een uitzending van Op1, een paar jaar geleden. Ze maakten samen een item over vogels, want ze zijn natuurgek en ook allebei vogelaars. Het klikte en ‘vanaf dat moment zitten we aan elkaar vast’, zegt Hein.
Op een dag zaten ze aan tafel in Oldeholtpade. Van der Leij was best veel in het nieuws door de metamorfose van zijn weiland en er kwamen allemaal aanvragen van mensen met een stuk land die ook zoiets wilden.
Binnen vijf minuten was het plan aanpoten.nu geboren. Geen gedoe, gewoon doen. ‘De opbrengst van mijn plaat Oceans was het startkapitaal,’ zegt Hein. ‘We dachten: hoe kunnen we mensen veel meer aansporen om iets te doen voor de biodiversiteit. We bieden twee mogelijkheden: óf je hebt een stuk land van minstens een halve hectare en je wilt inheemse struiken daarop, óf je doneert geld. We bestaan sinds 5 december 2022 en op 7 december plantten we de eerste duizend struiken, gekocht van de opbrengst van mijn plaat.’ Alleen particulieren kunnen meedoen, en liefst met wat grotere stukken land. ‘Stel je voor dat dit ecologische minihubs worden, op korte afstand van elkaar. Dat zou een enorme boost geven aan het herstel van biodiversiteit.’
Die struiken zijn uitsluitend inheemse soorten zoals die vroeger overal stonden: meidoorn, sleedoorn, vlierbes, sporkehout. Inmiddels heeft aanpoten.nu 160 tuinen om in te planten en een budget van 35.000 euro. ‘We kunnen nog vijf jaar vooruit,’ zeggen Van der Leij en Hein. Twee keer per jaar laden ze duizenden struiken in een elektrische bus en dan gaan ze samen het land door. In drie dagen planten ze op 24 locaties door het hele land.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
‘Zelfs één struik in je tuin zetten maakt al verschil’
Handig als de klanten van tevoren al even een gat graven, dat schiet lekker op. ‘We willen laten zien dat het helpt,’ zeggen ze. ‘Zelfs één struik in je tuin zetten maakt al verschil. Daar komen meteen wel twintig soorten op af.’
En als alles dan zo mooi zou worden als die 3 hectare hier! Er is een heuvel met een bankje, zodat Van der Leij over zijn domein kan uitkijken.
Daar heeft hij de otter al gezien, die de vijver en het beekje meteen wist te vinden. Boomkikkers zijn er, zeldzame vlinders. ‘Ze komen allemaal vanzelf.’ Er staan zuring, pinksterbloemen, boterbloemen. Eens per jaar moet het voorzichtig gemaaid, anders wordt het een elzenbos.
In het gras zie je, als je goed kijkt, overal holletjes van de muizen die hier wonen. Van der Leij werkt nu aan een extra vijver. ‘Daar ben ik al weken mee bezig. Dan leggen we er straks een dijkje voor. En zo zijn we aan het klooien.’
