‘En de akker is de wereld’ van Dola de Jong is bepaald geen exotische roadnovel waarin idealisme wordt beloond.
Tegenwoordig wil iedereen fort Europa in, maar in de jaren veertig liep het vluchtelingenverkeer andersom; toen wisten de Europese refugiés op de vlucht voor nazigeweld niet hoe snel ze in bijvoorbeeld Marokko moesten komen.
De roman En de akker is de wereld gaat over die jaren en speelt zich af in Tanger. Geschreven door de hier nauwelijks bekende schrijfster Dola de Jong in 1945, en nu herontdekt. Zo op het eerste gezicht is het een fris-romantisch verhaal met kleurrijk Tanger als decor. Dromerig en mooi van stijl, maar met een niet te missen cynische ondertoon.
Liefdadigheid
Het idealistische stel Aart en Lies trekt begin jaren veertig met hun peuter naar Tanger, onderweg nemen ze verweesde kinderen mee. Eenmaal in Marokko stapelt de ellende zich op; er zijn vele monden te voeden, maar geen inkomsten. Aart bewerkt met Hollandse koppigheid een stukje onvruchtbaar land, het gezin wordt afhankelijk van liefdadigheid.
De Jong, afkomstig uit een Joods gezin, vluchtte zelf op haar 28ste met haar verloofde naar Tanger. De Hollandse avonturierster gaf er dansles, maakt een jaar later de oversteek naar New York, waar ze En de akker is de wereld schreef.
Haar ervaring als immigrant klinkt door in deze roman, die bepaald geen exotische roadnovel is waarin idealisme wordt beloond. Integendeel; de arm van de Gestapo reikt ver, de Nederlandse consul is onbetrouwbaar en juist met oprechte mensen loopt het slecht af. Even spannend als ontluisterend.
Elsevier nummer 32, 8 augustus 2015