Franciscus baart opzien met woorden én daden. Mildheid in zijn oordeel over zondaars gaat gepaard met harde ingrepen. Onduidelijk blijft hoeveel verzet zijn hervormingsgezindheid intern oproept.
Paus Franciscus is voor rooms-katholieken een godsgeschenk. Misschien letterlijk, maar in elk geval figuurlijk.
Tot een jaar geleden ging een gesprek over de katholieke kerk al snel over de – paar – priesters die zich schuldig hadden gemaakt aan seksueel misbruik. Maar sinds Jorge Mario Bergoglio op 13 maart 2013 tot opvolger van Benedictus XVI werd gekozen, kunnen katholieken trots wijzen op de opzienbarende woorden en daden van een wereldwijd bejubelde kerkvorst.
Barmhartigheid
Elke week trekt Franciscus wel de aandacht. Vrijdag liet hij nog tijdens de mis weten dat gescheiden mensen gesteund in plaats van veroordeeld dienen te worden.
Zo’n uitspraak past bij de barmhartigheid die de paus voortdurend tentoonspreidt. Waarbij opvalt dat hij niet de doctrines aanpast. Hij spreekt met mededogen over homo’s zonder de kerkelijke leer over homoseksualiteit te veranderen.
Knuffelpaus
Met zijn charme en eenvoud neemt de ‘knuffelpaus’ iedereen voor zich in. Maar het blijft niet bij frases en symboliek.
Franciscus trekt bijvoorbeeld adviseurs aan van buiten de curie (het bestuursapparaat van het Vaticaan), kiest voor kardinalen uit arme landen buiten Europa en ontheft omstreden of incapabele mensen van hun functie. Hij grijpt ook hard in bij het Instituut voor Religieuze Werken, de in opspraak geraakte bank van het Vaticaan.
Naïviteit
Voor de buitenstaander valt moeilijk te beoordelen op hoeveel verzet Franciscus intern stuit. De curie is een complex, van nature conservatief apparaat dat bestaat uit allerlei instanties met eigen belangen en opvattingen.
En zeker Amerikaanse kardinalen hebben al laten doorschemeren niet dolenthousiast te zijn over de nieuwe koers. Begrijpelijk. De tirades van Franciscus tegen het kapitalisme bijvoorbeeld getuigen van een linksige naïviteit die in het verleden al veel economische schade heeft aangericht.
Duidelijk is in elk geval wel dat het Franciscus ernst is met zijn hervormingsgezindheid. Het is fascinerend om te bekijken in hoeverre hij zal slagen in het hervormen van de aloude religieuze grootmacht in een ministaat.