De feiten: Labour-minister wil veel strenger Brits asielbeleid
Bronnen: GOV.UK, BBCAls het aan de de Britse minister van Binnenlandse Zaken Shabana Mahmood ligt, krijgt het Verenigd Koninkrijk een veel strenger asielbeleid. Volgens de Labour-regering gaat het om de meest ingrijpende verandering sinds de Tweede Wereldoorlog.
Minister Mahmood presenteerde maandagavond 17 november haar plannen in het Britse Lagerhuis. Dit zijn de belangrijkste maatregelen:
- Wie asiel krijgt, moet twintig jaar wachten voordat een aanvraag kan worden ingediend om zich permanent te vestigen. Die termijn is op dit moment vijf jaar. Elke tweeënhalf jaar wordt de asielstatus, die alleen op tijdelijke basis wordt verleend, opnieuw beoordeeld. Is het thuisland veilig, dan worden migranten teruggestuurd.
- Voor drie Afrikaanse landen (Angola, Namibië en de Democratische Republiek Congo) moeten visumaanvragen worden stopgezet als hun regeringen blijven weigeren illegale immigranten terug te nemen die worden uitgezet.
- De wetgeving rond de interpretatie van artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) – het recht op gezinsleven – moet minder ruim worden geïnterpreteerd. Alleen mensen met ‘directe familie’ (ouders en kinderen) in het Verenigd Koninkrijk kunnen dan een beroep doen op dit artikel.
- Ook de toepassing van Artikel 3, dat inhumane of onterende behandeling verbiedt, moet minder ruim worden geïnterpreteerd. Op basis daarvan kunnen nu onder anderen zware criminelen hun uitzetting aanvechten omdat hun gezondheidszorg onvoldoende zou zijn.
- De financiële steun voor gezinnen met kinderen onder de 18 jaar moet worden gestopt als hun asielaanvraag is afgewezen. Wie een vertrekpremie van maximaal 3.000 euro weigert om naar het thuisland terug te keren, wordt onder dwang uitgezet.
- Asielzoekers die in staat zijn om te werken maar dat niet doen, moeten niet langer het recht krijgen op gegarandeerde huisvesting en wekelijkse betalingen.
- Asielzoekers die geen recht krijgen op asiel, moeten maar één keer in beroep kunnen gaan. Als dat wordt afgewezen, volgt direct uitzetting.
Plannen Labour geïnspireerd op streng Deens asielbeleid
De beleidsplannen zijn volgens Labour geïnspireerd op het asielbeleid van Denemarken. Daar volharden de sociaal-democraten onder leiding van premier Mette Frederiksen al zes jaar in wetgeving die behoort tot de strengste in Europa: 95 procent van de asielaanvragen in Denemarken wordt afgewezen.
Volgens Labour-minister Mahmood veroorzaakt illegale immigratie grote verdeeldheid in het Verenigd Koninkrijk en is ‘het kapotte systeem een serieus probleem dat we moeten oplossen’.
Jaarlijks tussen half miljoen en miljoen immigranten erbij
Dit jaar kwamen volgens de Britse Home Office al bijna 40.000 mensen met small boats over Het Kanaal illegaal het Verenigd Koninkrijk binnen. Dat was alleen aan het einde van 2022 (45.000) nog hoger.
Het Britse netto migratiesaldo – immigranten minus emigranten – ligt de laatste jaren tussen de 500.000 en 1 miljoen per jaar.
Wie zegt wat over het Britse asielbeleid?
Bron: X- ‘Ik weet dat illegale migratie hier in ons eigen land voor grote verdeeldheid zorgt, en ik ben ervan overtuigd dat we actie moeten ondernemen als we de publieke steun voor ons asielsysteem willen behouden,’ zegt Shabana Mahmood (Labour), minister van Binnenlandse Zaken.
- ‘Hoewel de krachtige taal van Shabana Mahmood bemoedigend is, zelfs een auditie om lid te worden van Reform, heb ik ernstige twijfels,’ schrijft Nigel Farage op X. ‘Zal het haar eigen achterban overleven in een stemming? Zullen de nieuwe juridische wegen leiden tot nog hogere aantallen? Kan dit allemaal werken met het EVRM van kracht?’
- ‘Wat we zien van de Labour-regering zijn stappen in de goede richting, dus we willen hen aanmoedigen om die goede richting te blijven volgen,’ zegt Kemi Badenoch, leider van de Conservatieve Partij. ‘We zien dat de Labour-achterban dit niet ziet zitten, dus heb ik aangeboden dat we de regering zullen steunen om de juiste richting in te slaan.’
- Carla Denyer van de Green Party verwijt de minister dat ‘ze probeert Reform te outreformen‘ en dat ze ‘een feitenvrij radicaal-rechts narratief verspreidt dat de verdeeldheid alleen maar zal vergroten’. Minister Mahmood reageerde fel: ‘Politici van de Green Party zijn absolute hypocrieten als ze hier [in het Lagerhuis] stevige taal spreken, terwijl ze in hun eigen kieskring asielaccommodatie tegenhouden’.
EW's visie: Labours strengere lijn in Brits asielbeleid valt te prijzen
Door: Matthijs van Schie, chef Buitenland‘Ik word geregeld f*cking Paki genoemd en verzocht terug te gaan naar huis,’ zei Shabana Mahmood maandagavond in het Lagerhuis. Met die anekdote, waarvoor ze wegens ongepast taalgebruik werd teruggefloten door de Speaker in het Lagerhuis, wilde de minister van Pakistaanse origine illustreren hoe hoog de emoties in het Verenigd Koninkrijk oplopen over immigratie.
Wie het Britse nieuws de afgelopen jaren heeft gevolgd, weet dat Mahmood gelijk heeft. Een verhit vlaggendebat, boze menigtes bij asielhotels en gewelddadige anti-immigratieprotesten: niets verdeelt het eiland zo hevig als het asiel- en migratiebeleid.
Op straat en in peilingen is onvrede over immigratie zichtbaar
Niet alleen op straat, ook in de peilingen is dat te zien. Anti-immigratiepartij Reform UK, die nog maar anderhalf jaar in het Lagerhuis actief is, staat op eenzame hoogte bovenaan in de peilingen (29 procent), ver voor Labour (18 procent) en de Conservatieven (17 procent), die decennialang de dienst uitmaakten in de Britse politiek.
Nadat de Tories vanaf 2010 wel grote woorden gebruikten, maar de almaar oplopende immigratie geen halt konden toeroepen, kreeg Labour vorig jaar zomer de kans. Maar de regering van Keir Starmer – die de verkiezingen niet won omdat hij zelf zo populair was, maar vooral omdat de Conservatieven het veertien jaar lang zo hadden verbruid – raakte nog veel sneller haar krediet weer kwijt.
Rechts is lovend, veel Labour-politici vinden asielplannen te ver gaan
Het valt te prijzen dat de sociaal-democraten niet afwachten tot de volgende verkiezingen, maar met stevige ingrepen de grootste bron van zorg onder de Britse bevolking willen aanpakken. Zo stevig, dat zelfs de Conservatieve Partij, Reform UK en de radicale anti-islamactivist Tommy Robinson lovend waren. En dat een groot deel van de Labour-politici het allemaal veel te ver vindt gaan.
Snellere uitzetting van asielzoekers wier aanvraag kansloos is, versobering van hun royale procedeermogelijkheden en strengere interpretaties van het Europees mensenrechtenverdrag (EVRM): de maatregelen zouden volgens veel sociaal-democratische politici wreed, inhumaan en zelfs racistisch zijn. Labour zou Reform rechts willen inhalen, vinden linkse critici.
Strenger asielbeleid bleek onmogelijk, ook door het EVRM
Maar het afgelopen decennium heeft geleerd dat zonder harde ingrepen veranderingen onmogelijk zijn. Een strenger beleid bleek praktisch onmogelijk, onder meer omdat asieladvocaten met het EVRM in de hand net zo lang in beroep konden blijven gaan tot een uitzettingsbevel was teruggedraaid.
Dat het EVRM ook bij Labour niet langer heilig is, is begrijpelijk. Net als het opleggen van consequenties aan landen die weigeren hun afgewezen ingezetenen terug te nemen door visumaanvragen stop te zetten.
Waarom alleen visumbeperkingen voor drie Afrikaanse landen?
Vreemd is wel dat het alleen gaat om drie Afrikaanse landen waaruit relatief weinig illegale immigranten komen. Landen als Afghanistan, Syrië, Eritrea en Iran, vanwaar veel meer migranten naar het Verenigd Koninkrijk komen, ontspringen de dans. Terecht spreekt weekblad The Spectator van een flinke tekortkoming in de verder veelal verstandige plannen van Labour.
De vraag is nu of het Verenigd Koninkrijk het voorbeeld gaat volgen van Denemarken, waar de sociaal-democraten in tegenstelling tot veel Europese verwanten hebben begrepen dat een ruimhartige verzorgingsstaat niet te combineren is met een ruimhartig asielbeleid.
De eerste reacties van Labour-backbenchers (zie ‘Verdere verdieping’) wijzen er niet op dat zij met de plannen zullen instemmen. Als de onwillige parlementariërs hun zin krijgen, kan Nigel Farage de komende jaren handenwrijvend achteroverleunen in afwachting van de volgende verkiezingen.
Verdere verdieping: Opstand binnen Labour? Lagerhuisleden 'walgen' van plannen Mahmood
Bron: The Telegraph, The Spectator‘De verontwaardiging bij Labour over de hardhandige asielhervorming groeit,’ bericht The Telegraph. De rechtse krant citeert een hele rij sociaal-democratische volksvertegenwoordigers die zich in felle bewoordingen uitspreken tegen de plannen van hun eigen minister Mahmood.
Haar maatregelen zouden ‘verdeeldheid riskeren en racisme aanwakkeren’, ‘performatief wreed’ en ‘erg Reform van aard’ zijn. Lagerhuislid Brian Leishman sprak met partijgenoten en zegt tegen Times Radio dat hij ‘weet dat er een hoop walging bestaat over sommige van deze voorstellen’.
Labour-asielvoorstel verdeelt de regeringspartij
Ook The Spectator inventariseert welke Labour-politici tegen het voorstel zijn. ‘Hoewel Mahmoods stoere taal er goed in zal gaan bij de kiezers die bezorgd zijn over de Britse grenzen, zijn er zorgen dat haar voorstellen zullen worden getorpedeerd door haar eigen nogal sceptische collega’s.’
Het conservatieve weekblad houdt een lijst bij met tegenstanders van Mahmoods asielbeleid, waarop nog geen dag na de bekendmaking van de plannen al negentien sociaal-democratische parlementariërs staan. Als die lijst verder groeit, dreigt tweespalt in de Britse regeringspartij.
Niet alleen sociale media: dit gaat schuil achter woede in Groot-Brittannië