De EU is tot een overeenkomst gekomen over de aanpak van belastingontwijking door grote internationale bedrijven. De regels moeten in alle 28 EU-landen gelijk zijn, en deals tussen landen en multinationals moeten zo worden voorkomen.
Het belang van multinationals, politici, de burger en democratie. Welke beweringen over de EU snijden hout, in welke zit een kern van waarheid en welke slaan nergens op? Elsevier zet het op een rijtje.
Op vrijdag sloot de meerderheid van de landen al een principe-overeenkomst, maar België werd pas op maandag aan boord gehaald. Naast België en Oostenrijk stelden Malta, Litouwen en Slovenië eisen aan de overeenkomst, uit angst dat grote bedrijven zich niet meer willen vestigen in die landen.
Compromissen
De landen kwamen uiteindelijk tot verschillende compromissen. De dwarsliggende lidstaten wilden bijvoorbeeld wachten tot de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkelingen een internationale wetgeving zou invoeren, voordat er op Europees niveau afspraken worden gemaakt over de beperking van de renteaftrek.
Na wekenlang overleg is de deal dan ook veel minder streng geworden dan veel ministers van Financiën binnen de EU in eerste instantie hoopten. Onder de nieuwe regels kunnen bepaalde bedrijven volgens Reuters alsnog een bepaald deel van hun winsten ‘verschuiven’ naar divisies in andere landen, dus kunnen sommige landen alsnog afspraken maken met de multinationals.
De Europese Commissie kwam in januari met een groot aantal nieuwe voorstellen over de aanpak van belastingontwijking. In totaal loopt de EU zo’n 70 miljoen euro aan belastinginkomsten mis door slimme trucs van multinationals. Vaak worden er ook deals gesloten tussen bedrijven en landen, die alsnog kunnen profiteren van de positieve effecten van multinationals.
‘Onthullingen als LuxLeaks en Panama Papers hebben het vertrouwen bij burgers in een eerlijk belastingsysteem geen goed gedaan. Ik hoop dat het vertrouwen nu terugkeert,’ zei Jeroen Dijsselbloem (PvdA), minister van Financiën en voorzitter van het overleg. ‘Dat grote bedrijven eerlijk hun belasting betalen is cruciaal voor de bereidheid bij burgers om ook hun deel bij te dragen.’
Renteaftrek
Belastingontwijking is niet illegaal, wel oneerlijk
Een van de belangrijkste maatregelen die uiteindelijk wel door alle EU-lidstaten werd goedgekeurd, is het beperken van renteaftrekmogelijkheden. In het verleden hebben meerdere bedrijven ‘leningen’ tussen interne divisies opgezet en de renteaftrek gebruikt om zo minder belasting te betalen. Door protest van bepaalde landen, worden de renteaftrekmaatregelen pas in 2024 ingevoerd, in plaats van 2019.
België was uiteindelijk blij met het uitstel van de invoering, waardoor het land akkoord ging met de overeenkomst. ‘Op deze manier kan het ontmoedigen van belastingontwijking aangescherpt worden, zonder economische schade,’ aldus Jan Van Overtveldt, de Belgische minister van Financiën.