Na de Brexit-stem van het referendum op 23 juni, kelderen Europese beurzen. De reden: grote problemen in de Italiaanse bankensector.
In Europa wordt de angst dat er weer een crisiszomer aan zit te komen, steeds groter. Maar waar komen die problemen eigenlijk vandaan, en hoe komt het dat die crisis juist nu in de lucht lijkt te hangen? Elsevier.nl zet de belangrijkste vragen, en antwoorden, over de situatie op een rij.
Bankencrisis?
Monte dei Paschi di Siena (Monte Paschi), de oudste bank ter wereld, is één van de financiële instellingen die de laatste dagen onderuit gaan op de beurs. De Italiaanse banken hebben voor 350 miljard slechte leningen, of oninbare leningen, uitstaan. Dit zijn leningen die niet of deels worden terugbetaald. In Italië wordt een vijfde van alle leningen niet volledig afbetaald. In Europa hebben banken gemiddeld 5,6 procent aan slechte rekeningen uitstaan.
Waarom nu?
Door het Britse referendum over het vertrek uit de Europese Unie (EU) hebben banken op de beurs behoorlijke klappen opgelopen. Italiaanse banken, met hun hoge aandeel slechte leningen van hun totale portefeuille, zijn extra kwetsbaar.
Ook verliest Mario Draghi, de president van de Europese Centrale Bank (ECB) langzaam zijn geduld. Tijdens de eerste stresstest van de centrale Bank kwamen de Italiaanse banken naar voren als de slechtste in de eurozone. Sindsdien zijn de zaken er weinig op vooruit gegaan en zorgt de situatie voor wrijving tussen de centrale bank en Italië. Volgens de Italiaanse banken is de ECB ongeduldig en stelt het onrealistische doelen. Nu verhoogt de ECB de druk op onder meer Monte Paschi om de slechte leningen terug te dringen. Voor het einde van 2018 moet de Italiaanse bank 40 procent van zijn totale oninbare leningen afstoten, zo’n 10 miljard.
Welk effect heeft dit?
De problemen in Italië kunnen volgens de Franse bank Société Générale snel uitzaaien naar de rest van Europa. Daarnaast ontstaat er onrust in Europa: door EU-regels over staatssteun mag de Italiaanse overheid de slechte leningen niet opkopen. Als de bedrijven en personen die lenen van de bank, deze maar deels hoeven terug te betalen, zouden de banken wel eens forse verliezen kunnen lijden. De beleggers zouden dit dan weer voelen.
Crisiszomer?
Overal kunnen nu alweer duistere voortekens en doemscenario’s gevonden worden. Of het weer een crisiszomer wordt, is een kwestie van afwachten. Als het aan de Italiaanse premier Matteo Renzi ligt, redt de Italiaanse overheid de grote banken morgen, maar volgens de wetten van de Unie, kan dat dus niet. Het zal dus wederom een machtsspelletje binnen de EU worden.