Dat de Italiaanse premier Matteo Renzi niet veel ziet in een zogenaamde ‘bail-in’ van Italiaanse banken, is niets nieuws. Maar kan de Italiaanse regering, samen met Brussel en de banken, tot een langetermijnoplossing komen?
Wat u moet weten over de dreigende bankencrisis in Italië
‘Heel Italië vecht tegen een bail-in,’ zegt Renzi in een interview met de Amerikaanse zender CNBC. Slechts een paar dagen nadat Banca Monte dei Paschi di Siena, de oudste bank ter wereld, op het nippertje werd gered door een deal met acht banken, onder leiding van JPMorgan.
Aandelenemissie en afstoten van slechte leningen
De deal, die over een aandelenemissie gaat van 5 miljard euro, is volgens de Italiaanse regering zeer gunstig. Minister van Financiën Pier Carlo Padoan onderstreepte het feit dat er geen belastinggeld naar de redding van de bank gaat, maar dat Monte Paschi wel 9.2 miljard euro aan slechte leningen afstoot, een derde van de totale uitstaande, oninbare leningen. Via een aandelenemissie heeft Monte Paschi in het verleden vaker geld opgehaald. Het verschil is nu dat de foute leningen zijn verstoten, wat voor Renzi reden is te geloven dat de problemen in ieder geval voorlopig zijn opgelost.
Maar hoe nu verder? Volgens Renzi liet de stresstest van vorige week, die de enorme problemen van Monte Paschi blootlegde, zien dat het niet ging om een ‘bankencrisis’ in Italië. ‘We hebben vier of vijf banken met een sterke positie. Het probleem is Monte Paschi, en dat weet iedereen.’ Als de banken toch gered moeten worden, is een marktoplossing de enige oplossing volgens Renzi.
Europese staatssteunwetten verbieden marktoplossing
Een ‘bail-in’ volgens Europese regels, zou ‘rampzalig zijn. Renzi zet alles op alles om dit te voorkomen en behoedt daarmee belastinggeld, maar veel families met een gemiddeld inkomen in Italië zijn obligatiehouders. Bankobligaties hebben namelijk een hoger rendement dan simpel spaargeld. De ‘gewone Italiaan’ is dus alsnog de dupe. Italië ligt overhoop met de Europese Unie omdat deze een bail-out of een door de staat gesteunde marktoplossing verbiedt. Volgens Europese staatssteunwetten mag Italië de banken zo niet redden. Een bail-in mag wel.
Op lange termijn is een nieuwe vorm van Europees bestuur nodig volgens Renzi. ‘Ik ben ervan overtuigd dat we een andere strategie nodig hebben voor de toekomst van Europa als een instituut,’ aldus de premier. ‘We komen denk ik veel verder met een Europa dat niet alleen over financiën wil praten, maar ook over menselijke normen en waarden en kwesties als de toekomst van studenten.’