Zelfs als Matteo Renzi aankomend weekend het referendum over een grondwetswijziging wint, overweegt hij op te stappen als premier van Italië. Economen vrezen voor de financiële gevolgen van de politieke onrust, voor Italië én de Europese Unie.
Renzi voert volop campagne in de laatste dagen voor het referendum, dat 4 december plaatsheeft. ‘Dit is de beste mogelijkheid die we hebben om de toekomst van onze kinderen te verbeteren,’ zei de premier maandag. Italië zou tientallen jaren van stagnatie moeten slikken bij een negatieve uitslag.
Italiaanse media meldden eerder dat Renzi wil opstappen als een meerderheid van de kiezers ‘nee’ zegt tegen de grondwetswijziging, die de macht van de Senaat sterk inperkt. Maar dinsdag schrijft Corriere della Sera dat Renzi ook aan een vertrek denkt bij winst. Bij nieuwe verkiezingen zou hij dan willen terugkeren als premier, mogelijkerwijs met een ruimere meerderheid in het parlement.
Onzekerheid rond Italiaanse banken
Op de financiële markten zit vrijwel niemand te wachten op dat soort scenario’s. Aan het politieke referendum zitten vooral veel mogelijke financiële gevolgen vast. Het Italiaanse bankensysteem staat op knappen door 360 miljard euro aan slechte kredieten. De kans dat banken dat geld ooit terugzien is klein en volgens de Financial Times kunnen acht banken, deels als gevolg van politieke instabiliteit, zelfs omvallen.
Zo zou een van de reddingsmaatregelen van de regering-Renzi, het herkapitaliseren van de bank Monte dei Paschi di Siena met privaat geld – in gevaar kunnen komen bij vertrek van de premier. JPmorgan en Mediobanca hebben eerder aangegeven de noodlijdende Italiaanse bank te willen financieren, maar behouden ook het recht om zich terug te trekken bij grote politieke gebeurtenissen.
Michiel Dijkstra Quitaly: waarom Italië niet uit de euro zetten?
Quitaly behoort tot de mogelijkheden
Ondertussen hebben tegenstanders van Renzi het referendum verbonden aan de toekomst van de Europese Unie, die de Italiaanse regering belet om de banken eigenhandig met belastinggeld te redden. De populaire protestpartij Vijfsterrenbeweging wil na een overwinning bij dit referendum ook een volksraadpleging over de eurozone.
Ondertussen denkt een op de vijf internationale beleggers dat Italië binnen een jaar uit de eurozone stapt, zo blijkt uit een peiling waarover persbureau Reuters bericht. Iets minder dan een derde van de Italianen zou een terugkeer naar de lire wel zien zitten.