Staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA) van Sociale Zaken heeft groen licht gegeven aan vijf gemeenten om te experimenteren met de bijstand. Mogelijk worden de bijstandsregels versoepeld, om te kijken of bijstandsontvangers zo sneller aan een baan komen.
Met meerdere onderzoeksgroepen wordt geëxperimenteerd. Zo moeten de gemeenten in de praktijk kunnen vaststellen hoe mensen in de bijstand kunnen worden gemotiveerd of begeleid dat ze zo snel mogelijk weer een plek op de arbeidsmarkt vinden.
Hoewel de economie flink groeit, en ook het aantal vacatures toeneemt, heeft Nederland een aanhoudend probleem: het aantal mensen in de bijstand blijft stijgen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek waren dat er eind februari 471.000, tegen 456.000 in februari 2016.
Experimenten met vormen van basisinkomen
In eerste instantie wordt het onderzoek gedaan in Groningen, Wageningen, Tilburg en Deventer. Het ministerie van Sociale Zaken wil na de zomer kijken, naar aanleiding van de eerste experimenten, of ook in Utrecht, Amsterdam en Nijmegen kan worden geëxperimenteerd.
Eerder werd al bekendgemaakt dat gemeenten willen onderzoeken of een ‘basisinkomen’ effectief is. Een van de mogelijke vormen van de bijstand is nu een uitkering met zeer soepele regels, waardoor uitkeringsgerechtigden niet frequent hoeven te solliciteren.
Overigens staat Terneuzen niet op de lijst van gemeenten waar experimenten worden gedaan, terwijl die gemeente juist hoopt op een experiment met het basisinkomen ‘in aangepaste vorm’. Utrecht, Wageningen, Groningen en Tilburg wilden ook experimenteren met meer vrijheid en minder dwang voor uitkeringsontvangers.
Gemeenten willen soepelere bijstandsregels. Maar een ‘strenge’ aanpak loont én werkt 
Meer geld in ‘regelmoeras’
Een andere groep wordt juist intensiever begeleid, en zal aan meer voorwaarden moeten voldoen om een bijstandsuitkering te ontvangen.
Ook is het mogelijk dat bijstandstrekkers minder worden gekort op hun uitkering als ze inkomsten uit werk krijgen. De PvdA en D66 kwamen vorig jaar met een plan om bijverdienen in de bijstand lonender te maken.
Alexander Pechtold (D66) en toenmalig PvdA-leider Diederik Samsom kwamen met een gezamenlijk voorstel om de bijstand een ‘opstapje te laten zijn’ naar de arbeidsmarkt. De partijen hekelen het ‘regelmoeras’ waarin bijstandsontvangers terechtkomen.