Schippers wil niemand beschuldigen in eiergate

Schippers wil niet zwartepieten in de fipronil-affaire - Foto: ANP

De Tweede Kamer debatteerde donderdag over de eiercrisis. De Kamerleden van de commissie voor Economische Zaken moesten terugkeren van het reces voor het debat.

Minister Edith Schippers (VVD) van Volksgezondheid en Staatssecretaris Martijn van Dam (PvdA) van Economische Zaken spraken in de Kamer. Schippers zegt niet te willen ‘zwartepieten’ in de eiercrisis, en zegt bovendien dat ‘met de kennis van nu’ alles goed was gegaan.

Kamerleden legden haar flink het vuur aan de schenen over de fipronil-affaire, en uitten hevige kritiek op de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Schippers verwees continu naar het onderzoek naar de fipronil-affaire dat onder leiding van Winnie Sorgdrager moet worden gevoerd. Volgens Schippers moet dat onderzoek de vele vragen die er zijn over de rol van de pluimveehouders en de NVWA gaan beantwoorden. Het wordt de NVWA verweten niet daadkrachtig genoeg te hebben ingegrepen.

Met de kennis van nu

Schippers wil op dit moment niet met de vinger wijzen naar betrokkenen die fouten zouden hebben gemaakt. ‘Ik wil nagaan wat er is gebeurd. Met de kennis van nu was alles goed gegaan. Kon dit ook met de kennis van toen?’ vraagt Schippers zich hardop af.

Toch wijzen zij en Van Dam erop dat de pluimveesector zelf een belangrijke verantwoordelijkheid draagt voor de voedselveiligheid. ‘Het is een pijnlijke en zure les dat zakendoen niet altijd op basis van vertrouwen kan,’ stelt Van Dam. Maar boeren zijn volgens hem verplicht zelf te controleren of anderen die bij hun bedrijf aan de slag gaan zich aan de regels houden. De schade bij de kippenboeren door de met fipronil besmette eieren is inmiddels opgelopen tot zo’n 33 miljoen euro.

Volgens Van Dam kost het schandaal een betrokken bedrijf gemiddeld tussen de 120.000 en 220.000 euro. Bijna de helft van de kostenpost, 16 miljoen euro, is het gevolg van de blokkade die de bedrijven werd opgelegd toen het verboden bestrijdingsmiddel daar gebruikt bleek.

Zelfcontrole versterken

Een deel van de Kamer pleit ervoor om de verantwoordelijkheid voor de controles terug te halen naar de overheid, maar daar voelt Van Dam niets voor. Wel wil hij dat de NVWA beter gaat samenwerken met de sector en wil hij samen met boeren en andere betrokkenen de zelfcontrole versterken.

De staatssecretaris verwacht niet dat alle boeren de crisis heelhuids doorstaan. Maar toch benadrukt hij dat de regering hen niet te hulp kan schieten met een zak geld, zoals België doet. De overheid zou dan bedrijven bevoordelen die hun problemen deels hadden kunnen voorkomen en dat mag niet. Wel hoopt hij geld van de Europese Unie los te krijgen om de ‘reputatie van het Nederlandse ei te herstellen’.

Schippers zegt dat los van de eiercrisis ‘de NVWA beter kan en beter moet’. Daarom is een verbetertraject ingeslagen, ‘dat is niet gebeurd omdat het allemaal zo uitstekend gaat,’ aldus Schippers.

Ook Van Dam vindt het ‘te makkelijk’ om nu al een oordeel te geven over de afweging van de NVWA naar aanleiding van de meldingen vorig jaar november over gebruik van fipronil in de pluimveesector.