De strijd om de innovatieve blockchaintechnologie is losgebarsten, blijkt uit de explosieve stijging van het aantal patentaanvragen. Ook hier lopen de supermachten Amerika en China op de troepen vooruit.
Sinds de introductie van de digitale munt bitcoin in 2008 zijn er wereldwijd 4.095 patenten voor innovaties in blockchaintechnologie aangevraagd. Dat blijkt uit cijfers die het European Patent Office (EPO) heeft gedeeld met Elsevier Weekblad. Technologiegrootmachten China (waar 40 procent van de blockchaininnovaties wordt gepatenteerd) en de Verenigde Staten (20 procent) zijn samen verantwoordelijk voor het merendeel van de patentaanvragen. Vooral grote bedrijven als IBM (111 uitvindingen) en Alibaba (88 uitvindingen) vragen de blockchainpatenten aan.
Europa hobbelt erachteraan met 340 blockchainpatenten die bij het EPO zijn aangevraagd (inclusief nationale patentaanvragen zijn dat er mogelijk iets meer). Maar ook in Europa zijn de Amerikaanse bedrijven Visa (16) en Mastercard (14) de twee grootste patentindieners bij de European Patent Office. Op plek drie volgt het Duitse Siemens met 12 patentaanvragen.
China en Amerika dominant
‘Amerika en China zijn de echte leiders op dit gebied,’ zegt Yann Ménière (41), hoofdeconoom bij EPO op het hoofdkantoor van de organisatie in Rijswijk. ‘Deze twee landen zijn koplopers als het gaat om innovatie en het naar de markt brengen van innovatieve blockchaintoepassingen. Je hebt hier grote bedrijven als IBM en Alibaba en andere spelers op het gebied van telecom, financiële sector en Internet of Things. Kennelijk zien deze bedrijven blockchain als een strategisch veld waarin ze zouden moeten investeren. Dit zie je terug in de patentaanvragen.’
Hoewel de theorie van het decentrale blockchainsysteem ongeveer tien jaar oud is, kwam de explosieve stijging van patentaanvragen pas in 2015. Dit valt samen met de oprichting van blockchainorganisatie Ethereum, die het met zogeheten smart contracts voor iedereen makkelijker maakte om een eigen blockchain te bouwen. ‘Het is zeer aannemelijk dat Ethereum een aanjager is geweest, al kunnen we dat statistisch gezien niet bewijzen,’ zegt Ménière.
Indrukwekkende groei
Ruim 4.000 patenten in drie jaar tijd lijkt misschien niet veel. ‘Dat doet Philips in zijn eentje in twee jaar tijd,’ geeft Ménière toe. ‘Maar voor een technologie die nog zo in de conceptuele fase zit, is het ronduit indrukwekkend.’
Volgens Ménière is de actuele groei vergelijkbaar met wat het patentbureau eerder bij kunstmatige intelligentie (KI) constateerde. ‘KI is net als blockchain een enabler, een uitvinding die veel nieuwe uitvindingen mogelijk maakt. KI is op het gebied van patenten veel groter dan blockchain, maar dat komt doordat die technologie veel ouder is en zelfs nog meer potentiële toepassingen heeft.’
Heeft Europa nog een kans?
Amerika en China hebben op het gebied van kunstmatige intelligentie intussen een bijna niet meer in te halen voorsprong bereikt. Heeft Europa nog een kans om aan te haken als het gaat om blockchain?
Ménière: ‘Europa heeft een goed ecosysteem, maar dat is waarschijnlijk vooral academisch en minder op de markt gericht. Daarom zie je hier minder patenten. Bovendien zijn Europese bedrijven als Nokia en Siemens vermoedelijk nog bezig met het ontwikkelen van blockchaintechnologie voor toekomstige industriële toepassingen. Die zijn nog niet in de fase om patenten in te dienen.
‘Bovendien zijn er wereldwijd nog maar een paar honderd patenten daadwerkelijk goedgekeurd. Het aandeel van zulke patenten is het grootst in Europa. We zitten echt in de beginfase, dus het is nog veel te vroeg om te zeggen dat de strijd is beslecht.’