De Europese Unie en Verenigde Staten gaan in een nieuwe commissie de handelsbetrekkingen aantrekken. In de Amerikaanse stad Pittsburgh komen vandaag Amerikaanse kabinetsleden en Eurocommissarissen bijeen. De top moet de trans-Atlantische relatie herstellen na de hoogopgelopen spanningen over AUKUS, maar gaat dat ook lukken?
1. Waarom is herstel van de trans-Atlantische relatie nodig?
Twee weken geleden kondigden de Verenigde Staten het nieuwe bondgenootschap AUKUS aan. Daarin maken de Amerikanen met Australië en het Verenigd Koninkrijk een vuist tegen China. Het bondgenootschap gaat op militair vlak samenwerken, waardoor Australië een waardevol contract verscheurde om Franse onderzeeboten te kopen.
De nieuwe editie van EW bestelt u snel en eenvoudig online. Op werkdagen voor 15.00 uur besteld, morgen bij u bezorgd. Wilt u losse edities van EW bestellen?
Dat kan via onze webshop (gratis verzending)
Frankrijk was woest dat het niet van tevoren was geïnformeerd. Het is niet alleen economisch geschaad doordat de onderzeebootaankoop ter waarde van meer dan 50 miljard euro niet doorging, maar ook in aanzien. Het leidde tot felle kritiek op de Verenigde Staten. De Franse minister van Buitenlandse Zaken, Jean-Yves Le Drian, vergeleek Joe Biden met zijn voorganger Donald Trump: ‘Deze unilaterale, onvoorspelbare beslissingen lijken nogal op wat Trump deed. Bondgenoten behoren dit elkaar niet aan te doen. Het is onuitstaanbaar.’
De Europese Unie ging mee in de Franse woede. Eurocommissaris Thierry Breton zei dat er iets ‘kapot’ was in de Europees-Amerikaanse relatie. Voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, noemde de omgang met Frankrijk door de Verenigde Staten ‘onacceptabel’. Gedreigd werd de gesprekken van de nieuwe Commissie uit te stellen, maar zo ver ging de EU niet. Het diplomatieke brandje lijkt geblust.
2. Waar gaan de gesprekken over?
In de Handels- en Techraad (EU-U.S. Trade and Tech Council) gaan de Europese Unie en de Verenigde Staten werken aan nauwere handelsbetrekkingen en gezamenlijke regelgeving voor techbedrijven. In Pitssburgh spreken de Eurocommissarissen Margrethe Vestager (Mededinging) en Valdis Dombrovskis (Handel) met drie leden uit het kabinet van de Amerikaanse president Joe Biden, onder wie minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken.
Volgens ingewijden willen de twee handelspartners op de eerste bijeenkomst afspreken om op vijf onderwerpen te focussen, waaronder het reguleren van kunstmatige intelligentie en het beter op elkaar afstemmen van exportcontroles. Dat klinkt heel technisch, maar over het wegnemen van bureaucratische barrières is gemakkelijker overeenstemming te bereiken dan het reguleren van grote techbedrijven zoals Google en Microsoft.
3. Is de Handels- en Techraad alleen maar voor zulke technische zaken?
Ogenschijnlijk is de Handels- en Techraad niet heel spannend, maar de Amerikanen zien er meer in dan een commissie die wat technische afspraken maakt. Het is, net als AUKUS, onderdeel van de strategie van Joe Biden om China te bestrijden.
Lees ook: Nieuw pact veroorzaakt schokgolf in Azië
Biden ziet in de Handels- en Techraad de mogelijkheid om de banden met de Europese Unie te versterken en samen op te trekken in bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe technologieën. Zowel Brussel als Washington D.C. heeft geregeld kritiek op de handelspraktijken van China, dat patenten van westerse bedrijven zou stelen.
Door samen regels af te spreken, hopen de Amerikanen dat China zich daarbij moet neerleggen. Zo versterkt de raad het verbond van democratische landen dat Biden bijeen wil krijgen om weerstand te bieden aan de groeiende macht van China.
4. Denkt Europa er ook zo over?
Biden mag graag ten strijde trekken tegen China, dat is niet wat de Europese Unie altijd wil. De EU wil de handelsrelaties met China graag goed houden. Dat bleek begin dit jaar toen de Europese Commissie Biden schoffeerde door vlak voor zijn inauguratie nog snel een handelsakkoord met China te sluiten. Door ingrijpen van het Europees Parlement ging dat niet door.
Uit de eerste afspraken van de Handels- en Techraad zal blijken in welke mate de Europese Unie samen met de Verenigde Staten wil optreden tegen China. Dat China meekijkt, staat vast. Het nodigde dinsdag 28 september de Europese Unie uit om soortgelijke gesprekken te voeren over technologie- en handelsvraagstukken. De EU is nog niet op die uitnodiging ingegaan.