EW licht alle verkiezingsprogramma’s thematisch door. In dit overzicht is woningnood aan de beurt. Wat vinden de partijen? En welke concrete voorstellen doen ze?
BBB
Wil in haar verkiezingsprogramma de woningnood aanpakken door het ministerie van Volkshuisvesting weer in te stellen, vakantiehuizen als permanente woningen te gedogen en het droge gedeelte van de Oostvaardersplassen gereed te maken voor minimaal 100.000 woningen.
-
Klik hier om de standpunten te bekijken• Beperkende bouweisen en -ambities versoepelen
• Huurders huidige huurbedrag naar kleinere woning laten meenemen
• Weer ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.
• Inzetten op nieuwbouw van moderne bejaardenhuizen
• Bouw van ‘hofjes’ stimuleren
• Meer mogelijkheden creëren voor herbestemmen oude agrarische bedrijfspanden
• Standaardiseren en versoepelen van de Ruimte voor Ruimte-regeling.
• Implementeren gedoogregeling voor permanente bewoners vakantiehuizen (circa 35.000 woningen extra)
• Ruimte voor Ruimte-regeling standaardiseren en versoepelen
• Bij huurwoningen voorrang aan urgentiegevallen en mensen die lokaal of belangrijk voor leefbaarheid zijn
• Limiet van 2 adressen per postcode schrappen
• Vakonderwijs en banen in de bouw stimuleren
• Toestaan delen woning met meer dan 2 personen zonder omzettingsvergunning
• Kostendelersnorm afschaffen
• Versoepelen fiscale regelgeving voor investeerders in betaalbare huurwoningen
• Aanpassing in de leegwaarderatio (box 3) terugdraaien
• Woningwaarderingsstelsel voor middeldure huurwoningen bevriezen
• Circa 2/3 nieuwbouwprojecten in betaalbare segment woningmarkt
• Corporatiesector ondersteunen om 30.000 woningen per jaar te bouwen
• Studieschuld niet laten meetellen voor hypotheekaanvraag
• Woningbouwprojecten prioriteit bij Raad van State
• Projecten alleen nog vertragen voor zeer zeldzame planten en dieren
• ‘Ladder voor duurzame verstedelijking’ afschaffen
• Onderzoeken of overheid met financieringsfonds garant kan staan voor deel verkoop woningen bouwprojecten
• Stimuleren optoppen van woningen
• Jongerencontracten sociale huur omzetten naar starterscontracten voor eerste huurder
• Erkende studentenhuisvesting als woonvorm toestaan bij aanvragen huurtoeslag
• Droge gedeelte Oostvaardersplassen gereed maken voor minimaal 100.000 woningen
CDA
Zet in op de betaalbaarheid, leefbaarheid en bereikbaarheid van woningen. De partij stelt voor om de focus van het woningbouwbeleid te verleggen naar de regio, een binnenlands hogesnelheidsnetwerk aan te leggen en een e-vignet in te voeren.
Woningnood: wat de bouw wil van de politiek
-
Klik hier om de standpunten te bekijken• Tot en met 2030 bijna miljoen woningen bouwen
• Helft huur- en nieuwbouwwoningen toewijzen aan inwoners gemeente en mensen met vitaal beroep
• Dorpen mogen bijbouwen voor eigen inwoners
• Nieuwe Nota Ruimte met focus op regio’s buiten Randstad
• Meer combinaties van wonen en zorg mogelijk maken
• Nationaal plan voor bouw van knarrenhofjes
• Jongeren hogere en aantrekkelijkere rente bij sparen voor woning
• Rente op energiebespaarlening lage en middeninkomens blijft 0 procent
• Alle corporatiewoningen met slecht energielabel voor 2030 verbeteren
• Norm voor minimumaandeel biobased-materialen bij bouw
• Aandeel biobased-isoleren van woningen vergroten
• Landelijke consumentenbescherming tegen oneerlijke erfpachtconstructies
• Meer geld voor regionaal openbaar vervoer en regionale bereikbaarheid
• Doorpakken bij belangrijke projecten voor regionale bereikbaarheid zoals Maaslijn en verbinding Zwolle-Munster
• Binnenlands hogesnelheidsnetwerk
• Tegen rekeningrijden op platteland
• E-vignet invoeren
• Investeren in alternatieven voor auto, zoals snelfietspaden, openbaar vervoer en deelvervoer
• Harder straffen asociaal gedrag in verkeer en tegen personeel van openbaar vervoer
• Wegafscheidingen en verlichting op gevaarlijke provinciale N-wegen
D66
Heeft in het woonbeleid speciale aandacht voor singles, starters en de bouw van groene woningen. Om dit te bereiken, wil de partij een Nationaal Isolatieoffensief in het leven roepen, eenderde van nieuwe woningen als sociale huurwoningen bestemmen en een Fonds Kansrijke Wijken opzetten.
-
Klik hier om de standpunten te bekijken• Het Rijk neemt de regie weer over volkshuisvesting
• Woningdeling gemakkelijker maken
• Focus op woningen studenten, sociale huur en middensegment
• Bezit meerdere huizen zwaarder belast
• Aanpakken dakloosheid door Finse housing first-beleid
• Vast huurcontract als norm, ook in de commerciële huurmarkt
• Betere zeggenschap en consumentenbescherming huurders
• Anoniem bezichtigen en toewijzen woningen als norm
• Hypotheekrenteaftrek afschaffen
• Alle inkomsten meenemen in berekening hypotheek
• Omkeerhypotheek aantrekkelijker maken
• Nieuwe woningen realiseren door optoppen, aanplakken en splitsen
• Gemeenten verplichten leegstandsverordening op te stellen en te handhaven
• Bij langdurige leegstand volgt een in-gebruik-neem-plicht voor de gebouweigenaar
• Verruimen landelijke transformatiesubsidie
• Nationaal isolatieoffensief opstarten
• Verduurzaming van koopwoningen via alles-in-één-verduurzamingstrajecten
• Subsidies voor mensen die zelf hun huis verduurzamen
• Initiatiefrecht huurders om verduurzamingsplan in te dienen
• Toekomstige huizen natuurinclusief en duurzaam
• Minder gebruik drinkwater bij doorspoelen van toiletten nieuwbouw
• C-labelplicht voor kantoren steviger handhaven en uitbreiden
• Integrale ecologische onderzoeken toestaan
• Doorbouwfonds om bouw betaalbare woningen op gang te houden
• Markttoets afschaffen
• Minimaal eenderde nieuwe woningen moet een sociale huurwoning zijn
• Doorgaan met Nationale Prestatieafspraken tussen woningcorporaties, huurdersvertegenwoordigers en het Rijk
• Woningcorporaties moeten woningen splitsen tot combinatiewoningen
• Nieuwe vormen van betaalbaar wonen ontwikkelen, zoals hamsterhuren
• Meer ruimte en ondersteuning aan coöperatieve bewonersinitiatieven
• Opkoopbescherming betaalbare koopwoningen verlengen tot 2027
• Meer ondersteuning starters die wooncoöperatie willen opzetten
• Raad van woningzoekenden opzetten in zoveel mogelijk gemeenten
• Landelijk initiatief koopstartfonds tot revolverend fonds maken
• Landelijke financiële impuls voor bouw studentenwoningen
• Kwart nieuwe studentenwoningen met gemeenschappelijke ruimtes
• Onderwijsinstellingen medeverantwoordelijk voor huisvesting extra studenten
• Oprichten Fonds Kansrijke Wijken
• Verbod op speculatieve grondhandel door splitsing landbouwpercelen
• Planbatenheffing invoeren bij waardestijging grond door wijziging bestemming
• Strikte ruimtelijke kwaliteitseisen bij nieuwe datacentra en distributiecentra
• Rijksgrondfaciliteit voor tijdelijke woonlocaties
GroenLinks-PvdA
Ziet volkshuisvesting als publieke voorziening en wil de problemen op de woningmarkt aanpakken door het opkopen van grond door nieuwe Nationale Grondbank, een publiek woningbouwfonds in te stellen en een landelijke verhuurdersvergunning in te voeren, met mogelijke boetes of verhuurverboden bij overtredingen van regels door verhuurders.
Interview Arno Visser, voorzitter Bouwend Nederland over woningbouw: ‘Den Haag moet minder praten en meer doen’
-
Klik hier om de standpunten te bekijken• Woningbouwfonds om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen
• Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening met doorzettingsmacht
• Meer rekening belangen woningzoekenden bij vergunning- en bezwaarprocedures
• Inzetten op verdichting in onze dorpen en steden
• Ontwikkeling nieuwe gezamenlijke woonvormen
• Doorbouwgarantie om voort te bouwen tijdens economisch slechte tijden
• Voorverkooppercentage van 70 procent loslaten
• Met nieuwe Nationale Grondbank meer grond in publieke handen brengen
• Lokale overheden krijgen mogelijkheid om braakliggende grond te belasten
• Inkomensgrenzen verhogen voor sociale huursector
• Huurders en bewonerscommissies krijgen meer zeggenschap over woningcorporaties
• Woningcorporaties moeten op termijn geen winstbelasting meer te betalen
• Introduceren commissie voor kwaliteit en diversiteit van architectuur bij nieuwbouw
• Inzetten op housing first om dakloosheid te verhelpen
• Investeringen voor bouw basiswoningen, directe toebedeling daklozen
• Dertig procent woningvoorraad gemeenten sociale huur
• Uitverkoop sociale huurwoningen stoppen
• Stimuleren transformatie, optoppen en splitsen van bestaande woningbouw
• Leegstandsverordening opstellen elke gemeente, belasten leegstaande panden
• Openheid Airbnb over verhuur platform
• Verantwoordelijkheid gemeenten om woon-zorgvisie te ontwikkelen
• Extra aandacht voor kwetsbare wijken met Volkshuisvestingsfonds
• Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid structureel voortzetten.
• Bezuinigingen op huurtoeslag gaan niet door
• Toeslag voor huurders met huur boven liberalisatiegrens
• De Wet vaste huurcontracten invoeren
• Maximale huurprijs aan de hand van puntenstelsel
• Huisjesmelkersboete voor verhuurders die te hoge huren vragen
• Mogelijkheid gemeenten om op te hoge huurprijzen te handhaven
• Huren stijgen maximaal mee met de inflatie
• Landelijke verhuurdersvergunning die wordt ingetrokken bij misdragingen
• Bij overtreding regels, boetes of verhuurverbod voor verhuurders
• Vergunningstelsel voor makelaars en verhuurbemiddelaars
• Via Woningbouwfonds realisatie betaalbare koopwoningen stimuleren
• Gemeenten kunnen zelfbewoningsplicht invoeren voor de woningvoorraad
• Hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen
• Langlopend actieprogramma wooncoöperaties
• Nationaal garantiefonds voor wooncoöperaties
• Uitbreiden recht bewonerscollectieven om wooncoöperatie te starten
• Voorrangsrecht wooncoöperaties bij verkoop sociale huurwoningen
• Stimuleren maatschappelijk vastgoed door nieuwe leegstandsladder
Nieuw Sociaal Contract
Wil de wooncrisis aanpakken door het scheppen van ruimtelijke, procedurele en financiële randvoorwaarden voor meer woningbouw in de sociale huur, middenhuur en vrije sector. Tegelijk wil de partij dat provincies en gemeenten zich inzetten voor versnelde plan- en besluitvorming en dat woningcorporaties, marktpartijen en pensioenfondsen helpen in de nationale bouwopgave.
-
Klik hier om de standpunten te bekijken• Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening aanstellen
• Belangrijke rol voor provincies bij woondeals
• Bindende afspraken met provincies en gemeenten over aantal te bouwen woningen
• Rijksgronden inzetten voor woningbouw
• Uitzondering een-op-een verkoop gemeentegrond bij gebiedsontwikkeling
• Gemeentelijke heffing om grondspeculatie tegen te gaan
• Bij extra eisen bouwplan moet gemeente onderbouwing en financiering leveren
• Vrijstelling ecologisch onderzoek als bouwplan opgesteld is met lokale natuurorganisaties
• Bij nood ontwikkeling volgt verkorte (bezwaar)procedure
• Strikte termijnen voor gemeentelijke goedkeuring bouwplannen
• Gesprek aangaan met marktpartijen om woningbouw te versnellen
• Gereguleerde deel huursector uitbreiden
• Meer voorzieningen in zorgwoningen om zelfstandig wonen te bevorderen
• Stimuleren van werkgevers om voor werknemers woningen te bouwen
• Afspraken met woningbouwcorporaties om tot 2031 minstens 350.000 woningen te bouwen
• Minstens 30 procent sociale huurwoningen bij nieuwbouw in gemeenten onder landelijk gemiddelde
• Sociale grondprijs bij locaties die bestemd zijn voor sociale huurwoningen
• Verhuurdersheffing afschaffen
• Fiscale heffingen woningbouwcorporaties verlagen
• Met garanties Waarborgfonds Sociale Woningbouw lage middenhuurwoningen bouwen
• Woningruil mogelijk maken door woningcorporaties en gemeenten
• Leefbaarheidsactiviteiten door lokale partners
• Terugverdientijd tijdelijke woningen oprekken van maximaal 30 naar 40 jaar
• Tegengaan misbruik puntensysteem bij kamerverhuur
• Deel bouwproductie reserveren voor collectieve woonvormen
• Gemeenschappelijke ontmoetingsplekken in gemeenten
• Voorrang huisvesting geven aan bepaalde beroepen of mensen met sociale binding aan gemeente
• Wettelijke consumentenbescherming voor erfpachters
• Opgave gemeenten om ‘zelfredzame daklozen’ op te vangen en ondersteunen
• Woningen splitsen makkelijker maken
• Makkelijker maken tijdelijke woonunit te realiseren bij bestaande woning
• Versimpelen procedure ombouw leegstaande kantoren tot woningen
• Gemeenten gaan op zoek naar locaties voor ‘inbreiden’ en ‘optoppen’ woningen
• Opbrengst veiling CO2-rechten besteden aan isolatie huurwoningen
• Biobased grondstoffen in nieuwbouw stimuleren
PVV
Zoekt oplossingen voor de woningnood in sociale toeslagen voor huurders en het bijbouwen van sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en koopwoningen. De partij wil ‘een straatje erbij’ in steden en dorpen, en de voorrang voor statushouders voor sociale huurwoningen beëindigen.
Onze analyse: ‘Bouw nu dat straatje erbij om woningnood te bestrijden’
-
Klik hier om de standpunten te bekijken• Sociale huren verlagen
• Huurtoeslag verhogen
• Meer sociale huurwoningen, middenhuurwoningen, koopwoningen
• Ook buitenstedelijk bouwen
• In steden en dorpen ‘een straatje erbij’
• Procedures verstrekking bouwvergunningen verkorten
• Belemmerende stikstofregels van tafel
• Geen voorrang voor statushouders bij toewijzing van sociale huurwoningen
• Stoppen met het gasvrij maken van woningen
• Geen verplichte warmtepomp
• Permanente bewoning van vakantiewoningen toestaan
SP
Wil een einde aan de woningnood door de regie voor huisvestingsbeleid bij de overheid te leggen. Dit houdt een maximale huurprijs in, alsook democratisering van woningcorporaties en het opheffen van het kraakverbod.
-
Klik hier om de standpunten te bekijken• Een ministerie van Wonen krijgt regie over de huisvesting
• Nationaal bouwplan voor de bouw van duurzame en betaalbare woningen
• Speculanten en investeerders harder aanpakken
• Meer mogelijkheden om vastgoedbazen te onteigenen bij langdurige leegstand
• Verbod verkoop van sociale huurwoningen door woningcorporaties
• Bij alle grote nieuwbouwprojecten eisen voor bouw betaalbare huurwoningen
• Maximale huurprijs voor alle woningen
• Woningcorporaties omvormen tot democratische verenigingen zonder winstoogmerk
• Afschaffen vennootschapsbelasting voor woningcorporaties
• Invoeren woonplicht bij alle woningen
• Hogere overdrachtsbelasting vanaf tweede huis
• Voorwaarden stellen aan ontwikkelaars die bouwgrond willen kopen
• Opheffen kraakverbod
• Afschaffen hypotheekrenteaftrek huizen met waarde boven nationale hypotheekgarantie
• Bij bouw meer rekening houden met mogelijkheden spelen en sporten voor kinderen
• Investeren in buurtwerk en buurtcentra
• Stoppen met het op straat zetten van mensen met huurschuld
• Sluitend vangnet voor opvang van dak- en thuislozen, alsook begeleid wonen
• Snelle doorstroming van daklozen naar vormen van zelfstandig wonen
• Isoleringsoffensief
• Collectief plaatsen van zonnepanelen op huurwoningen
• Instandhouding salderingsregeling
VVD
Wil het voor iedere sociale huurder mogelijk maken de sociale huurwoning te kopen, de verhuurdersheffing afschaffen en weeskinderen het recht geven in de huurwoning van de gestorven ouders te blijven wonen.
-
Klik hier om de standpunten te bekijken• Kooprechtwet voor iedere sociale huurder
• Hypotheekrenteaftrek behouden
• Verder ontwikkelen van Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen
• Startershypotheek breder beschikbaar
• Verhuurdersheffing afschaffen
• Omvormen van leegstaande kantoorpanden naar studentenwoningen
• Regels berekening huurprijs versimpelen
• Landelijke voorrangspositie huurwoning voor bepaalde beroepsgroepen
• Verhuurders verplichten tot huurkorting bij slecht geïsoleerde huurwoningen
• Jaarlijkse inkomenstoets voor sociale huurwoningen
• Recht weeskinderen om in huurwoning ouders te blijven wonen
• Wet goed verhuurderschap in praktijk brengen
• Rijksoverheid wijst plekken aan om te bouwen indien nodig
• Bouwakkoord met bouwers, woningbouwcorporaties en provincies
• Vooral betaalbare koopwoningen bouwen in grote steden
• Meer woningen fabrieksmatig produceren
• Permanente bewoning vakantieparken toestaan
• Ontwikkelen nieuwe verduurzamingslening
• Verplichte groentoets van gemeenten voor nieuwbouwwijken
• Verhogen straffen op kraken
• Gemeenten mogen opslag op ozb-heffing doorvoeren om verkrotting tegen te gaan
Lees verder onder het kader
Overige Partijen: opmerkelijke voorstellen migratie
50PLUS zet in op de realisatie van meer betaalbare seniorenwoningen met aansluiting op openbaar vervoer met een focus op het lage- en middensegment van de markt.
BIJ1 wil het recht op wonen wettelijk afdwingbaar maken, het kraakverbod opheffen en onteigening inzetten om leegstand te bestrijden.
BVNL stelt voor het splitsen van grote woningen te stimuleren, tijdelijke huurcontracten weer toe te staan en grootschalige woningbouw in de Rijnenburgpolder op te zetten.
ChristenUnie wil opnieuw een ministerie van Volkshuisvesting, dat met een langjarige agenda voor woningbouw komt en vergunningprocedures versimpelt en versnelt.
DENK stelt voor met mysteryguest onderzoek en een minimale boete van 15.000 euro discriminatie op de woningmarkt tegen te gaan.
Forum voor Democratie wil bij nieuwbouwprojecten voorrang verlenen aan mensen die al in een gemeente geworteld zijn en generatiewoningen stimuleren voor de sociale cohesie.
Lees ook over woningbouw: Waarom starters geen huis meer kunnen kopen
JA21 pleit voor gemeentelijke doelstellingen, nieuwe Vinex-wijken en het stoppen met de bouw van recreatiewoningen om de reguliere woningbouw te stimuleren.
Partij voor de Dieren wil ruimte creëren voor nieuwe woningen door de veestapel te krimpen, bedrijventerreinen zonder toekomst om te vormen en een stop op de bouw van distributiecentra en grote kantoorpanden.
SGP beoogt de woningnood aan te pakken door een langjarig perspectief te ontwikkelen in overleg met sociale partners en op regionale basis samen te werken.
Volt wil de overheid inzetten als ‘bouwbreekijzer’ met volkshuisvestingfonds, het meefinancieren van bouwprojecten en de hypotheekrenteaftrek af te bouwen.
