De klimaatactivisten van Milieudefensie kondigden op 7 april aan weer te gaan demonstreren bij aandeelhoudersvergaderingen. Volgens de club doen grote, veelal beursgenoteerde bedrijven te weinig om klimaatverandering tegen te gaan. Hoe gaan bedrijven om met de activistische bezoekers?
En dan staan er ineens klimaatactivisten stampij te maken op de algemene aandeelhoudersvergadering. Meerdere beursgenoteerde bedrijven in binnen- en buitenland kregen er al mee te maken.
Zo werd de aandeelhoudersvergadering van Shell in Londen in mei vorig jaar ruw verstoord door tientallen klimaatactivisten. Zij werden één voor één afgevoerd toen ze het podium probeerden te bestormen, en eisten dat de olie- en gasgigant meer zou doen aan verduurzaming.
Shell-voorzitter Andrew Mackenzie moest de vergadering meer dan een uur uitstellen toen tientallen demonstranten opstonden en onder meer ‘Loop naar de hel, Shell’ scandeerden.
Beproefde methode
Ook in Nederland was het al meerdere keren raak. In april 2023 verstoorden zo’n zeventig klimaatactivisten van Extinction Rebellion en Milieudefensie de aandeelhoudersvergadering van ING.
De activisten eisten dat de bank er alles aan zal doen om de uitstoot van broeikasgassen tot 2030 met minimaal 45 procent in de gehele keten te verlagen ten opzichte van 2019.
Nu heeft Milieudefensie dus aangekondigd deze werkwijze een vervolg te geven.
Milieudefensie is aanwezig bij de aanstaande aandeelhoudersvergaderingen van Air-France-KLM, Unilever, Shell, ING en Ahold Delhaize. De actiegroep deed onderzoek naar de ‘klimaatschade’ die grote bedrijven veroorzaken en concludeerde dat twintig bedrijven goed zijn voor 761 miljard euro aan ‘klimaatschade’.
‘De twintig onderzochte bedrijven hebben sinds het Klimaatakkoord van Parijs 92 procent van alle winst doorgesluisd naar aandeelhouders. Zij zien liever dat bedrijven maximale winst uitkeren dan dat dit naar verduurzaming gaat. Oftewel: hun winst is ons verlies,’ zo valt te lezen in het persbericht van Milieudefensie.
Reden genoeg voor de activisten om wederom hun gezicht te laten zien op de aandeelhoudersvergaderingen.
Klimaatactivisten weigeren is lastig
Wat kunnen bedrijven daartegen doen? Eigenlijk niets, zegt Gerben Everts, voorzitter van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB).
‘Iedereen die belegt, heeft het recht om zich te roeren op een aandeelhoudersvergadering,’ zegt Everts.
‘Iedere aandeelhouder groot en klein is volgens de wet welkom. Je kunt ze dus niet weigeren.’ Volgens Everts is het goed dat alle aandeelhouders zijn of haar zorgen kunnen delen. Dus ook mensen die strijden tegen klimaatverandering.
‘Maar het is niet goed als de vergadering volledig polariseert,’ zegt Everts. ‘Vaak lijkt het alsof het niet meer gaat om het stellen van de vraag, maar om het halen van de publiciteit. Horizontaal de zaal worden uitgedragen, lijken veel activisten te zien als een brevet van succes.’
Ahold Delhaize bijt het spits af. De algemene aandeelhoudersvergadering is op woensdag 10 april in Zaandam. Vorig jaar werd de vergadering ook al verstoord door tientallen activisten.
In Zaandam maken ze zich vooralsnog niet echt veel zorgen. ‘We waarderen de inzet van Milieudefensie voor het klimaat en gaan graag het gesprek met elkaar aan, ook buiten de aandeelhoudersvergadering,’ laat persvoorlichter Isabelle Meltzer weten.
‘We onderhouden goed contact met de gemeente en instanties. We hebben geen ervaringen met Milieudefensie waarin situaties escaleerden. Ons uitgangspunt is dat we met iedereen de dialoog aan gaan, en dat we de tijd nemen om vragen te beantwoorden. Dat heeft tot nu toe gewerkt.’
Over twee weken – op 22 april – is het de beurt aan ING.
De bank is inmiddels wel bekend met de werkwijze van de klimaatactivisten. Na vorig jaar in groten getale aanwezig te zijn geweest op de vergadering, kondigde de actiegroep in januari aan de grootste bank van Nederland voor de rechter te slepen.
‘We hebben al jaren te maken met verschillende soorten activisten,’ zegt Raymond Vermeulen, hoofd mediarelaties bij ING.
‘Een paar jaar terug hadden we een paar SP-Kamerleden in de zaal die niet zo zeer een vraag wilden stellen, maar vooral een statement wilden maken.’
Aandeelhoudersvergadering moet wel gesprek blijven
Volgens Vermeulen is het belangrijk om vooral veel geduld te hebben met activisten die zich roeren op de aandeelhoudersvergadering. Maar er zijn wel grenzen aan wat er wordt geaccepteerd.
‘Er moet wel sprake zijn van een gesprek. Als activisten dat onmogelijk maken, moeten we ingrijpen, want dan is het ook vervelend voor de andere aanwezige, goedwillende aandeelhouders, die ook vragen willen stellen.’
Dat vindt ook Gerben Everts van Vereniging van Effectenbezitters. ‘De fout die veel activisten maken, is dat ze denken dat andere aandeelhouders geen oog hebben voor het klimaat. Dat is onjuist.’
Volgens Everts hebben ze dat wel degelijk, maar hebben aandeelhouders ook de taak om te kijken naar de continuïteit van de bedrijfsvoering. Everts adviseert de voorzitters van de aandeelhoudersvergaderingen om te beginnen bij de vragen van de activisten.
‘Geef aan dat klimaat een belangrijk thema is, en dat die vragen als eerste worden behandeld. Geduld opbrengen is het beste wat je kunt doen.’