56 miljard dollar of niks: week van de waarheid voor Elon Musk

12 juni 2024Leestijd: 4 minuten
Tesla-CEO Elon Musk. Beeld: Jeanne Accorsini/SIPA

Voor serieondernemer Elon Musk staat donderdag 13 juni veel op het spel. Dan beslissen aandeelhouders of hij recht heeft op tientallen miljarden dollars aan beloning voor zijn rol bij Tesla. Wat is er aan de hand? Vijf vragen.

1. Waarom staat er zo’n groot bedrag op het spel?

In 2018, toen Tesla nog een klein bedrijf was dat zich moest bewijzen, kwamen Tesla en CEO Musk een bijzonder salaris overeen. Elon Musk zou niets krijgen, tenzij Tesla een eclatant succes zou worden. Dan zou hij tot 12 procent van de Tesla-aandelen kunnen krijgen als beloning.

Tesla was op dat moment een bedrijf met ongeveer 10 miljard euro omzet, dat bijna 2 miljard euro verlies draaide en technisch failliet was (het had een negatief eigen vermogen van zo’n 1 miljard euro). Het had in het jaar daarvoor welgeteld 103.184 auto’s gemaakt. De grote vraag die toen speelde: gaat het Tesla lukken om ooit een serieuze speler te worden op de markt voor (elektrische) auto’s? Er waren ‘gelovigen’ van Musk, en er waren sceptici. Zoals eigenlijk nog steeds.

Inmiddels is Tesla het waardevolste autobedrijf ter wereld. Tesla groeide van een beurswaarde van nog geen 50 miljard euro – toen aandeelhouders in 2018 instemden met Musks ongewone salaris – tot ruim 500 miljard euro nu.

2. Appeltje-eitje toch: Elon Musk krijgt zijn geld?

Musk zou inderdaad recht hebben op bijna zijn hele ‘bonus’, maar dat was buiten de rechter in Delaware – de Amerikaanse staat waar Tesla is gevestigd – gerekend. Omdat Tesla zo veel waard is geworden op de beurs, vinden sommige aandeelhouders de beloning voor Elon Musk exorbitant.

Musk kon tot 56 miljard dollar (52 miljard euro) krijgen. Maar omdat zijn beloning in nieuw uit te geven aandelen is, betekent het dat bestaande aandeelhouders een beetje moeten inschikken. Wie eerst 10 procent van de aandelen in Tesla heeft, heeft na de ‘verwatering’ door Musks salaris nog maar 9 procent.

De rechter oordeelde in januari dat de klagers gelijk hebben. Musks medebestuurders en de commissarissen van Tesla bewaarden volgens de rechter te weinig afstand tot de excentrieke Elon Musk, en bewezen hem met deze beloning een vriendendienst – in plaats van op te komen voor aandeelhouders, de eigenaren van het bedrijf.

3. Oei, en nu?

Donderdag 13 juni staat de beloning opnieuw op de agenda van de aandeelhoudersvergadering. Het bestuur wil deze in ere herstellen en aantonen dat aandeelhouders het er wel degelijk mee eens zijn. In 2018 stemde driekwart al in, maar toen leek het nog een fantasiescenario dat Tesla een succes zou worden. Inmiddels weten aandeelhouders welke bedragen Elon Musk zou verdienen.

Daarnaast wil Musk af van bemoeizuchtige rechters in Delaware en Tesla verhuizen naar Texas. Ook dat staat donderdag op de agenda.

4. Gaat het Musk lukken om genoeg stemmen te verzamelen?

Dat wordt spannend. Er zijn twee uitgesproken kampen. Zo is er een groep eigenzinnige tech-durfinvesteerders die Musk al van begin af aan steunen, zoals het Schotse Baillie Gifford en de Amerikaanse miljardair Ron Baron.

Daarnaast is er het machtige kamp van de ‘stemadviseurs’. Veel beleggers – zeker passieve beleggers – willen wel stemmen op aandeelhoudersvergaderingen, maar hebben geen zin om alle voorstellen zelf door te nemen. Daarom zijn er gespecialiseerde stemadviesbureaus die het stemgedrag voorkauwen. En zij willen vooral fatsoenlijk bestuur, geen gedoe. Belangrijke adviseurs als ISS en Glass Lewis adviseren hun klanten daarom om tegen te stemmen.

Hoe de stemming gaat uitvallen, is lastig te zeggen. Elon Musk zelf is de grootste aandeelhouder, met bijna 13 procent van de Tesla-aandelen. Daarna volgen institutionele partijen zoals Vanguard en Blackrock, die vaak luisteren naar adviseurs.

Tesla zelf zet alles op alles om ook de kleine aandeelhouders te overtuigen voor te stemmen. De pagina’s waar aandeelhouders doorgaans gortdroge informatie kunnen vinden over de aandeelhoudersvergadering, zijn bij Tesla omgevormd tot campagnepagina’s waar Musk consequent met zijn voornaam wordt aangeduid. En stemmen is tevens een loterij geworden, waarbij je een rondleiding door de ‘gigafactory’ kunt winnen – uiteraard met ‘Elon’.

De autofabrikant doet de stemming over het salaris overkomen als een strijd op leven en dood. Door de beloning van Elon Musk te koppelen aan beurskoers van Tesla, zou dit salarispakket de garantie zijn dat Musk aandeelhouderswaarde creëert. Zonder die prikkel is alle hoop verloren, is de boodschap. ‘De tijd raakt op’ en ‘De toekomst die we u beloven, staat op het spel’.

5. Staat Tesla’s toekomst inderdaad op het spel?

Doemdenkers wijzen op de opkomst van Chinese concurrenten. Recent nog stootte het Chinese BYD Tesla van de troon als ’s werelds grootste producent van elektrische auto’s. Tesla’s productie nam af in het eerste kwartaal en het bedrijf ervaart prijsdruk door al die Chinese concurrenten.

Wel is Tesla sinds die stemming van 2018 uitgegroeid tot een financieel zeer gezond bedrijf. In het eerste kwartaal van dit jaar maakte het zo’n 1 miljard euro winst. Het eigen vermogen is 60 miljard euro. En de markt voor elektrische auto’s groeit hard.

En Musk zelf? Die is op zijn sociale platform X vooral bezig met raketlanceringen van zijn andere bedrijf SpaceX.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Joris Heijn
Joris Heijn (1985) schrijft over economie, waaronder belastingen, het bedrijfsleven en familiebedrijven.
Lees meer
Joris Heijn