Waarom verbeteringen accountancy-kantoren nodig zijn

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) is treurig gestemd over het gebrek aan kwaliteitsverbetering binnen de accountancy-sector. Maatregelen zijn aangekondigd, maar het is de vraag in hoeverre daar iets van terecht komt.

De kwaliteit van de wettelijk verplichte controles door Deloitte, EY, KPMG en PwC (de zogeheten ‘Big Four‘) is de afgelopen jaren onvoldoende verbeterd, blijkt uit een onderzoek van de AFM dat donderdag is gepubliceerd.

Pijnlijk

Dat is pijnlijk voor de vier accountancykantoren, omdat de AFM in 2010 een soortgelijk onderzoek heeft uitgevoerd, waarna de partijen plannen hadden gemaakt om de kwaliteit van de controles te verhogen. ‘We zien de effecten daarvan helaas onvoldoende terug in de jongste resultaten. Dat is een sombere constatering,’ meldt de AFM.

De Autoriteit Financiële Markten heeft bij elk bedrijf van de Big Four tien wettelijke controles uit de periode 2012-2013 beoordeeld. Het aantal ‘onvoldoende’ controles bedraagt 4 bij Deloitte, 3 bij EY, 7 bij KPMG en 4 bij PwC.

Beleggersvereniging VEB noemt de conclusie van het onderzoek ‘duidelijk’: 45 procent van het werk van de Big Four is onder de maat. En Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën (PvdA) noemt het ‘onacceptabel’ dat de kwaliteit in bijna de helft van de accountantsverklaringen onder de maat is.

Accountant

Grote bedrijven zijn verplicht om bepaalde financiële informatie, zoals een jaarrekening, te laten controleren en goedkeuren door een accountant. Het beroep ‘accountant’ is dan ook beschermd; het vergt jaren opleiding, en een aantal jaar praktijkervaring om officieel accountant te worden.

Er zijn dan ook veel partijen gebaat bij goed werk van een accountant. In eerste instantie de aandeelhouders van een bedrijf, die verantwoording van het bedrijf verwachten over hoe er met hun geld is omgegaan. Daarnaast zijn er toezichthouders en belangengroepen, die willen weten of de organisatie zich aan de regels heeft gehouden. En de overheid gebruikt de informatie bij het verstrekken van subsidies.

Toekomst

De Big Four worden al enige tijd kritisch gevolgd. Zo werd eind 2013 bekend dat KPMG 7 miljoen euro moest betalen in een schikking met het Openbaar Ministerie (OM). Het OM verweet KPMG ‘witwassen en valsheid in geschriften’.

‘De Big Four hebben verdergaande maatregelen aangekondigd naar aanleiding van ons onderzoek,’ zegt Gerben Everts, bestuurder bij de AFM. ‘De AFM hoopt dat nu de basis is gelegd voor de noodzakelijke versterking van deze belangrijke sector en de cultuurverandering die daarvoor nodig is’.

De vraag blijft in hoeverre de Big Four de kritiek deze keer wel voldoende zal verwerken.