De druk op de Duitse bondskanselier Angela Merkel om Griekenland uit de euro te zetten neemt verder toe. Europarlementariër en partijgenoot van Merkel, Burkhard Balz (CDU, 45), zegt het vertrouwen in de Griekse regering op.
De oud-bankier, die sinds 2009 in Brussel de eurocrisis volgt, zegt geen hervormingen en dus ook geen nieuwe kredieten voor Griekenland te verwachten. Elsevier sprak met Balz: ‘Als de hervormingslijst niet wordt afgewerkt, komen er ook geen leningen meer.’
Elsevier: Griekenland wil nieuwe leningen van de eurolanden. Hoe staan uw kiezers daar tegenover?
Balz: ‘De Duitsers willen oplossingen. We kunnen Griekenland geen hulp geven zonder tegenprestaties. De eurogroep heeft in februari een lijst met hervormingsplannen opgesteld. Om nieuwe leningen te krijgen, moet de nieuwe Griekse regering daar ernstig aan werken.’
Gelooft u dat dat zal gebeuren?
‘Nee. Ik heb geen vertrouwen in deze Griekse regering. Daarvoor is de laatste vier maanden simpelweg teveel gebeurd. Vertrouwen is een wezenlijk punt. Ik hoop dat de Griekse regering-Tsipras zich bezint en serieuze voorstellen doet die Griekenland kunnen verbeteren.’
Als Griekenland weigert te hervormen, wat is dan de conclusie?
‘Ik wil niet speculeren wat dan gebeurt. Griekenland is aan zet. Griekenland moet leveren en niemand anders. En die spelletjes van de Griekse regering moeten ophouden.’
Bondskanselier Merkel heeft altijd gezegd: Griekenland moet koste wat het kost in de eurozone blijven. Dan kun je op de Grieken toch geen druk meer uitoefenen?
‘Dat de Grieken in de euro moesten blijven, was de waarneming van iedereen in Europa met verantwoordelijkheidsgevoel. Maar nu ligt het aan Griekenland zelf hoe het verder afloopt. De hervormingslijst ligt er. Als die niet afgewerkt wordt, komen er ook geen verdere leningen, met alle gevolgen van dien.’
U vreest geen duurzaam probleem als Griekenland in de euro blijft?
‘Niet als Griekenland de staat vergaand hervormt. Daarvoor is geen alternatief.’
We hebben dat toch al heel vaak gehoord?
‘Daarom is mijn vertrouwen ook zeer begrensd.’
De politieke partij Alternative für Deutschland trekt kiezers met hun uitspraak dat Griekenland uit de euro moet. Waarom zegt het CDU dat niet?
‘Ook bij ons is discussie in alle richtingen. Als intern verdeelde splinterpartij kan de AfD van alles roepen. Wij dragen regeringsverantwoordelijkheid.’
De Duitse topeconoom Thomas Mayer is bij de Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis langsgeweest om invoering van een ‘geuro’ – een parallelle Griekse munt – te bespreken. Is dat een oplossing?
‘Ik wil niet iedere afzonderlijke maatregel becommentariëren. Allerlei economen melden zich bij Griekenland om allerlei ideeën voor te stellen. Zo ook Thomas Mayer.’
Waarom wilt u de euro behouden?
‘De euro is een buitengewoon stabiele munteenheid. Lage wisselkoersen kunnen ook een positief effect hebben. Duitsers zijn volgens de peilingen nog altijd duidelijk pro-euro. Dat is terecht. We moeten vanwege het thema Griekenland niet het geloof in de euro verliezen.’
Maar Duits belastinggeld gaat naar Griekenland. Kan dat zo doorgaan?
‘Niet alleen Duitsland, maar alle achttien eurolanden dragen bij aan nummer negentien Griekenland. Om de zaak te stabiliseren moet men aan het eind van de dag geld uitgeven.’
Doelt u op een haircut, een kwijtschelding van een deel van de schuld?
‘U moet me niets in de mond leggen. Als Griekenland hervormt en de ondersteuning door de eurozone doorloopt, zal dat geld blijven kosten. De EU kost nu eenmaal geld, maar we krijgen er veel voor terug. Bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid. Kijk naar Oekraïne. Ik ben met de dreiging uit Rusland blij dat we de EU hebben. Polen en de Baltische staten zijn al helemaal blij dat ze in de Unie zitten.’
Die zijn toch vooral blij in de NAVO te zitten?
‘Ook in de Europese Unie. Ik was voor het parlement verantwoordelijk voor de toetreding van Letland tot de eurozone. Ook Litouwen zit er nu bij. Zij zijn blij dat ze in de muntunie zitten, omdat geld altijd een verbindend element is.’
Over verbinding gesproken: hoe denkt u over een mogelijk vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU?
‘Ik ben daar ontspannen over. We moeten onderhandelen met de Britten. Zij zullen snel een referendum organiseren, maar ik ben zeer optimistisch dat het volk in de EU wil blijven. We kunnen de onderhandelingen zien als bedreiging, maar ook als kans. Het aanpassen van politieke processen biedt mogelijkheden.’
Net als Groot-Brittannië roept Nederland om minder Europa. Doelt u daarop?
‘Ik wil juist meer Europa als het gaat om de grote thema’s, zoals internationale veiligheid en economie. We hebben een geïntegreerde economische en financiële politiek nodig, omdat we een muntunie hebben. Ook op het gebied van milieu en de interne markt wil ik meer Europa. Maar dingen dicht bij de mensen, zoals sociale zekerheid, daar moet Europa buiten blijven.’