De economie kon wel een lichtpuntje gebruiken. De consumentebestedingen kregen een oppepper, maar de problemen zijn nog steeds velerlei.
Sinds 2008 geven consumenten steeds minder uit – de belangrijkste oorzaak van de diepe economische crisis. Maar ziedaar, in het eerste kwartaal van dit jaar stegen de uitgaven weer, maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) woensdag bekend.
Hoe groot is de kans dat dit lichtpunt tot een echte economische opleving leidt? Vaststaat: de problemen zijn velerlei. De economie kromp in het eerste kwartaal met 0,1 procent ten opzichte van een kwartaal eerder, en met 2,1 procent ten opzichte van een jaar eerder.
Aanjager
Dat laatste cijfer is beangstigend, zelfs al had het eerste kwartaal van 2012 twee werkdagen meer. Twee werkdagen minder betekent zo’n halve procent minder groei of krimp.
Opvallend is de enorme daling van de bedrijfsinvesteringen (-11,6 procent op jaarbasis) – een aanjager op korte én lange termijn van economische groei.
Nog opvallender is dat de export niet langer groeit. De wederuitvoer van goederen, waarbij spullen in bijvoorbeeld de haven aankomen en weer worden geëxporteerd, groeide nog met 4,4 procent, maar daar verdient Nederland niet zoveel aan. De ‘gewone’ export, die er de laatste jaren voor zorgde dat Nederland niet nog veel dieper in een recessie terechtkwam, daalde in het eerste kwartaal.
Overgave
Dan de oppepper van de consumentenbestedingen. Ook die baart zorgen. De groei met 0,4 procent kwartaal op kwartaal kwam vooral doordat we met z’n allen in de koude winder meer gas verstookten. De verkoop van auto’s, voeding, kleren en meubelen zakte verder in.
En toch. De gestegen gasconsumptie was wel voldoende om te compenseren voor die gedaalde verkopen, wat erop duidt dat consumenten niet met al te veel overgave de hand op de knip hielden. Dat idee wordt ondersteund door andere cijfers.
Zo signaleerde marktonderzoeksbureau GfK dat de verkoop van elektronica niet meer zo hard terugloopt als in vorige kwartalen.
Zwart gat
Belangrijker: de kwakkelende huizenmarkt – samen met de lastenverzwaringen door de overheid dé rem op de consumptie van huishoudens – trekt voorzichtig aan. In maart stegen de prijzen ten opzichte van het dieptepunt in januari met 1 procent, en er worden wat meer huizen verkocht.
Zet die trend door, dan zal het consumentenvertrouwen toenemen, en zal de economie zeker een impuls krijgen. Maar extra onheil – denk aan nieuwe lastenverzwaringen – kan de economie niet gebruiken: van dat lichtpuntje drijven we dan vanzelf weer naar een groot gapend zwart gat.
Volg @philipwillems op Twitter