Thuiswerkende ouders die thuis ook onderwijs moeten geven, hebben het nu extra zwaar. Bonden pleiten voor een extra tegemoetkoming, maar dat is volgens het kabinet niet uitvoerbaar. Werkgevers en -nemers moeten roeien met de riemen de ze hebben. EW verzamelde tips.
‘Ouders met jonge kinderen lopen tegen problemen aan,’ zegt Jannes van der Velde (59) van werkgeversorganisatie AWVN. ‘De situatie duurt gewoon heel lang.’ Uit een peiling van vakbond FNV blijkt dat 74 procent van de leden de combinatie werk, opvang en thuisonderwijs aan de kinderen zwaar tot zeer zwaar vindt. Zwaarder dan tijdens de eerste lockdown in maart vorig jaar.
Hoewel werkgeversorganisaties als AWVN en VNO-NCW er bij hun achterban voor pleiten om hun medewerkers zoveel mogelijk te ondersteunen, begrip te tonen en flexibel om te gaan met werktijden, geeft 26 procent van de bevraagde CNV-vakbondsleden aan dat de werkgever geen rekening houdt met het feit dat er jonge kinderen thuis zijn. Het werk moet op een gegeven moment nou eenmaal ook gebeuren, waardoor de druk op collega’s zonder kleine kinderen oploopt. Of waarbij alles op de schouders van één thuiswerkende ouder komt, doordat het een eenoudergezin is of doordat de andere ouder wel buitenshuis moet werken, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg of supermarkt.
Invoeren van coronaverlof
Reden voor zowel de werkgeversorganisatie, ondernemers als de werknemersvakbonden om bij het kabinet te pleiten voor de tijdelijke invoering van coronaverlof of een financiële tegemoetkoming vanuit de overheid, waarvan bijvoorbeeld een oppas kan worden betaald. ‘Want zowel werkgever als werknemer zit met een probleem, dat een oorzaak heeft buiten de onderneming,’ zegt Mieke Ripken (53) van VNO-NCW en MKB-Nederland.
Maar CDA-demissionair minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid gaf deze week al aan dat hij er met de sociale partners niet is uitgekomen, omdat de invoering van coronaverlof niet uitvoerbaar is. Wel erkent het kabinet het probleem en zoekt het verder naar een oplossing.
Tot die tijd moeten werkgevers en werknemers het zelf of onderling uitzoeken. EW verzamelde voor beide groepen tips.
Tips voor werkgevers
De AWVN is zich ervan bewust dat de mogelijkheden van werkgevers en de flexibiliteit van werknemers niet oneindig is. Maar dit zouden werkgevers in elk geval kunnen doen:
- Wees flexibel met werktijden, maar stel wel grenzen. Ouders werken soms in shifts met hun partner en werken dan ook buiten de reguliere werktijden. Dat is prima, zo lang de avonduren en weekenduren maar niet te lang worden, want dan loopt de werkstress op en is het risico dat de werknemer straks helemaal uitvalt. ‘Een optie is daarom om af te spreken dat medewerkers in principe onbereikbaar zijn op bepaalde uren of dagen, zoals doordeweeks na 20.00 uur of in het weekend,’ aldus de AWVN. Stimuleer werknemers ook om hun rust te nemen of om onder werktijd een wandeling te maken.
- Pas overlegmomenten aan. Populaire overlegmomenten zijn bij de start van de werkdag of na de lunch. Maar laten dat nou ook net de spitsuren in het huishouden zijn. Plan dat overleg dus op een ander moment.
- Pas de werkzaamheden aan. Leidinggevenden kunnen met de medewerker kijken naar welke werkzaamheden of projecten echt moeten en welke kunnen worden uitgesteld.
- Wees coulant met verlofuren. Sommige bedrijven hebben zelf coronaverlof ingevoerd. Andere regelingen zijn ‘sam-samregelingen’, waarbij de werkgever een deel van het verlof op zich neemt en de werknemer het andere deel. Het is begrijpelijk dat een werknemer niet al zijn verlofuren wil opnemen voor deze situatie, aldus de AWVN.
- Zorg voor een aanspreekpunt waar werknemers snel om hulp of steun kunnen vragen.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Tips voor de thuiswerkende ouder
Het Nederlandse Jeugdinstituut (NJi) heeft een aantal tips op een rij gezet. En een inmiddels doorgewinterde ervaringsdeskundige is Marjolein Mantelaers (37). Ze is zelf docent Nederlands op een middelbare school en moeder van vier kinderen van 3, 9, 11 en 15 jaar. Op haar website docentenleven.nl geeft ze tips hoe je het thuisonderwijs aan kinderen en het werken vanuit huis kunt combineren. Het grote verschil is volgens Mantelaers dat bij de tweede lockdown scholen voorbereid waren. Anders dan in maart gaan nu bijna alle lessen gewoon door in het digitale klaslokaal. ‘Dat geeft kinderen structuur en een doel,’ zegt Mantelaers. En dat geeft ook meer rust in huis.
- Zorg voor een goede werkplek, zowel voor de thuiswerkende ouder als voor de kinderen. Je hoeft als ouder niet constant naast je kind te zitten. Op een fysieke school staat de leerkracht er ook niet continu naast, bovendien is het niet bevorderlijk voor ieders concentratie. Bij Mantelaers is de keukentafel de basis, waar de kinderen kunnen zitten als ze huiswerk maken en waar ze ze kan helpen als het nodig is. De lessen volgen ze op hun kamer. Op zolder is een werkplek gemaakt die haar man en zij afwisselend gebruiken.
- Maak afspraken met je partner. ‘Ik ben geen ochtendmens,’ bekent Mantelaers, ‘dus mijn man doet het ontbijtritueel en ik het avondeten. Op die manier is niet een van de twee hele dagen aan het sloven.’ Sommige ouders werken in shifts, maar belangrijk is dat beiden op de hoogte zijn van elkaars belangrijke afspraken, zodat er geen onnodige spanningen ontstaan.
- Ruim de keukentafel op zodra school is afgelopen. Doordat werk, thuis en school door elkaar lopen, is het goed om zelf de scheiding aan te brengen. Ruim de schoolspullen ook uit het zicht op zodra de schooldag voorbij is, en zet de leuke dingen weer terug op tafel. Zo wordt je huis geen school en is er weer ruimte voor ontspanning.
- Blijf in beweging. Ieders schermtijd is flink opgelopen, dus plan ook pauzes in, laat kinderen genoeg buiten spelen of ga samen wandelen of fietsen. Daarnaast kun je een schema maken wie welke klusjes doet, zodat ze niet eindeloos gaan bankhangen.
- Zorg voor je eigen rust. Bij Mantelaers zijn alle kinderen om half 9 boven, de jongsten liggen te slapen, de wat ouderen vermaken zich op hun kamer met de tv of een boekje. ‘Op die manier heb je ook nog tijd voor jezelf, om volwassen zaken te bespreken of om te doen wat je zelf wilt. Dat oplaadmoment is belangrijk, anders houd je het niet vol.’