De Eerste Kamer neemt meer tijd voor een beslissing over definitieve sluiting van het Groninger gasveld. De chambre de réflexion wil alle belangen rustig afwegen. Terecht, schrijft Joris Heijn.
Behalve de Toeslagenaffaire is geen dossier zo beladen als dat van de gaswinning en aardbevingen in Groningen. Groot was dan ook het rumoer toen de Eerste Kamer eerder deze week op de rem trapte, en niet zomaar instemde met het voorstel van staatssecretaris Mijnbouw Hans Vijlbrief (D66) om de gasputten vol te storten met beton.
Vijlbrief dreigde zelfs met opstappen als het besluit van de senaat te lang op zich laat wachten. ‘Dan ga ik wat anders doen.’
Inkoppertje of groepsdenken?
De Tweede Kamer had al met een meerderheid van 146 van de 150 zetels ingestemd met definitieve sluiting van het Groningenveld. Zo’n Noord-Koreaanse meerderheid betekent: het besluit was een inkoppertje, of er speelde gevaarlijk groepsdenken, taboes, dogma’s. In het Nederlandse staatsbestel fungeert de Eerste Kamer juist in dit soort gevallen als een chambre de réflexion, die boven de waan van dag moet staan. Zeker in dit dossier is dat nodig.
Inderdaad: er is jarenlang niet naar de Groningers geluisterd, en toen Den Haag eenmaal ‘draaide’, deed het de duidelijke belofte dat de gaswinning zou stoppen. Maar dat betekent niet dat de politiek blind moet zijn voor het grote belang van gas in de maatschappij: 36 procent van de energievoorziening in Nederland draait op aardgas (industrie, verwarming van huizen, stroomopwekking).
Gasunie is er nog niet gerust op
Vijlbrief stuurde eerder dit jaar nog een onderzoek van Gasunie Transport Services naar de Kamer, dat stelde dat sluiting van het Groningenveld voor problemen kan zorgen. Een rapport waaruit Vijlbrief zelf vooral de positieve punten belichtte.
In een vervolgrapport waarschuwde Gasunie vorige week zelfs voor mogelijke tekorten na sluiting van het Groningenveld. ‘In Nederland is leveringszekerheid van aardgas daarom geen gegeven meer.’ Vooral de komende twee jaar is Nederland kwetsbaar. Dat zijn harde woorden.
Zeker in een land dat nog geen twee jaar geleden door het oog van de naald kroop, toen Rusland de gaskraan dichtdraaide en de gasprijs door het dak ging. De maatschappelijke en economische ontwrichting was enorm. En er zou de politiek veel aan gelegen moeten liggen om herhaling te voorkomen. Gasunie noemt wel enkele oplossingen, zoals extra lng-terminals om vloeibaar aardgas te importeren, maar het is nog verre van zeker dat die er op korte termijn komen.
Goed dus dat de Eerste Kamer rustig alle voor- en tegenargumenten afweegt. Als blijkt dat staatssecretaris Vijlbrief al die neveneffecten van het sluiten van het Groninger gasveld heeft genegeerd, is dat een teken dat Den Haag, alle beloftes ten spijt, nog altijd onzorgvuldig handelt in het Groningen-dossier.
Als Vijlbrief zijn werk wel goed heeft gedaan, kan dit dossier na de zorgvuldige blik van de Eerste Kamer met een gerust hart worden afgesloten.