Tweede Kamer ondervraagt Klarna: autoriteiten kritisch over achteraf betalen
Achteraf betalen ligt onder vuur. De betaalmethode waarmee de Zweedse bank Klarna bekend werd, is erg populair. Instanties als de AFM, het Nibud en het Nederlands Jeugdinstituut zien grote risico’s.
Vooral jongeren raken in de financiële problemen door op krediet te kopen. Zij hebben nog geen buffers opgebouwd. Door de oplopende aanmanings- en incassokosten als het niet lukt om direct te betalen, is achteraf betalen financieel onverstandig, vindt het Nederlands Jeugdinstituut.
Meer dan de helft van de jongeren heeft weleens betalingsproblemen, blijkt uit onderzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Een vergelijkbare groep is bang voor de negatieve invloed van geldproblemen op sociale relaties.
Woensdag 5 februari ondervroeg de Tweede Kamer bestuurders van Klarna, Billink, Riverty en In3, vier belangrijke aanbieders van buy now, pay later.
Zij relativeren de risico’s en vinden dat extra beveiligingsmaatregelen volstaan om de gevaren in te dammen.
EW's visie: Bescherm jongere tegen gat in hand
Door: Redacteur Onze Overheid Maria BouwmanDe financiën op orde hebben en niet meer geld uitgeven dan verantwoord, zijn natuurlijk primair taken van de burger zelf. Maar de schuldenlast van jongeren heeft zulke ernstige vormen aangenomen, dat het een maatschappelijk probleem is geworden.
Het kabinet wil achteraf betalen in de winkelstraat voorkomen. Een verstandige keuze, maar niet voldoende. Juist in webwinkels zijn jongeren slechts enkele kliks verwijderd van een impulsaankoop. Bovendien gaf Klarna in het gesprek met Kamerleden aan niet vrijwillig te stoppen met het aanbieden van achteraf betalen in de winkelstraat.
Aanbieder Billink suggereert als oplossing dat bedrijven de mogelijkheid zouden moeten krijgen om in het beslagregister te kijken of er beslag is gelegd op de bezittingen van een koper.
Los van de vraag of dat qua privacy mogelijk en wenselijk is, dempt Billink met die aanpak de put nadat het kalf verdronken is. Ook jongeren die nog niet zeer ernstige betalingsproblemen hebben – wat wel nodig is om in het beslagregister te komen – kunnen problemen krijgen door hun aankoop via achteraf betalen.
Minimumleeftijd met identificatieplicht
Het kabinet zou daarom serieus moeten onderzoeken of het praktisch en juridisch mogelijk is om een minimumleeftijd met identificatieplicht in te voeren voor online aankopen met betalen achteraf.
Dat zou 18 jaar kunnen zijn, zoals de AFM bepleit, maar liever nog 25 jaar. Tot rond die leeftijd hebben jongeren volgens neuropsychologen Erik Scherder en Eveline Crone nog niet altijd de controle over hun impulsen en zijn sommigen erg gevoelig voor sociale druk, wat tot riskant gedrag kan leiden.
Daarnaast studeren veel jongeren onder de 25 jaar nog in het hoger onderwijs. Zij hebben het financieel niet ruim en bouwen vaak een studieschuld op. Daar zou geen Klarna-schuld bovenop moeten komen.
Niet voor niets hanteren banken als ABN AMRO en ING speciale inkomenseisen en bestedingslimieten voor studenten die een creditcard aanvragen.
Reacties: negatieve perceptie onterecht
Aanbieder Riverty benadrukt in een brief aan Kamerleden dat achteraf betalen ook voordelen heeft. Consumenten hoeven pas te betalen als zij een product hebben ontvangen en hebben besloten dat zij het willen houden. En dat, vindt Riverty, ‘biedt zekerheid’.
Billink is het hiermee eens, en meent dat de consument achteraf betalen niet als ‘krediet’ gebruikt, maar om zeker te zijn dat een product wordt geleverd. De ‘negatieve perceptie’ van achteraf betalen, is daarom volgens Billink onterecht.
Volgens Kamerlid Pieter Grinwis (ChristenUnie) moet er een einde komen aan achteraf betalen. Niet alleen vanwege de schuldenproblematiek, maar ook omdat achteraf betalen leidt tot meer kledingbestellingen en -retouren.
Aangezien kleren die teruggaan naar webwinkels vaak worden vernietigd, is dit weinig duurzaam. ‘Vanuit een gezonde calvinistische insteek denk ik: eerst sparen en dan je geld uitgeven,’ zei Grinwis eerder in het radioprogramma Dit is de dag.
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
