Waterstof afgeschreven? Zeker niet – maar actie van kabinet is vereist

21 mei 2025
De Uniper-energiecentrale op de Maasvlakte is een voorbeeld van een centrale die de komende jaren moet worden omgebouwd tot een productielocatie voor groene waterstof. (Foto: ANP)

In dit artikel

De feiten: Waterstof Import Manifest aangeboden aan minister Hermans

Tijd voor actief en samenhangend overheidsbeleid dat de import van waterstof via Nederlandse havens mogelijk maakt en versnelt. Daartoe roept een coalitie op van 24 brancheverenigingen en havenbedrijven.

Hun zogeheten Waterstof Import Manifest overhandigden zij vandaag aan minister Sophie Hermans (VVD) van Klimaat en Groene Groei. Dit gebeurde tijdens de World Hydrogen Summit, een internationaal evenement in Rotterdam voor de waterstofindustrie.

Import moet voorzien in waterstofbehoefte

Nederland wil in 2050 alleen nog duurzame energiebronnen gebruiken. Daarom zet het onder meer in op productie van duurzame waterstof.

Naast eigen productie zal import van waterstof noodzakelijk zijn om aan de vraag te kunnen voldoen. Netbeheer Nederland schat zo’n 40 tot 70 procent in 2040. Dat is inclusief doorvoer naar andere landen.

De verwachting van de ondertekenaars van het manifest is dat sommige landen al voor 2030 waterstof kunnen leveren aan Nederland.

‘Ambitieuze’ strategie voor ontwikkeling waterstofketens

De ondertekenaars van het manifest doen aanbevelingen om die import van waterstof op gang te brengen. Zij vragen het kabinet om een ‘ambitieuze’ strategie voor de ontwikkeling van internationale waterstofketens.

Daarnaast willen zij onder meer investeringen in infrastructuur, evenals regelgeving die transport van waterstof mogelijk maakt.

Wie zegt wat over import van duurzame waterstof?

Bron: NLHydrogen, Invest-NL, Planbureau voor de Leefomgeving
  • ‘Voor import van groene waterstof(dragers) zijn er grote ambities, maar er is vooralsnog voor slechts één project een leveringscontract afgesloten. Reden voor de afwachtende houding – of soms zelfs terugtrekkende bewegingen – van initiatiefnemers is dat er in meerdere onderdelen van de groenewaterstofketen knelpunten zijn,’ schrijf het Planbureau voor de Leefomgeving in een recente studie.
  • ‘Import van groene waterstof is een essentieel onderdeel om de klimaatdoelen te halen en tegelijkertijd de positie van Nederland als energieknooppunt te versterken. Samenwerking en gerichte financiering om de risico’s voor private financiers weg te nemen zijn hierbij cruciaal’, zegt Dolores de Rooij, senior business development manager bij Invest-NL.
  • ‘Dit manifest toont investeringsbereidheid van onze sector en het belang van waterstofimport voor andere sectoren. Duidelijke keuzes en steun vanuit de overheid zijn nodig, zodat grootschalige waterstofimport tijdig van de grond komt,’ zegt NLHydrogen-directeur Alice Krekt over het Waterstof Import Manifest.

EW’s visie: Waterstof-manifest is begrijpelijke roep van bedrijven

Door: Max Erich, redacteur Economie

De Europese Unie heeft als doelstelling dat hernieuwbare (groene) waterstof in 2050 goed is voor 10 procent van de energievraag. Waterstof moet een rol gaan spelen in de energie-intensieve industrie en het transport.

Ook de Nederlandse overheid stelt ambitieuze doelen als het gaat om de productie en import (en doorvoer) van groene waterstof.

Maar die blijken lastig te halen. Groene waterstof is kostbaar en vereist overheidssteun.

Op Europees en nationaal niveau zijn er al afnameverplichtingen en subsidies voor productie en import. Toch blijven er knelpunten bestaan, schrijft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een rapport.

Hoge kosten remmen opmars groene waterstof

De productie wordt duurder door toenemende investerings- en netwerkkosten. Import van groene waterstof komt volgens het PBL evenmin van de grond. Dit door onzekerheid over de kosten, de vraag en vertraagde aanleg van buisleidingen.

Ook adviesbureau BloombergNEF ziet problemen door toenemende kosten voor de productie van groene waterstof. Het stelt dat overheden die het gebruik van groene waterstof willen bevorderen, langetermijninvesteringen moeten doen.

Onzekerheid over industrie remt waterstofvraag

In Nederland is de situatie relatief complex. De energie-intensieve basisindustrie, zoals de (petro)chemie en metaalsector, heeft het zwaar. De energiekosten zijn hoog, waardoor bedrijven de internationale concurrentiestrijd verliezen.

Langetermijninvesteringen in de Nederlandse basisindustrie zijn onzeker. Daarmee staat ook de toekomstige vraag naar groene waterstof onder druk.

Het Waterstof Import Manifest is een begrijpelijke roep vanuit het bedrijfsleven aan de overheid om het tij te keren, en om de eerder uitgesproken ambities te verwezenlijken.

Verdere verdieping: Transport van groene waterstof

Het transporteren van waterstof kan op diverse manieren, maar die brengen wel moeilijkheden met zich.

Drie manieren om waterstof te transporteren

Een optie is via transport van ammoniak, gemaakt met (groene) waterstof. Na het vervoer van de ammoniak valt de waterstof terug te winnen middels zogeheten ammoniak-krakers.

Ook is er de optie waarbij (groene) methanol wordt geproduceerd met waterstof. Deze methanol valt vervolgens te gebruiken als duurzame brandstof voor vliegtuigen.

Het manifest stelt dat subsidie noodzakelijk is voor investeringen in zulke opties.

Er zijn ook nog zogeheten Liquid Organic Hydrogen Carriers: vloeibare koolwaterstoffen waar je waterstof makkelijk aan kunt binden en loskoppelen.

Maar de dragers bevatten wel zeer zorgwekkende stoffen. Het manifest vraagt om regelgeving en ondersteuning die doorvoer en conversie mogelijk maken.

Overheidshulp nodig bij opzetten infrastructuur

Vloeibare waterstof transporteren is lastig. Het kan alleen in kleine hoeveelheden en is relatief kostbaar.

Het manifest vraagt daarom hulp bij de ontwikkeling van onder meer tankers, terminals en conversie van vloeibare waterstof naar gas.

Verder lezen: meer over waterstof