De feiten: Kosten bouwvergunning verschillen sterk per gemeente
Bron: Vereniging Eigen HuisWie in Amsterdam als particulier een bouwvergunning voor een woning aanvraagt, is daarvoor 545 euro kwijt. Een kleine dertig kilometer noordelijker, in de gemeente Wormerland, kost dezelfde vergunning 21.000 euro.
Waar Amersfoort 6.315 euro rekent voor een vrijstaande woning met een bouwwaarde van zo’n 300.000 euro, moet je daarvoor in Zeist 17.003 euro betalen. In Oegstgeest is dat weer 119 euro. De Vereniging Eigen Huis (VEH) haalde deze opmerkelijke cijfers naar boven in een steekproef.
Gemeentes mogen niet verdienen aan zo’n vergunning, maar vooralsnog is de berekening een zwarte doos. Welke kosten rekenen ze dan toe? En waarom is het op sommige plekken zo duur? Eigen Huis wil dat er transparantie en duidelijke prijsafspraken komen en doet een beroep op de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
Wie zegt wat over de bouwvergunningen?
Bronnen: Vereniging Eigen Huis, De Telegraaf, AD- Directeur Cindy Kremer van de VEH: ‘De bouwleges zouden beperkt moeten worden tot een redelijke kostenvergoeding. Het is aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten om richtlijnen op te stellen voor de berekening van deze tarieven. De huidige verschillen dragen bij aan het verergeren van de wooncrisis.’
- Bart Richter is fractievoorzitter van de VVD in de gemeente de Ronde Venen, waar een bouwvergunning 15.880 euro kost: 49 procent meer dan een jaar eerder: ‘Iedere euro die onnodig naar leges gaat, kan niet worden besteed aan het realiseren van nieuwe woningen of verduurzaming. Wij willen dat bouwen in De Ronde Venen betaalbaar en haalbaar blijft.’
- ‘De gemeente De Ronde Venen heeft er vorig jaar voor gekozen om de leges maximaal kostendekkend vast te stellen. Deze keuze was noodzakelijk om de gemeentelijke lasten te kunnen beperken en een sluitende begroting te realiseren’, aldus de woordvoerder van de gemeente de Ronde Venen tegen de Telegraaf.
- Een woordvoerder van de Vereniging Nederlandse Gemeenten in de Telegraaf: ‘De VNG heeft geen zicht op de afwegingen die binnen individuele gemeenten worden gemaakt.’
EW's visie: Verschillen zijn niet uit te leggen
Door: Theo van Vugt, redacteur WonenDe willekeur waarmee de leges voor een bouwvergunning worden vastgesteld is schokkend. De hoge en ondoorzichtige bedragen drijven de huizenprijzen verder op.
Iedere gemeente mag nu zelf bepalen hoeveel zij vraagt voor een bouwvergunning. In de praktijk zijn de verschillen niet uit te leggen.
Berekening volslagen onduidelijk
Gemeenten rekenen leges voor diensten en vergunningen die zij verlenen en mogen daarvoor zelf de tarieven vaststellen. Het moet kostendekkend zijn – een gemeente mag er dus niet op verdienen – maar welke kosten worden meegenomen is niet strikt bepaald. Daarnaast is het volslagen onduidelijk hoe een gemeente de kosten voor een bouwvergunning berekent.
De VNG laat weten: gemeenten heffen leges om hun taken te bekostigen. De opbrengsten uit de heffing van leges worden gebruikt om de kwaliteit van de verstrekking te waarborgen en om personeels-, huisvesting- en materiaalkosten te dekken.
Het is onduidelijk wat er toegerekend wordt en of er – in de praktijk – ook een andere bestemming gevonden kan worden voor de opbrengsten van de vergunningsverlening.
Vertrouwen wordt zo geschaad
En het kan nog erger worden voor wie bouwt buiten het omgevingsplan. In Ede moet er dan 43.000 euro worden overgemaakt. Voor een simpele vergunning om te bouwen. Zijn daar zoveel ambtenaren bij betrokken of is dat dan zo complex? Niemand die het uitlegt.
Die verschillen zijn ook niet uit te leggen, zegt de algemeen directeur van de VEH, Cindy Kremer. Het schaadt het vertrouwen in de gemeente en de overheid in brede zin.
Bovendien helpt het niet om de woningnood te slechten. Het is willekeur en dat moet je in dit complexe veld niet toestaan. Maak duidelijk hoe de leges zijn opgebouwd en welke kosten er worden gemaakt. De transparante overheid is op dit punt ver te zoeken.
Verdere verdieping: Er is te veel willekeur
Bron: Vereniging Eigen HuisUit de steekproef van de VEH onder 39 gemeenten blijkt dat het gemiddeld 6.300 euro kost om in dit land een bouwvergunning te krijgen voor een vrijstaande woning van 300.000 euro. Dat bedrag ligt 6 procent hoger dan vorig jaar.
Zelfbouwers moeten sinds vorig jaar ook nog eens een private ‘kwaliteitsborger’ inhuren: een onafhankelijke partij die de technische kwaliteit van een bouwproject toetst. Dat kost volgens VEH al snel tussen de 6.000 en 7.500 euro.
Vergunningskosten verbouwen verschillen ook flink
Wie zijn huis wil verbouwen, is ook meer geld kwijt. De vergunningskosten voor een verbouwing van 80.000 euro stegen met 2,5 procent naar gemiddeld bijna 3.000 euro. Weer zijn de verschillen tussen gemeenten groot. Waar je in Breda 913 euro betaalt voor zo’n verbouwingsvergunning, vraagt Zeist er 6.355 euro voor.
De lage legeskosten in Amsterdam (545 euro voor een bouwvergunning) moeten overigens wel worden afgezet tegen de hoge erfpachtkosten in de gemeente. Als er in de hoofdstad al kan worden gebouwd, dan is de vergunning misschien wel betaalbaar, maar maakt de hoge erfpacht die meevaller ruimschoots ongedaan.
Beleidsvrijheid in bepalen overheadkosten
Tjalling Letterie (55), fiscaal specialist bij VEH, heeft het onderzoek uitgevoerd en zegt over de prijsverschillen in bouwvergunningen: ‘Er is er tussen gemeenten veel verschil in welke overheadkosten worden meegenomen. Daar zijn wel regels voor, maar er is een zekere beleidsvrijheid.’
Maar kunnen gemeentes de opbrengsten van bouwvergunningen dan ook besteden voor het openhouden van een zwembad of buurthuis?
Letterie zegt: ‘Het openhouden van een zwembad of buurthuis wordt in de regel betaalt uit de belastingen (zoals de ozb) en niet uit de opbrengst van de legesverordening.’
Een begroting van de gemeente moet alleen wel kostendekkend zijn, en daar binnen mag worden gecompenseerd. Er is dus een zekere mate van vrijheid waar het geld voor de bouwvergunning naartoe mag. Gemeenten zijn daar alleen niet erg helder over.
70.000 huizen voor het oprapen – de oplossing hangt boven ons hoofd