De feiten: Europese Commissie geeft Europese automakers ademruimte
Bron: Reuters, Financial TimesDe Europese Commissie presenteerde op 16 december een steunpakket voor de auto-industrie waarin het geplande verbod op nieuwe auto’s met verbrandingsmotoren – vanaf 2035 – wordt afgezwakt. Daarmee neemt Brussel afstand van een eerder vastgelegd eindpunt voor benzine- en dieselauto’s.
Onder de huidige wetgeving moesten fabrikanten ervoor zorgen dat 100 procent van de productie van auto’s en bestelwagens vanaf 2035 emissievrij zou zijn.
Ook na 2035: hybride en benzineauto’s
De Commissie bevestigde dinsdag 16 december dat dit wordt verlaagd naar 90 procent, waardoor de productie van plug-in hybrides en zelfs auto’s met een verbrandingsmotor ook na 2035 mogelijk blijft.
De resterende 10 procent niet-klimaatneutrale productie moet worden gecompenseerd met groene fabrieksmaatregelen, zoals groen staal of biobrandstoffen. Ook voor elektrische bestelwagens gaat de lat omlaag: Brussel verlaagt de CO₂-reductiedoelstelling voor 2030 van 50 naar 40 procent.
Het verbod werd in 2023 aangenomen, toen de overstap naar elektrische auto’s nog werd beschouwd als onvermijdelijk. De situatie is nu anders.
Europa blijft hangen bij benzinemotoren, China wint terrein
De Europese vraag naar elektrische modellen hapert. Consumenten hebben nog altijd interesse in benzinemotoren, maar ook hybrides. Ondertussen winnen Chinese fabrikanten met goedkope alternatieven snel terrein op de Europese markt.
Europese automakers kampen daarnaast met hoge energieprijzen en toenemende handelsdruk vanuit de Verenigde Staten. Volgens de sector kan de verkoop van auto’s met verbrandingsmotoren nog niet gemist worden, waarbij ze verwijzen naar concurrentiekracht.
Wie zegt wat over het verbod van autoverkoop op brandstofmotoren?
Bron: Reuters, FT, Guardian- ‘Dit zal ervoor zorgen dat plug-in hybrides (PHEV’s), voertuigen met een range extender, mild hybrids en voertuigen met een verbrandingsmotor ook na 2035 nog een rol kunnen spelen, naast volledig elektrische voertuigen (EV’s) en waterstofvoertuigen,’ aldus de Europese Commissie na afloop van een presentatie van het steunpakket.
- Manfred Weber, voorzitter van de grootste fractie in het Europees Parlement, de Europese Volkspartij noemde het eerdere besluit ‘een ernstige fout in het industriebeleid.’
- ‘De Europese Commissie maakt een cruciale fout door nu al aan de 2035-normen te sleutelen,’ schrijft hoofdonderhandelaar van de 2035-wet en oud-Europarlementariër Jan Huitema in een ingezonden opinie op het nieuwe automotive-platform BKAN. ‘Dit leidt tot een vage Europese autostrategie, terwijl juist in tijden van moordende internationale concurrentie duidelijkheid essentieel is. We moeten alles op alles zetten om concurrerend te blijven en niet afhankelijk te worden van landen buiten de EU.’
- ‘Als we nu terugkrabbelen, schaden we niet alleen het klimaat. We schaden ook Europa’s concurrentievermogen. Elektrificatie zal langdurige welvaart en werkgelegenheid creëren voor de komende decennia. De koers omkeren doet het tegenovergestelde: het verlengt het leven van verouderde industrieën voor slechts enkele jaren, terwijl de rest van de wereld vooruitgaat,’ schrijft Polestar-CEO Michael Lohscheller op Linkedin.
- ‘Een uitstel van dit verbod kan ons helpen de overgang te overbruggen totdat elektrische auto’s 100 procent, of vrijwel 100 procent, van de markt vormen,’ zei SEAT-CEO Markus Haupt in een reactie bij een presentatie van nieuwe batterijassemblagefabriek van de autofabrikant nabij Barcelona. Haupt zei in een afzonderlijke briefing tegen journalisten dat SEAT zich al heeft voorbereid en klaar is om aan het verbod van 2035 te voldoen als dat van kracht blijft.
- François Provost, topman van de Franse autofabrikant Renault, zei eerder bij een congres van de Franse branchevereniging PFA dat Europa kampt met ‘onrealistische decarbonisatiedoelstellingen’ en een ‘tsunami aan regelgeving’, die de prijzen voor consumenten en de kosten voor autofabrikanten opdrijft.
-
Het schrappen van het verbod zou ‘jammer’ zijn, zei Erik Severinson, commercieel directeur van Volvo Cars, tegen persbureau Reuters. ‘Het tast het vertrouwen in het hele systeem aan. Wij hebben veel geïnvesteerd en zijn er klaar voor. Opeens verandert het speelveld omdat anderen dat niet zijn,’ zei hij. ‘Ik verwacht niet dat onze stem volledig wordt meegenomen in het compromis dat eraan komt, en dat is voor ons zeer negatief,’ voegde hij daaraan toe.
- ‘Het is op dit moment geen duurzame realiteit in Europa,’ zei Jim Farley, topman van Ford, over de CO2-doelstellingen tegen journalisten in Frankrijk, bij de aankondiging van een samenwerking met Renault om de kosten van elektrische auto’s te verlagen. Volgens Farley sluiten de behoeften van de industrie ‘niet goed aan’ bij die Europese doelen.
- De Britse regering houdt vast aan het uitfaseren van brandstofauto’s en -bestelwagens in 2035, meldt de Financial Times. Een woordvoerder van Downing Street benadrukte tegenover de krant dat er geen sprake is van een koerswijziging.
- ‘Nu terugkomen op die ambitie, in de pas met delen van Europa, zou de positie van het Verenigd Koninkrijk verzwakken in een mondiale transitie die niet vertraagt, maar juist versnelt,’ zei Tanya Sinclair, directeur van Electric Vehicles UK, tegen FT.
EW's visie: Versoepeling autoverkoopverbod beloont achterblijvende automakers - maar slechts tijdelijk
Door: Robert Smid, redacteur AutomotiveLangzamerhand gedragen de Europese auto-CEO’s zich als kinderen in een kleuterklas, kibbelend over wie zijn huiswerk wel en wie het niet heeft gedaan. En nu moet de iets te vriendelijke leraar, Ursula von der Leyen, beslissen of de inleverdatum van het proefwerk wordt opgeschoven.
Dat is teleurstellend. Zeker omdat diezelfde automakers nog maar kort geleden met veel bombarie grote beloften deden. Volledige elektrificatie. Snelle omschakeling. Europa voorop.
Van die dadendrang is inmiddels weinig over.
Volkswagen sprak begin dit decennium over zes batterijfabrieken en een grotendeels elektrische verkoop in 2030. Porsche en BMW deden vergelijkbare voorspellingen, Mercedes-Benz hield zelfs volledige elektrificatie in het vooruitzicht. Inmiddels worden die ambities één voor één afgezwakt, voorwaardelijk gemaakt of stilzwijgend verlaten.
Waar ging het mis?
De vraag naar elektrische auto’s groeit wel degelijk, maar niet in het tempo waarop autofabrikanten hadden gerekend. Volgens brancheorganisatie ACEA kwam het marktaandeel van volledig elektrische auto’s in Europa dit jaar uit op 16 procent, tegen 13 procent een jaar eerder.
Tegelijk blijven praktische bezwaren bestaan. Laadinfrastructuur loopt achter in grote delen van Europa, en hoge elektriciteitsprijzen – vooral in Duitsland – remmen de overstap. Maar wanneer zelfs in Nederland, het land met het beste laadnetwerk van Europa, de interesse in elektrisch rijden afneemt, is infrastructuur niet langer het hoofdprobleem.
Zoals de ANWB opnieuw concludeert: elektrisch rijden is nog steeds te duur.
Een gevaarlijk precedent
Moet je juist nu streng blijven en vasthouden aan eerder vastgestelde regels? Ja. Zoals oud-Eurocommissaris Jan Huitema stelt: ‘Dit leidt tot een vage Europese autostrategie’. Europese besluiten blijken eenvoudig aanpasbaar, en dat creëert een gevaarlijk precedent.
Partijen als Volvo en Polestar, die hun huiswerk aantoonbaar beter hebben gedaan dan de Duitse fabrikanten, zien hun voorsprong daarmee verdampen. Niet door de markt, maar door politiek uitstel.
De Duitse automachine had op stoom kunnen komen. Alles was bekend: de deadlines, de richting, de urgentie. Toch bleef men leunen op het oude verdienmodel. Zolang er vraag is naar benzineauto’s, blijven ze verkocht worden.
Lees ook: Tesla-killer BYD voert de aanval op Tesla op – en bouwt populair hybridemodel in Turkije
Chinese concurrenten vullen vacuüm
Maar uitstel is geen strategie. En markten vullen vacuüms. Goedkopere Chinese auto’s zorgen voor de prijsdruk die Europese fabrikanten zelf niet wisten te organiseren.
De versoepeling van het verkoopverbod op brandstofmotoren in 2035 is prettig voor automakers die hun doelen niet haalden. Maar het onderliggende probleem blijft: zij hebben hun huiswerk niet gedaan. En dat wordt niet afgestraft in Brussel, maar op de markt.
Lees ook: Hoe China profiteert van Europa’s kruistocht tegen de verbrandingsmotor
De Britten houden vooralsnog vast aan het verkoopverbod. Misschien hebben de Britten gelijk en is standvastigheid uiteindelijk effectiever. Maar ook zij ontkomen niet aan de verwevenheid van markten.
Zolang Europa achterblijft in het aanbieden van betaalbare elektrische auto’s, verkiest de Britse consument een goedkoper Chinees alternatief boven een Duits. Dat effect wordt versterkt doordat Groot-Brittannië geen heffingen kent op Chinese elektrische auto’s.
Wie nu regels versoepelt, verlengt geen overgang – maar versnelt zijn eigen achterstand.
Lees ook: Gedachtegang EU-automakers verontrustend: kan Europa het nog winnen van China?
Verdere verdieping: Nationale politiek wil Europese verbod verkoop brandstofmotoren stoppen
Binnen de politiek groeit de bereidheid om de koers te herzien. Zo sprak bondskanselier Friedrich Merz zich eerder uit over een versoepeling van het Europese plan rond de verbrandingsmotor.
Ook de eurosceptische premier van Tsjechië Andrej Babiš wil het Europese verbod op nieuwe auto’s met verbrandingsmotor terugdraaien. Hij noemt het verbod vanaf 2035 ‘onacceptabel’. Ook de Italiaanse premier Giorgia Meloni keert zich fel tegen het verbod, en het kamp van tegenstanders groeit.
Europesevolkspartij (EVP)-voorzitter Manfred Weber liet vorige week weten dat de Europese Commissie het verbod wil loslaten. Autofabrikanten en brancheorganisatie ACEA pleiten al langer voor meer flexibiliteit, waaronder ruimte voor CO₂-neutrale brandstoffen, plug-in hybrides en zogeheten range extenders.
Lees ook: Hoe China profiteert van Europa’s kruistocht tegen de verbrandingsmotor
Britten houden vooralsnog vast aan verkoopverbod brandstofmotoren
Volgens de industrie zijn vaste deadlines achterhaald en moet de markt bepalen wanneer de verbrandingsmotor verdwijnt. In plaats daarvan vragen fabrikanten om gerichte stimulansen om de verkoop van elektrische auto’s aan te jagen.
Ondertussen varen de Britten vastbesloten hun eigen koers te varen. Londen blijft vasthouden aan het EV-verbod, los van Europese heroverwegingen.
Lees ook: Verbod verkoop brandstofauto’s weer ter discussie: crisisberaad Merz en Duitse automakers