Wie het armoedeprobleem wil oplossen, moet zich niet richten op het belasten van superrijken. Vrijwillige filantropie is veel krachtiger.
Ieder zinnig mens erkent dat extreme armoede een morele schandvlek is die we zo snel mogelijk moeten uitwissen. Maar geldt hetzelfde voor extreme rijkdom? Voor velen zijn dat twee zijden van dezelfde medaille: de armen worden steeds armer, omdat de rijken steeds rijker worden, en vice versa. Dat is ook de boodschap die non-profitorganisatie Oxfam verkondigt in haar rapport over ongelijkheid, naar aanleiding van de jaarlijkse bijeenkomst van de mondiale elite in Davos. Welvaart zou als een taart zijn die je onder elkaar verdeelt: mijn stuk kan alleen groeien als dat van jou krimpt.
Maar dat ‘nulsomdenken’ is een hardnekkige denkfout. Dat extreme rijkdom de afgelopen decennia sterk toenam, is helemaal correct (hoewel in 2022 ook veel rijkdom is verdampt door de slecht presterende beurzen). Niemand in de geschiedenis was ooit zo rijk als Bill Gates of Jeff Bezos. Als rijkdom als een taart is met vaste omvang, zou je verwachten dat de extreme armoede in diezelfde periode toenam. Precies het tegendeel gebeurde: welke armoededrempel je ook kiest, het percentage arme mensen is sterk gedaald. Extreme armoede (onder 2 dollar per dag) is zelfs gehalveerd. De mondiale taart zélf is enorm gegroeid (met 800 procent in de twintigste eeuw), waardoor bijna alle stukken groter werden.
Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.
Armoede is een groot kwaad, maar ongelijkheid op zich is moreel onschuldig, zoals de filosoof Harry Frankfurt betoogt in On Inequality. Een maatschappij waarin niemand arm is maar sommigen extreem rijk zijn, is oneindig veel beter dan één waarin iedereen even arm is en niemand rijk. Niet alleen is ongelijkheid zelf moreel neutraal, het is een neveneffect van hetzelfde heilzame proces dat extreme armoede uitroeit: economische groei. Het vooruitzicht om steenrijk te worden, is precies wat mensen als Jeff Bezos en Bill Gates prikkelde om nieuwe producten uit te vinden. Miljardairs ontvangen slechts een fractie van alle toegevoegde waarde die ze opleveren voor de samenleving – de rest komt terecht bij al wie hun producten koopt en produceert.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout