Seat, het Spaanse budgetmerk van Volkswagen, presenteerde onlangs de tweede facelift van de vijfde generatie Ibiza. Goed nieuws voor normaalverdieners die op zoek zijn naar een betrouwbare en betaalbare compacte gezinswagen, zonder elektrische aandrijving en zonder overbodige of enerverende snufjes.
Het verhaal van Seat is er een van vallen en opstaan en gaat terug tot 1950. Op vraag van en met de steun van dictator Franco richtten enkele bevriende industriëlen en bankiers het automerk Sociedad Española de Automóviles de Turismo (Seat) op.
Spanje leefde toen in economisch isolement en was aangewezen op de welwillende steun van buitenlandse bedrijven.
In het geval van Fiat was die hulp gekoppeld aan een formeel verbod op de verkoop van Seat-modellen in Italië. Toen de Seat-directie in de jaren tachtig dat verbod aan haar laars lapte, maakte Fiat van de ene dag op de andere een einde aan de samenwerking.
Seat: bijzondere partnerruil
De Seat-directie moest halsoverkop op zoek naar een nieuwe industriële partner en vond gehoor bij de Duitse autogroep Volkswagen. Het is een goed bewaard geheim dat de basis daarvoor werd gelegd door de Belgische Seat-invoerder Roland D’Ieteren.
De Brusselse ondernemer onderhield commerciële relaties met zowel Seat als Volkswagen en was goed bevriend met de Oostenrijkse families Porsche en Piëch, meerderheidsaandeelhouders van de Volkswagen Group.
De driedeurs Ibiza die in 1984 zijn debuut maakte, was de eerste Seat die in eigen regie werd ontwikkeld en gebouwd – met technische en financiële steun van Volkswagen en Porsche.
Het ontwerp droeg de signatuur van de Italiaanse designer Giorgetto Giugiaro. De eerste Ibiza was een schot in de roos: in vier jaar tijd werden 1,4 miljoen exemplaren verkocht.
In 1986 werd de Volkswagen Group meerderheidsaandeelhouder van Seat. Daarnaast werd de eerste steen gelegd voor een nieuwe fabriek nabij Barcelona, met een productiecapaciteit van een half miljoen wagens per jaar.
Seat en een nieuw merkgezicht
Ook de tweede generatie Ibiza, uitgerust met de revolutionaire TDI-dieselmotor van Volkswagen, was een voltreffer. Met de komst van de Italiaanse topdesigner Walter de Silva kregen de nieuwe Seat-modellen een sportieve look en een herkenbaar merkgezicht.
Volkswagen maakte bovendien mensen en middelen vrij om nieuwe modellen te ontwikkelen op basis van de VW-platformarchitectuur die ook Audi en Škoda gebruikten.
Seat fungeerde als een soort laboratorium om nieuwe motoren en technologische innovaties uit te testen, voordat die in serieproductie gingen bij Audi en VW.
Zo vierde de legendarische 1.4 TSI ACT-motor van VW zijn première in de Ibiza en won de Seat Leon TDI de wereldtitel in het World Touring Car Championship, met dank aan de revolutionaire dieseltechnologie van Volkswagen.
Terug naar af: de schaduwzijde van Seat
Maar het succesverhaal van Seat kende een schaduwzijde: het merk slaagde er lange tijd niet in winst te maken, tot ergernis van VW-voorzitter Ferdinand Piëch.
Toen die in de Duitse media liet doorschemeren dat hij Seat liever kwijt dan rijk was, reageerde de Spaanse regering alert. In ruil voor het behoud van jobs bood ze het automerk fiscale tegemoetkomingen aan en wist ze Piëch gunstig te stemmen.
Piëch stuurde enkele van zijn bekwaamste mensen naar Spanje, met de opdracht de efficiëntie van de fabriek in Martorell te verhogen en nieuwe modellen in de markt te zetten.
Met Luca de Meo als nieuwe topman maakte Seat in 2016 voor het eerst winst. Hij breidde het gamma uit met aantrekkelijke SUV-modellen en opende nieuwe markten. In de daaropvolgende jaren verpulverde Seat het ene verkooprecord na het andere. De operationele winst steeg maand na maand.
Om Seat een jonger en sportiever imago te geven, lanceerde De Meo in 2018 het submerk Cupra, met als blikvanger een licht opgewaardeerde versie van de Seat Ateca.
Elektrificatie van Seat stopgezet
Corona, het chiptekort en het onverwachte vertrek van Luca de Meo maakten in 2020 abrupt een einde aan dat succesverhaal.
Op de hoofdzetel van de Volkswagen Group werd beslist om de elektrificatie van het Seat-gamma af te blazen en voorrang te geven aan de elektrificatie van Cupra, dat een kapitaalkrachtiger koperspubliek aanspreekt en zich in een hogere prijsklasse bevindt, waar de winstmarges groter zijn.
Een strategische keuze met verregaande gevolgen: zonder elektrische modellen is een volumemerk als Seat gedoemd te verdwijnen. Elektrische aandrijving is de toekomst, al worden daar steeds meer vraagtekens bij geplaatst vanuit de sector zelf.
De transitie verloopt minder vlot dan gepland, vooral door de terughoudendheid van de particuliere consument. Die is niet bereid 10.000 euro extra te betalen voor een auto met beperkt rijbereik en onzekere restwaarde, als daar geen financiële tegemoetkomingen tegenover staan.
Ook de relatief lange laadtijden en fluctuerende stroomprijzen weerhouden veel kopers van een elektrische wagen. Bovendien ontwikkelt de batterijtechnologie zich zo snel dat een nieuwe e-auto binnen de kortste keren technologisch achterhaald is. Wat vandaag nieuw is, is morgen oud – en out.
Uitdoofscenario
Op korte termijn, van nu tot 2029, verandert er waarschijnlijk weinig. Seat blijft modellen met benzinemotoren produceren en verkopen. Wat er daarna gebeurt, is koffiedik kijken. De vakbonden vrezen voor een sociaal bloedbad in Martorell en omgeving.
De Volkswagen Group heeft weliswaar nieuwe investeringen beloofd om de werkgelegenheid veilig te stellen, maar die belofte dateert van vóór 2024. Sindsdien ziet de autowereld er anders uit: de verkoop loopt terug, de winstmarges zijn gekrompen en de Duitse autosector verkeert in moeilijkheden.
In afwachting van betere tijden brengt Seat in december een tweede facelift van de vijfde generatie Ibiza op de markt.
Die viert haar première op het Autosalon van Brussel begin januari en zal verkrijgbaar zijn met vier benzinemotoren, handgeschakeld of met automaat, en uitgerust met de verplichte assistentiesystemen en een up-to-date infotainmentsysteem.
Verfijnde looks en modern interieur voor de vernieuwde Ibiza
De Ibiza is met meer dan 6 miljoen exemplaren het best verkopende Seat-model aller tijden, en daar lijkt voorlopig geen verandering in te komen. Het exterieur van het vernieuwde model kreeg enkele cosmetische updates, waaronder full-LED-lampen voor- en achteraan. Lichtmetalen velgen zijn beschikbaar in maten van 15 tot 18 inch.
Binnenin vallen de stoelbekleding met reliëftextiel en de LED-lichtaccenten rond de ventilatieroosters op, evenals het optionele met geperforeerd leder beklede stuur en de sportieve kuipstoelen. Alle modellen beschikken over een centraal infotainmentscherm van 8,25 inch.
Vanaf de FR-uitvoering zijn een digitaal instrumentenpaneel, een 9,2 inch-scherm en draadloze connectiviteit standaard. In deze topversie kan de bestuurder een rij-instelling kiezen die aansluit bij zijn rijstijl: Eco, Normal, Sport of Individual.
Belangrijker voor de doorsnee-consument is de keuze uit vier motoren: 1.0-benzinemotoren met 80, 95 en 115 pk en een 1.5 TSI-benzinemotor met 150 pk, al dan niet gecombineerd met een handgeschakelde of automatische transmissie.
Nog steeds onder de 20.000 euro
De geüpdatete Ibiza biedt ook een reeks nuttige assistentiesystemen, zoals adaptieve cruisecontrol, automatische noodremhulp, side assist, vermoeidheidsherkenning en parkeersensoren. Dat zijn intussen wettelijk verplichte systemen, wat wel een impact heeft op de kostprijs.
Toch blijft de instapprijs van de nieuwe Ibiza onder de magische grens van 20.000 euro. Daarmee is hij het goedkoopste model met de beste prijs-kwaliteitverhouding binnen de Volkswagen Group.
Meer auto – inclusief een koffer met 355 liter inhoud – heeft een doorsneegezin eigenlijk niet nodig. De Ibiza bouwt voort op betrouwbare VW-technologie en heeft alle kinderziektes overwonnen. Niet al het nieuws is slecht nieuws.