Het Westen kan het zich niet veroorloven de oorlog in Oekraïne uit het oog te verliezen, schrijft historicus Gert Jan Geling op EW Podium.
Met de dagelijks nieuwsstroom over de oorlog in Gaza, de protesten op straten en stations, de verhitte polarisatie in de samenleving over dit conflict en de brede maatschappelijke aandacht die ‘de moeder van alle conflicten’ ook nu weer krijgt, lijkt het alsof er op het internationale politieke toneel nog maar één ding toe doet. Maar niets is minder waar. Hoe belangrijk de oorlog in Gaza en het bredere Israëlisch-Palestijnse conflict ook is, het leidt ons af van wat er nu werkelijk toe doet. Namelijk de oorlog in Oekraïne.
Oekraïne-oorlog grootste in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog
Zomaar een bericht in de media: Finland sluit grensovergangen met Rusland omdat plotseling een ongewoon hoog aantal migranten zich bij die grens meldt. Het begint erop de lijken dat Rusland – net als Wit-Rusland twee jaar geleden – een migratiecrisis aan de buitengrenzen van de EU aan het creëren is. Migranten als wapen om Europa mee te raken.
Een ander bericht: oud-AIVD-topman Robert Spronk wordt door NRC geïnterviewd. Hij beschrijft zijn ontzetting over hoe weinig aandacht er over is voor de oorlog in Oekraïne Volgens Spronk is dit conflict voor Europa van veel groter belang dan de oorlog in Gaza. Het gaat hier namelijk om een existentiële crisis. Rusland wil het Westen vernietigen. Na Oekraïne is de rest van Europa aan de beurt. In de woorden van Spronk: ‘Dit is de grootste oorlog in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog. Dit is Rusland tegen het Westen. Als Oekraïne opgeeft, dan geven we als Europa de Russen het politieke en militaire initiatief op ons continent. Dan zet Rusland Europa verder onder druk. Dus het Westen mág niet verliezen. Omdat dat uiteindelijk de soevereiniteit van Europa aantast.’
De Russische oorlog tegen Europa is veel breder dan Oekraïne
Ruslands oorlog tegen Europa en het bredere Westen blijft bovendien niet tot Oekraïne beperkt. Niet lang voordat op 7 oktober Hamas Israël aanviel, was de top van Hamas op bezoek geweest in Moskou. Rusland steunt Hamas om het conflict in het Midden-Oosten gaande te houden en de aandacht van het Westen af te leiden. Wapens en munitie die eigenlijk voor Oekraïne bestemd waren, worden nu aan Israël geleverd.
Ruslands bondgenoot Iran is niet voor niets de grootste steunpilaar en financier van Hamas. Via Iran oefent Rusland invloed uit in het Midden-Oosten om zo het Westen te verzwakken en de eigen positie te versterken. Het zijn dan ook vooral Rusland en Iran die baat hebben bij het aanwakkeren van het conflict in het Midden-Oosten, om zo de aandacht van en steun voor het Westen af te leiden.
Pro-Palestina-protesten zijn uitingen én bronnen van woede
Daarnaast weet Rusland dat het Israëlisch-Palestijnse conflict de gemoederen in Europa erg doet oplaaien, en dat het lang voortduren van dit conflict tot niets meer dan verdeeldheid en polarisatie zal leiden. Groepen in de samenleving – links en rechts, maar ook Joden, christenen en moslims – komen tegenover elkaar te staan. Oude wonden die in de 22 jaar na 11 september zijn ontstaan, worden weer opengereten.
De pro-Palestina-protesten zijn uitingen van woede, maar leiden ook tot veel woede in andere segmenten van de samenleving. Moslimhaat en antisemitisme nemen toe, al dan niet aangewakkerd door nota bene Rusland, dat deze spanningen maar al te graag opstookt. En partijen op de flanken, in eigen land – bijvoorbeeld Denk en de PVV, hebben hiervan bij de afgelopen verkiezingen geprofiteerd.
De PVV heeft al langere tijd een pro-Russische agenda. De vraag is of ze, nu de partij aan de macht lijkt te komen, deze agenda kan volhouden, of dat ze vanuit het belang van de nationale veiligheid kiest voor een meer Rusland-kritische koers. Hoe dan ook wordt ook de PVV geconfronteerd met de gevolgen van de Russische aanval op ons in Europa. En hopelijk realiseert zij zich ook de dreiging die Rusland voor ons allemaal inhoudt.
De ogen op de bal, de oorlog in Oekraïne is voor Europa het belangrijkst
Oftewel: laten wij, in het Westen, de ogen op de bal houden. De moeder van alle conflicten voor Europa is niet de oorlog in Gaza, maar de oorlog in Oekraïne. Dit is waarom vrijwel alles zou moeten draaien. De verdeeldheid die nu ontstaat in onze eigen samenleving is eigenlijk niet minder dan een afleidingsmanoeuvre. Eentje om het Westen te verzwakken, en de aandacht van de Russische aanval op Oekraïne en Europa af te leiden.
Hoe moeten we hierop nu reageren? Steun voor Oekraïne is en blijft nodig. Ons geld en onze wapens moeten die kant op blijven gaan. Onderhandelen met Rusland over Oekraïne is geen optie. Alleen een Russische nederlaag kan vrede in Europa inluiden. Het zou daarbij een goede zaak zijn als politiek, media en maatschappelijke organisaties eveneens hun ogen op de bal zouden blijven houden. Wat in het Midden-Oosten gebeurt is verschrikkelijk. Maar onze prioriteit als samenleving zou bij Oekraïne moeten blijven liggen. Ook demonstranten voor of tegen Israël en Palestina zouden zich dit moeten realiseren. De verdeeldheid die nu in de samenleving ontstaat, is mede het gevolg van het spel dat Rusland speelt. Als we ons nog verder uit elkaar laten spelen, winnen de Russen.
Alleen door het blijven bevechten van Rusland, en tegelijkertijd het steunen van Taiwan tegen de dreiging van Ruslands bondgenoot China en het steunen van het Iraanse volk in haar strijd tegen Ruslands voornaamste bondgenoot het Iraanse regime kunnen we een betere, veiligere en vrijere wereld bewerkstelligen en de wereldwijde liberale democratie verdedigen. Ons conflict met Rusland is het enige wat er nu toe zou moeten doen. De rest is peanuts.