Eindelijk weer kunnen studeren is ook een feestje

Nederland is corona-moe, maar gelukkig lonkt de testsamenleving, waarin het bezoeken van dierentuinen, festivals en andere evenementen weer kan. Leuk allemaal, maar moeten we daar echt 1 miljard euro aan uitgeven, terwijl het hoger onderwijs potdicht zit en een hele generatie jongeren wegkwijnt? Ernst Boutkan en Koen Bruning doen een oproep aan het OMT in hun artikel voor EW Podium.

Even geen coronamaatregelen, gewoon weer plezier. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn – en het kan dan ook alleen onder één voorwaarde: Nederland wordt een testsamenleving. Het doel: 400.000 testen per dag. En dat heeft een prijs. Om precies te zijn 925 miljoen euro, betaald door de overheid. Nee sorry, 1,1 miljard. Er wordt 1,1 miljard euro uitgegeven aan een private stichting met een gebrekkig toezicht op hoe het geld wordt besteed.

Het bedrag, de ophef erover vanuit het land en de sluimerende gedachteloosheid bij bestuurlijk Den Haag wijzen op een terugkerend patroon in de Nederlandse bestuurscultuur. Op een gesloten manier van beleidsvorming, met amper inspraak voor de burger en des te meer ruimte voor private partijen om door lobby grote bedragen bij de overheid los te wrikken. In dit geval 1,1 miljard euro, zodat ze als tijdelijke stoplap voor het falen van overheidsbeleid binnen enkele weken op sociale media rondvliegende filmpjes van heen en weer hossende Nederlanders kunnen creëren.

Het is, zoals informateur Tjeenk Willink het zou zeggen, ‘de overheid als bedrijf’ en de ‘burger als klant’, de eerste houdt de tweede tevreden met simpel vermaak – en het vooruitzicht daarop.

Maar laten we onszelf de vraag stellen: willen we daaraan echt zoveel geld besteden midden in een pandemie? Willen we, terwijl we eerder 200 miljoen euro op de culturele sector hebben bezuinigd (op een budget van 900 miljoen), met onder meer het verlies van internationale toporkesten als gevolg, nu zonder toezicht 1,1 miljard euro weggeven aan private partijen om van Nederland een testsamenleving te maken?

Investeer nu in de jongeren die lijden door corona

Naast testen kent deze crisis nog meer zaken die om geld en aandacht vragen. De nationale vaccinatiestrategie bijvoorbeeld, of meer slagkracht bij de GGD; een hogere zorgbonus misschien? Als we deze 1,1 miljard dan toch te besteden hebben, willen we die dan uitgeven aan ‘brood en spelen’? Een grote groep jonge Nederlanders mist namelijk al heel lang een cruciaal onderdeel in hun ontwikkeling: fysiek onderwijs. Jongeren worden al sinds het begin van de crisis hard geraakt door de maatregelen. Jongeren die al sinds het begin worden genegeerd en in persconferenties schitteren door afwezigheid.

Ons land heeft straks een generatie die minimaal een jaar lang haar lessen online heeft moeten volgen. En die daarnaast door maatregelen zoals de avondklok is geschaad in haar sociaal en psychisch welzijn. Met name jongeren tussen 15 en 25 jaar lijken harde klappen te krijgen van de alsmaar voortdurende coronarestricties, omdat zij normaal gesproken veel persoonlijk contact met vrienden hebben (ongeveer vier keer zoveel als 25+’ers). Contact dat hen helpt zich mentaal te ontwikkelen, voor de rest van hun leven. Contact dat ze in het onderwijs voortdurend hebben.

Hoop voor studenten mag geen teleurstelling worden

Maar er is hoop. Door de versoepelingen die dinsdag 20 april zijn aangekondigd, mogen studenten in het hoger onderwijs vanaf maandag 26 april één dag per week fysiek onderwijs volgen. Hiervoor krijgen alle onderwijsinstellingen, vanaf half april, zelftesten toegestuurd. Hiermee kunnen leerlingen en leraren zichzelf ‘risicogericht’ testen voordat ze naar school gaan. Oftewel preventief testen, zodat besmettingen sneller worden opgespoord.

De test werkt eenvoudig. Een staafje dat minder diep je neus in gaat. Binnen 30 minuten uitslag. Met twee keer per week zelftesten zou een dag fysiek onderwijs mogelijk zijn. De eerste pilots aan verschillende hogescholen laten een deelnamebereidheid zien van slechts 30 procent. Het is dus maar de vraag of het gaat werken. Kan het onderwijs op deze manier wel echt veilig open?

De besmettingen en ic-opnames nemen namelijk niet af. Als dat gevolgen heeft voor de opening van het onderwijs, zou dat voor veel studenten een nieuwe dreun zijn. Deze laatste maanden van het studiejaar worden tenslotte herkansingen gehaald, belangrijke papers en scripties ingeleverd en de laatste vakken gehaald. Het zijn voor velen de laatste loodjes. Willen we deze generatie echt nog langer dan een jaar zonder fysiek onderwijs laten doorkomen?

OMT: kom met een advies

Begrijp ons niet verkeerd. Als de Fieldlab-experimenten succesvol zijn, kunnen sommige ondernemingen worden gered, en dat is ook belangrijk. Maar publiek geld moet allereerst naar de publieke zaak gaan. Onze wens is simpel.

Beste OMT, voor ons en onze leeftijdgenoten, geef een advies of de snelle zelftesten ook gebruikt kunnen worden voor een veilige, snelle opening van het hoger onderwijs. Ook als het kabinet daar niet om vraagt. Er zijn vast geen 400.000 testen per dag nodig om het hoger onderwijs weer wat ruimte te geven.

Laten we kijken of we naast al die in te halen feestjes en concerten, misschien ook weer een beetje voortvarend kunnen studeren. In de woorden van Hugo de Jonge, lijkt ons en velen met ons dat pas echt ‘een fantastische investering’.

Wil jij een reactie geven op dit artikel? Discussieer mee! Stuur een reactie van minimaal 200 woorden naar ewpodium@ewmagazine.nl. Inhoudelijke reacties die voldoen aan de algemene fatsoensnormen worden geplaatst onder dit bericht. Zie voorwaarden.